Kỳ II: Nâng cao vai trò của tổ liên gia trong xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu

Nhóm liên gia số 1, khu 3, xã Hương Nộn, huyện Tam Nông đăng ký nội dung trọng điểm thực hiện xây dựng nhóm liên gia NTM điển hình năm 2021 với chính quyền khu.

>>> Kỳ I: Đa dạng các hình thức tham gia xây dựng nông thôn mới
PTĐT - Hiện trên địa bàn tỉnh đã có 4 khu dân cư được công nhận khu nông thôn mới (NTM) kiểu mẫu. Việc xây dựng NTM đã khó, để đạt khu dân cư NTM kiểu mẫu, xã NTM nâng cao còn khó hơn gấp nhiều lần, đòi hỏi các địa phương cần thực sự chủ động tìm tòi những cách làm hay, sáng tạo để phát huy vai trò của tổ liên gia, coi đó là một trong những giải pháp hữu hiệu nhằm huy động sức dân.
Cách làm sáng tạo ở Hương Nộn
Năm 2016, xã Hương Nộn, huyện Tam Nông đạt chuẩn NTM. Lấy kết quả làm tiền đề, Đảng ủy, chính quyền xã tiếp tục thực hiện nhiều giải pháp phát huy vai trò làm chủ của người dân trong xây dựng NTM kiểu mẫu; trong đó chú trọng củng cố, nâng cao hoạt động của nhóm liên gia. Đồng chí Nguyễn Văn Hùng - Phó Bí thư Đảng ủy xã cho biết: Xác định việc xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu là khó khăn, phụ thuộc nhiều vào việc huy động nguồn lực trong nhân dân, Đảng ủy, chính quyền địa phương đã xây dựng nhiều giải pháp, trong đó chú trọng xây dựng mô hình nhóm liên gia NTM điển hình.Theo đó, để trở thành nhóm liên gia NTM điển hình, các nhóm phải thực hiện 5 nhóm tiêu chí gồm: Giao thông; nơi ở và đời sống; vệ sinh môi trường và an toàn thực phẩm; chấp hành chính sách, pháp luật và quy ước văn hóa; duy trì hoạt đông và ý thức cộng đồng với 24 nội dung. Để triển khai mô hình này, 13 khu dân cư đã tiến hành rà soát, phân chia, sắp xếp lại các nhóm liên gia, bầu nhóm trưởng, nhóm phó, xây dựng nội quy, quy chế hoạt động cũng như kế hoạch, chương trình hàng năm. Đến nay, toàn xã đã củng cố hoạt động của 68 nhóm liên gia, hàng năm địa phương tổ chức tổng kết, công nhận, tuyên dương, khen thưởng cũng như rút kinh nghiệm đối với từng nhóm; nhờ vậy, qua 2 năm triển khai, hiện có 5 nhóm liên gia đạt danh hiệu điển hình. Khu 5 có hơn 200 hộ dân được sắp xếp thành 5 nhóm liên gia theo tiêu chí liền kề với đường giao thông nông thôn. Đến nay khu đã có 2 nhóm liên gia NTM điển hình. Chia sẻ về cách triển khai xây dựng các nhóm liên gia điển hình, đồng chí Bí thư Chi bộ khu 5 Nguyễn Tiến Lực hào hứng: Ngay từ đầu năm, các nhóm liên gia tiến hành rà soát, đăng ký thực hiện nội dung các tiêu chí với khu để báo cáo lên xã; trong đó tập trung đầu tư thực hiện một số nội dung trọng điểm, trọng tâm rồi xây dựng kế hoạch, thông qua nhân dân và triển khai. Với cách làm này vừa chú trọng nhiệm vụ trọng tâm để thực hiện, tránh dàn trải, lãng phí vừa phát huy vai trò dân chủ, tạo sức mạnh đồng thuận, đoàn kết để hoàn thành các mục tiêu mà nhóm đã đề ra.Cụ thể như nhóm liên gia số 1 ở khu dân cư số 2 đã đạt danh hiệu điển hình khi thực hiện cách làm khoa học, minh bạch này. Ngay từ đầu năm 2020, nhóm đã xác định nhiệm vụ trọng tâm là chỉnh trang lại đường làng, ngõ xóm; treo pano, biển hiệu; trồng cây xanh trên dọc 2 bên các tuyến đường; cải tạo vườn tạp trồng cây ăn quả mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn… Nhóm đã huy động 32 hộ thành viên đóng góp gần 50 triệu đồng để chỉnh trang đường làng ngõ xóm; vận động 6 gia đình cải tạo hơn 5.000m2 đất vườn tạp sang trồng các loại cây ăn quả như: Bưởi Diễn, na, hồng xiêm… Đặc biệt, trong nhóm đã có một hộ chủ động nâng cao thu nhập, tự nguyện xin rút khỏi danh sách hộ nghèo…Với phương châm xây dựng nhiều nhóm liên gia NTM điển hình sẽ là tiền đề để khu dân cư đạt NTM kiểu mẫu nên các khu dân cư trên địa bàn xã Hương Nộn đang tập trung nguồn lực, nhân lực để thực hiện. Song song với đó, việc huy động nguồn lực trong nhân dân cũng được các nhóm liên gia thực hiện đảm bảo nguyên tắc công khai, minh bạch, dân chủ, áp dụng cơ chế linh động như: Chia nhỏ các khoản đóng góp, nộp chậm hoặc miễn, giảm đối với những hộ thành viên có lý do đặc biệt… nên nhận được sự đồng tình, hưởng ứng của nhân dân. Với cách làm sáng tạo này, năm 2020, Hương Nộn đã có một khu dân cư NTM kiểu mẫu, phấn đấu năm 2021 sẽ có 1- 2 khu hoàn thành xây dựng NTM kiểu mẫu.

Mô hình nhóm liên gia may gia công khu Đồng Chung, xã Thượng Long, huyện Yên Lập phát huy tính hiệu quả trong việc tăng thu nhập, tạo tiền đề xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu.

Giải quyết vấn đề đặt ra từ thực tiễn

Tại nhiều địa phương, việc phát huy vai trò của tổ liên gia trong xây dựng NTM có thể được triển khai theo quy mô khu, xã nhưng dù thực hiện ở cấp nào thì cũng còn gặp những khó khăn, thách thức. Ông Nguyễn Phú Hữu - Bí thư Chi bộ khu 3, xã Hương Nộn, huyện Tam Nông cho biết: “Quá trình triển khai xây dựng nhóm liên gia NTM điển hình, ban đầu chúng tôi gặp khá nhiều khó khăn bởi người dân chưa thực hiểu rõ vai trò của mô hình này. Để tháo gỡ, chúng tôi đã tổ chức nhiều buổi tuyên truyền, giải thích giúp người dân thực sự hiểu và nhận ra vai trò chủ thể của mình. Bên cạnh đó, việc đưa một tổ chức vốn sinh hoạt tự phát vào guồng hoạt động có nội quy, quy định, kế hoạch, mục tiêu hành động rõ ràng cần có thời gian và cũng không phải dễ. Trở ngại đầu tiên là việc sắp xếp các hộ vào nhóm liên gia; sau đó là bầu trưởng, phó nhóm, hầu hết không ai muốn nhận làm bởi “chức danh” này thường chỉ... “ăn cơm nhà vác tù và hàng tổng”. Tuy nhiên với sự vào cuộc của cấp ủy, chính quyền địa phương cùng mong muốn chính đáng của người dân, mọi vấn đề khó, nảy sinh trong quá trình triển khai mô hình nhóm liên gia NTM điển hình trên địa bàn xã Hương Nộn đã được triển khai hiệu quả.
Theo ông Phạm Văn Mến - Chủ tịch Ủy ban MTTQ thành phố Việt Trì, tổ liên gia đóng vai trò quan trọng trong việc huy động nguồn lực xây dựng NTM và NTM nâng cao. Tuy nhiên hoạt động của các tổ liên gia khu vực nông thôn, miền núi có thể sẽ thuận lợi hơn bởi họ có những yếu tố gắn kết làng xã, còn tại địa bàn đô thị, việc xây dựng tổ liên gia nên gắn với tổ dân phố và Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, đô thị văn minh” bằng những việc làm cụ thể như: Dọn dẹp vệ sinh môi trường, xây dựng khu phố hiện đại, văn minh; phát triển phong trào văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao…Ông Lương Ngọc Thạch - Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh cho biết: Có thể thấy, nâng cao hoạt động của các tổ liên gia cần lấy điểm xuất phát từ tinh thần tự nguyện với phương châm tăng cường tuyên truyền, giáo dục để các hộ thành viên nhận thức rõ vai trò, trách nhiệm của từng cá nhân, gia đình trong tiến trình xây dựng NTM ở các địa phương. Việc xây dựng, tổ chức và hoạt động tổ liên gia đã đang mang lại hiệu quả thiết thực, có ý nghĩa lớn trong tập hợp, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết các dân tộc; qua đó, góp phần xây dựng làng, bản văn minh, sạch đẹp, phát triển. Các hình thức khen thưởng, tuyên dương, động viên kịp thời của các cấp đối với những nhóm liên gia hoạt động hiệu quả là yếu tố cần thiết khuyến khích những thành viên nỗ lực hơn nữa; đây cũng là cơ sở để nhân rộng các mô hình, nhóm liên gia có cách làm hay, sáng tạo trên quy mô xã, huyện, tỉnh. Thời gian tới, Ủy ban MTTQ tỉnh sẽ tiếp tục nhân rộng mô hình ra toàn tỉnh, để đời sống của nhân dân được nâng cao, kinh tế ổn định. Các địa phương cũng cần tranh thủ nguồn lực, ủng hộ từ những người con xa quê thông qua việc vận động các nhóm liên gia kêu gọi con em, họ hàng đóng góp xây dựng quê hương…

Lệ Oanh