Kỳ họp thứ hai, Quốc hội khóa XV: Thảo luận trực tuyến về vấn đề cơ cấu lại nền kinh tế, quy hoạch sử dụng đất quốc gia

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng phát biểu. (Ảnh: Phạm Kiên/TTXVN)

Các vị đại biểu Quốc hội tỉnh Ninh Bình tham dự thảo luận trực tuyến tại điểm cầu Ninh Bình.

Thảo luận về dự kiến Kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021-2025, đa số ý kiến các đại biểu cho rằng sự cần thiết ban hành Kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021 - 2025, áp dụng mô hình kinh tế phù hợp, mô hình kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh để tạo động lực tăng trưởng. Các đại biểu cũng cho rằng, việc cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng và chuyển đổi phương thức phát triển kinh tế là quá trình thường xuyên, liên tục phục vụ cho mục tiêu phát triển phù hợp trong từng thời kỳ.

Các biểu cũng cho rằng, trước những biến động to lớn trong nền kinh tế thế giới sau cuộc khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế toàn cầu năm 2008 và đến nay, dịch COVID-19 đang diễn ra phức tạp, không thể dự đoán trước và được đánh giá là cuộc khủng hoảng y tế, kinh tế, đan xen những cơ hội nhưng cũng phát sinh nhiều thách thức, khó khăn mới, đòi hỏi phải tiếp tục chuyển đổi phương thức phát triển, xây dựng mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp phù hợp đối với những nội dung ưu tiên cần tập trung nguồn lực để thực hiện cơ cấu lại nền kinh tế nhằm khắc phục hạn chế, yếu kém, đạt hiệu quả cao hơn và tạo sự chuyển biến tích cực trong đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế trong giai đoạn mới.

Một số đại biểu phân tích, giai đoạn 2016-2020 vừa qua, cơ cấu lại đầu tư công chưa đáp ứng yêu cầu, tiến độ giải ngân vốn đầu tư công chậm, hiệu quả đầu tư công chưa cao, chưa phát huy được vai trò dẫn dắt của đầu tư công. Cơ cấu lại các tổ chức tín dụng, nhất là các ngân hàng thương mại yếu kém còn chậm, chi phí vốn còn cao. Sắp xếp lại, cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp Nhà nước còn chậm tiến độ, đạt tỷ lệ thấp so với kế hoạch; hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước chưa tương xứng với nguồn lực được giao; một số dự án đầu tư kém hiệu quả, thua lỗ kéo dài chậm được xử lý dứt điểm.

Công tác đổi mới hệ thống tổ chức các đơn vị sự nghiệp công lập chuyển biến chậm. Kinh tế tư nhân chưa đáp ứng được vai trò là một động lực quan trọng của nền kinh tế. Tổ chức kinh tế tập thể, hợp tác xã phần lớn có quy mô nhỏ, năng lực nội tại còn yếu.

Bên cạnh đó, hiệu quả, tính bền vững và khả năng thích ứng của nền kinh tế chưa cao. Khả năng tự chủ của nền kinh tế chịu ảnh hưởng mạnh từ hoạt động sản xuất, kinh doanh ở khu vực có vốn đầu tư nước ngoài và một số thị trường lớn.

Động lực của tăng trưởng là xuất khẩu hàng hóa nhưng còn phụ thuộc lớn vào xuất khẩu từ khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Mục tiêu phát triển công nghiệp hỗ trợ, thu hút công nghệ cao, công nghệ nguồn và chuyển giao công nghệ thông qua thu hút FDI chưa đạt kết quả mong muốn.

Đồng thời, việc ban hành và triển khai các quy hoạch trong hệ thống quy hoạch quốc gia theo quy định tại Luật Quy hoạch còn chậm; thể chế liên kết vùng chưa đầy đủ, triển khai không hiệu quả. Việc kết nối giao thông giữa các tỉnh trong vùng vẫn còn khó khăn. Khoảng cách phát triển giữa các vùng, miền còn lớn. Thiếu cân đối trong phát triển hạ tầng, đặc biệt là giao thông, mới tập trung chủ yếu vào đường bộ, chưa quan tâm đúng mức đến đường sắt, đường thủy; kết nối còn hạn chế là nguyên nhân quan trọng làm gia tăng chi phí vận tải logistics.

Từ những phân tích trên, các đại biểu đề nghị chỉ rõ nguyên nhân đối với hạn chế, yếu kém của từng nội dung cụ thể, trong đó cần đi sâu phân tích, đánh giá cụ thể hơn nguyên nhân chủ quan quản trị, điều hành; nguyên nhân do dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, khó lường và bổ sung nguyên nhân khách quan như: nhiều vấn đề quan trọng trong cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng là những vấn đề phức tạp, đòi hỏi thực hiện trong dài hạn…

Ngoài ra, tại phiên thảo luận, các đại biểu cũng phân tích, cho ý kiến về quan điểm và mục tiêu tổng quát; mục tiêu, chỉ tiêu cụ thể; nhiệm vụ, giải pháp cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021 - 2025; nguồn lực và phương thức huy động, tổ chức thực hiện…

Buổi chiều, Quốc hội thảo luận về dự kiến quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2021 - 2025).

Mai Lan