Kỳ I: Nhiều dự án điện gió không vướng sai phạm

Dự án đầu tư đảm bảo năng lực tài chính

5 dự án điện gió được đề cập theo Kết luận của Thanh tra Chính phủ, gồm: Dự án Nhà máy điện gió Phát triển Miền Núi, Nhà máy điện gió Chế biến Tây Nguyên (huyện Chư Prông), Nhà máy điện gió Hưng Hải Gia Lai, Nhà máy điện gió Chơ Long và Nhà máy điện gió Yang Trung (huyện Kông Chro).

Cột tháp gió của Nhà máy điện gió Phát triển Miền Núi (xã Bàu Cạn, huyện Chư Prông). Ảnh: KNB

Đối với vấn đề Dự án Nhà máy điện gió Phát triển Miền Núi do Công ty cổ phần Điện gió Chư Prông Gia Lai làm chủ đầu tư (Công ty điện gió 1) và Dự án Nhà máy điện gió Chế biến Tây Nguyên do Công ty cổ phần Năng Lượng gió Chư Prông Gia Lai làm chủ đầu tư (Công ty điện gió 2) được UBND tỉnh Gia Lai cấp chủ trương đầu tư nhưng không thẩm định năng lực tài chính; sau khi được cấp chủ trương đầu tư, trong vòng 1 tháng, khi chưa hoàn thành thủ tục đất đai, chưa đầu tư thì tháng 8-2020 đã bắt đầu chuyển nhượng cổ phần. Đến ngày 6-11-2021 đã bán 99,7% cổ phần cho nhà đầu tư nước ngoài.

Qua kiểm tra, UBND tỉnh xác định, việc chuyển nhượng cổ phần được thực hiện đúng theo quy định của Luật Doanh nghiệp (Cổ đông có quyền tự do chuyển nhượng cổ phần của mình cho người khác và không phải đăng ký biến động tại cơ quan đăng ký kinh doanh) và không có quy định phải hoàn tất thủ tục về đất đai.

Về năng lực tài chính, Công ty điện gió 1 có mức đầu tư hơn 1.916 tỷ đồng và Công ty điện gió 2 có mức đầu tư hơn 1.917 tỷ đồng. Cả 2 dự án đều được thực hiện tại huyện Chư Prông, mỗi dự án có công suất 50 MW, tiến độ thực hiện từ tháng 6-2020 đến tháng 11-2021.

Theo đó, tại Công ty điện gió 1, đến thời điểm ngày 31-12-2021 đã đầu tư 1.130 tỷ đồng. Năm 2022 đầu tư 380 tỷ đồng và đến ngày 31-12-2023 đầu tư thêm 112 tỷ đồng. Trong đó vốn chủ sở hữu là 486,78 tỷ đồng, chiếm 30,02% tổng vốn đầu tư dự án và vốn vay là 1.134,22 tỷ chiếm gần 70% tổng vốn đầu tư dự án. Đối với Công ty điện gió 2, đến thời điểm 31-12-2021 đã đầu tư 1.159 tỷ đồng. Năm 2022 đầu tư 320 tỷ đồng và đến ngày 31-12-2023 đầu tư thêm 102 tỷ đồng. Trong đó, vốn chủ sở hữu là 486,78 tỷ đồng, chiếm 30,83% tổng vốn đầu tư dự án và vốn vay là 1.094,22 tỷ đồng chiếm hơn 69% tổng vốn đầu tư dự án. Như vậy, tỷ lệ vốn chủ sở hữu tham gia đảm bảo đúng quy định tại điểm a Khoản 2 Điều 14 Nghị định 43/2014/NĐ-CP ngày 15-5-2014 của Chính phủ (cơ cấu vốn thuộc sở hữu của nhà đầu tư không thấp hơn 20% tổng mức đầu tư dự án).

Tương tự, qua kiểm tra năng lực tài chính tại dự án Nhà máy điện gió Hưng Hải Gia Lai, Nhà máy điện gió Chơ Long và Nhà máy điện gió Yang Trung cũng đảm bảo tỷ lệ vốn thuộc sở hữu của nhà đầu tư trên 20% tổng mức đầu tư.

Điều chỉnh chủ trương đầu tư đúng theo quy định của pháp luật

Đối với vấn đề điều chỉnh chủ trương đầu tư, trong đó điều chỉnh quy hoạch khi Công ty điện gió 2 đã bổ sung quy hoạch xã Thăng Hưng (huyện Chư Prông) vào vị trí thực hiện dự án, UBND tỉnh xác định: Ngày 11-11-2019, Công ty điện gió 2 có Văn bản số 31/2019/KD&CBTN về việc đề nghị điều chỉnh bổ sung ranh giới khảo sát, nghiên cứu lập hồ sơ bổ sung quy hoạch dự án điện gió trên địa bàn các xã: Bàu Cạn, Thăng Hưng (huyện Chư Prông). Đến ngày 19-12-2019, Sở Công thương tỉnh Gia Lai có Văn bản số 1786/SCT-QLNL kiến nghị UBND tỉnh xem xét, đồng ý cho phép Công ty điện gió 2 được điều chỉnh bổ sung ranh giới khảo sát, nghiên cứu lập hồ sơ bổ sung quy hoạch dự án điện gió trên địa bàn các xã Bàu Cạn, Thăng Hưng. Ngày 26-12-2019, UBND tỉnh Gia Lai có Văn bản số 2975/UBND-CNXD thống nhất chủ trương cho điều chỉnh bổ sung ranh giới khảo sát, nghiên cứu lập hồ sơ bổ sung quy hoạch dự án điện gió của Công ty. Do vậy, việc Công ty bổ sung diện tích đất tại xã Thăng Hưng đã được thực hiện từ năm 2019, trước thời điểm bổ sung dự án và Quy hoạch điện VII điều chỉnh theo các Văn bản số 795/TTg-CN ngày 25-6-2020 và Văn bản số 911/TTg-CN ngày 15-7-2020 của Thủ tướng Chính phủ.

Cột tháp gió của dự án Nhà máy điện gió Chế biến Tây Nguyên. Ảnh: KNB

Bên cạnh đó, việc điều chỉnh vị trí thực hiện dự án là phù hợp với kế hoạch sử dụng đất năm 2020 của huyện Chư Prông đã được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 56/QĐ-UBND ngày 17-2-2020. Ngoài ra, việc bổ sung địa điểm thực hiện dự án là phù hợp với các văn bản của UBND tỉnh và của Sở Công thương.

Tương tự, việc điều chỉnh chủ trương đầu tư tại dự án Nhà máy điện gió Hưng Hải Gia Lai với nội dung bổ sung diện tích các xã Yang Bắc, An Thành, Hà Tam (Đak Pơ) vào địa điểm thực hiện dự án là phù hợp với các quy định của pháp luật. Toàn bộ các hạng mục công trình thực hiện dự án đều nằm ngoài diện tích đất lâm nghiệp.

Liên quan đến Sở Kế hoạch và Đầu tư trong việc thẩm định hồ sơ, tham mưu UBND tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư thực hiện dự án Nhà máy điện gió Chơ Long (thuộc Công ty cổ phần phong điện Chơ Long) trên diện tích đất lâm nghiệp. Theo kết quả xác minh, quá trình tổng hợp ý kiến tham gia thẩm định hồ sơ, Sở Kế hoạch và Đầu tư đã có văn bản yêu cầu nhà đầu tư chỉnh sửa, bổ sung hồ sơ. Hồ sơ sau khi chỉnh sửa đã loại bỏ phần đất rừng; diện tích thực hiện tại xã Chơ Long và Đak Pơ Pho (huyện Kông Chro); nhà đầu tư có bổ sung bản đồ thể hiện vị trí bố trí các trụ tuabin và có văn bản cam kết không thuộc đất rừng, đất lúa.

Tuy nhiên, trong quá trình lập hồ sơ thiết kế thì có sự thay đổi vị trí các trụ tuabin dẫn đến việc chồng lấn lên diện tích đất chưa đưa ra khỏi quy hoạch 3 loại rừng để thực hiện dự án. Ngày 6-8-2021, Công ty cổ phần phong điện Chơ Long được Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (Bộ Công thương) thông báo kết quả thẩm định thiết kế kỹ thuật. Tại bản vẽ mặt bằng tổng thể dự án Nhà máy điện gió Chơ Long được Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo thẩm định, số liệu tọa độ ranh giới và bình độ thể hiện rõ toàn bộ diện tích thực hiện dự án nằm trong địa giới hành chính xã Chơ Long mà không có xã Đak Pơ Pho. Do đó, việc bố trí các trụ tuabin đã được thay đổi so với hồ sơ đăng ký đầu tư. Về vấn đề này, UBND tỉnh không có quyết định điều chỉnh chủ trương đầu tư (điều chỉnh vị trí thực hiện dự án theo vị trí bố trí các trụ tuabin).

Đối với việc điều chỉnh tiến độ thực hiện dự án, có 3 dự án được UBND tỉnh điều chỉnh tiến độ thực hiện dự án không quá 24 tháng, gồm: Dự án Nhà máy điện gió Hưng Hải Gia Lai, Nhà máy điện gió Chơ Long và Nhà máy điện gió Yang Trung. Có 2 dự án được UBND tỉnh điều chỉnh tiến độ thực hiện dự án vượt quá 24 tháng, gồm: Dự án Nhà máy điện gió Phát triển Miền Núi, Nhà máy điện gió Chế biến Tây Nguyên. Tất cả việc điều chỉnh này đều phù hợp với quy định tại Khoản 3, Khoản 4 Điều 41 của Luật Đầu tư năm 2020 và các nghị quyết, kết luận của Chỉnh phủ; văn bản của Bộ Công thương.

Ngoài ra, các vấn đề về xác định, thu hồi tiền ký quỹ; việc chủ đầu tư sử dụng lao động nước ngoài không báo cáo cơ quan chức năng đang được UBND tỉnh chỉ đạo Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Lao động-Thương binh và Xã hội làm việc với các nhà đầu tư để làm rõ.

LÊ ANH