Kỳ I: Bẫy tín dụng đen trực tuyến

Các ứng dụng (app) cho vay chào mời hấp dẫn “vay tiền online siêu tốc 24/7”, “chỉ cần CMND”, “duyệt hồ sơ và giải ngân trong vòng 15 phút” khiến nhiều người choáng ngợp. Những cái tên như Tamo, Senmo, Moneyveo, Tiền_ơi, Cash24, Moneycat, Jeft, Vay tiện lợi, Vay quá dễ, Avay, Findo, Robocash… và hàng loạt các ứng dụng khác trở nên quen thuộc với nhiều người bởi không cần thẩm định, không cần gặp mặt, chỉ cần điền thông tin là có thể dễ dàng được duyệt hạn mức vay từ 500 nghìn đồng đến 5 triệu đồng.

Nếu như trước đây, khi có nhu cầu vay tiền, đặc biệt là một khoản tiền nhỏ trong thời gian ngắn, nhiều người sẽ lựa chọn tín dụng đen bởi khó tiếp cận các công ty tài chính, ngân hàng vốn có thủ tục duyệt vay mất nhiều thời gian, công đoạn. Đặc biệt những người có thu nhập thấp, không ổn định, khó chứng minh tài chính lại thường xuyên sử dụng dịch vụ vay tiền nặng lãi kể trên.

Nhưng hiện nay, chỉ cần một vài thao tác trên điện thoại di động thông minh để tải app, đăng ký tài khoản, khai báo thông tin cá nhân, chọn khoản vay và kỳ hạn là có thể được duyệt vay và nhận tiền về tài khoản ngay lập tức.

Sự tiện dụng, nhanh chóng, dễ dàng ngay từ lời chào mời khiến số lượng người sử dụng những dịch vụ vay tiền 4.0 ngày càng đông. Tuy nhiên, không như lời quảng cáo, hoạt động của các app cho vay trực tuyến trở nên biến tướng, khiến cho hoạt động tín dụng công nghệ cao này trở thành địa bàn hoạt động của các đối tượng cho vay nặng lãi, của những chiêu trò cho vay – bùng tiền gây hệ lụy xấu đến vô số người.

Anh P.A.T (TP Việt Trì) cho biết: Tôi vay app online 1,6 triệu đồng trong một tháng; tuy được cam kết lãi suất thấp vì vay lần đầu nhưng khi được giải ngân tôi được yêu cầu trả phí dịch vụ lên tới gần 9 trăm nghìn đồng. Tổng số tiền tôi phải thanh toán khi đáo hạn gần 2,5 triệu đồng. Như vậy, tôi phải chịu lãi khoảng 55%/ tháng.

Anh T.D.H (thị trấn Thanh Sơn) cũng từng vay online số tiền 6,5 triệu đồng; sau 16 ngày, anh phải thanh toán cho app 9,6 triệu đồng. Mức lãi suất anh phải trả cho khoản vay trong nửa tháng lên tới 67,7%. Cao gấp khoảng 8 lần so với lãi suất cho vay ngắn hạn của các ngân hàng hiện nay.

Bộ luật Hình sự 2015 đã dẫn chiếu trực tiếp về lãi suất đến Bộ luật Dân sự năm 2015 (thay Bộ luật Dân sự 2005) mà không cần căn cứ mức lãi suất cơ bản của Ngân hàng Nhà nước: lãi suất cho vay gấp 05 lần lãi suất cao nhất của Bộ luật Dân sự (20%) = 100% thì được coi là lãi nặng. Đồng thời lượng hóa số tiền bất chính thu được từ 30 triệu đồng trở lên là cấu thành tội phạm.

Như vậy, đối với các hành vi cho vay (bao gồm có cầm cố và không cầm cố tài sản), theo quy định phải có mức lãi suất dưới 20%/năm, không căn cứ vào mức lãi suất ngân hàng công bố. Căn cứ vào mức lãi suất tại từng việc cụ thể, người cho vay có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu như mức lãi suất cho vay từ 100%/năm trở lên và thu lời bất chính từ 30 triệu đồng trở lên.

Hiện nay, có hàng trăm app cho vay online hoạt động với chung một phương thức là “treo đầu dê, bán thịt chó”. Các tính toán cho thấy lãi suất của các app cho vay bao gồm cả các loại phí có thể lên đến 90%/năm, thậm chí là vài trăm phần trăm đối với các khoản vay lớn. Nhiều người đã mắc bẫy khi nhẹ dạ tin vào lời quảng cáo để vay tiền từ các app này, rồi chỉ biết kêu trời vì gặp “cướp ngày” mà không làm gì được.

Có những trường hợp người vay tiền muốn khiếu nại về lãi suất hay cương quyết không trả các khoản phụ phí “trên trời” đã bị “khủng bố” theo phương thức đòi nợ của “dân anh chị”. Đến đây, bản chất đáng lên án của một bộ phận cho vay online - “thảo khấu” 4.0 càng lộ rõ. Đằng sau bộ mặt “giải ngân nhanh, lãi suất thấp” là chiêu lừa tinh vi và trắng trợn.

Báo Phú Thọ điện tử sẽ tiếp tục thông tin.

Trà My