Kỹ năng 'quý hơn vàng' để đảm an toàn trước thiên tai lũ quét và sạt lở đất

Vẫn còn tình trạng người dân chủ quan, đi qua khu vực ngập lụt, sạt lở. (Ảnh minh họa. Nguồn: TTXVN)

Trưa 30/9, đại diện Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai, cho biết mưa lớn do hoàn lưu bão trên diện rộng tại các tỉnh Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ, khiến lũ trên các sông từ Thanh Hóa đến Nghệ An đang lên. Trong đó, tại một số trạm được cảnh báo từ báo động 2 lên đến trên báo động 3 như tại sông Thao (Lào Cai), sông Mã (Thanh Hóa), sông Cả (Nghệ An).

Đáng chú ý, hiện nay, lưu lượng nước về các hồ chứa khu vực Bắc Bộ vẫn còn duy trì ở mức cao. Trong điều kiện mưa lũ hiện nay, hồ thủy điện Tuyên Quang đang mở 7 cửa xả đáy; hồ thủy điện Hòa Bình mở 2 cửa xả đáy và hồ thủy điện Thác Bà mở 2 cửa xả mặt, có thể gây ảnh hưởng đến đời sống, sản xuất nông nghiệp, thủy sản của người dân vùng hạ lưu.

Bên cạnh đó, theo Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai, vẫn còn tình trạng người dân chủ quan, đi qua khu vực ngập lụt, sạt lở hoặc vượt ngầm tràn khi nước lũ dâng cao, tiềm ẩn nguy hiểm đến tính mạng.

Vì vậy, cơ quan quản lý Nhà nước về lĩnh vực đê điều, phòng, chống thiên tai khuyến cáo các người dân, cộng đồng chủ động các biện pháp đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản, sản xuất nông nghiệp vùng hạ du hồ chứa, vùng ven sông, cửa sông, trũng thấp, khu vực, đường giao thông có nguy cơ sạt lở, lũ quét, lũ chảy xiết, chấp hành theo yêu cầu chính quyền địa phương.

Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai cũng hướng dẫn một số kỹ năng ứng phó với mưa lũ, lũ quét, sạt lở để người dân phóng tránh.

Cách nhận biết, phòng tránh lũ quét

Theo đó, các dấu hiệu nhận biết lũ quét được cơ quan chuyên môn cảnh báo gồm: Mưa lớn nhiều ngày, nhất là ở thượng lưu; nước sông suối chuyển màu đục; có tiếng động bất thường của đất, cây cối; âm thanh lạ trong lòng đất.

Kỹ năng an toàn trước lũ quét. (Nguồn: Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai)

Để tránh rủi ro, Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai khuyến cáo người dân luôn luôn cảnh giác, đề phòng khi có các dấu hiệu của lũ quét, nhất là khi có mưa lớn kéo dài; thường xuyên theo dõi thông tin cảnh báo mưa, lũ quét (cả ở thượng lưu) trên mọi phương tiện như tivi, loa, đài, internet.

Cùng với đó, người dân nên tham gia tích cực các cuộc họp thôn bản để biết thông tin về mưa lũ và các biện pháp phòng ngừa; xác định vị trí an toàn hơn có thể trú ẩn khi có tình huống xảy ra; thông báo cho chính quyền và những người xung quanh khi có dấu hiệu lũ quét; sẵn sàng sơ tán theo hướng dẫn của chính quyền địa phương, an toàn tính mạng là quan trọng nhất.

Người dân cũng cần lưu ý phương án chủ động chuẩn bị thức ăn, nước uống, thuốc và đồ sơ cứu y tế, đèn pin, cuốc, xẻng, cuộn dây; chạy thật nhanh ra khỏi nơi nguy hiểm đến các khu vực, vị trí cao hơn; tránh xa các khu vực có nguy cơ lũ quét, không được lội qua sông, suối, ngầm, tràn, đường bị ngập…

Ngoài ra, người dân không được đánh cá, vớt củi, bơi qua sông, suối khi có mưa lớn hoặc thấy có dấu hiệu bất thường như nước từ trong chuyển sang đục dần; không lội xuống nước nếu nhìn thấy dây điện hoặc cột điện bị đổ xuống nước; đồng thời hạn chế đi lại qua sông, suối, không đi gần khu vực cầu, cống khi nước đang lên, dòng chảy mạnh.

Về lâu dài, người dân lưu ý không nên xây nhà tại những nơi thường xuyên có lũ xảy ra, nơi gần dòng chảy, có độ dốc cao; không phá rừng đầu nguồn hoặc khai thác gỗ bừa bãi, để giảm tránh nguy cơ lũ quét.

Những việc nên làm để phòng tránh sạt lở đất

Đối với sạt lở đất, Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai chỉ ra một số dấu hiệu nhận biết nguy cơ như: Tình trạng mưa nhiều ngày, mưa lớn; vết nứt tường nhà, sườn, đồi, mái dốc, cây nghiêng; nước sông, suối từ trong chuyển màu thành nước đục; mặt đất phồng lên, cây cối rung chuyển, âm thanh lạ trong lòng đất.

Kỹ năng an toàn trước sạt lở đất. (Nguồn: Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai)

Trong điều kiện trên, người dân sẵn sàng sơ tán theo hướng dẫn của chính quyền địa phương, cần bảo vệ tính mạng trước tiên; chạy nhanh ra khỏi nơi nguy hiểm khi nghe hoặc nhận thấy tiếng động lớn, dấu hiệu không bình thường; thường xuyên theo dõi tin tức trên báo đài, tivi về các đợt mưa lớn, kéo dài, nguy cơ sạt lở đất cao; thông báo cho chính quyền và những người xung quanh khi có dấu hiệu sạt lở.

Cơ quan chuyên môn cũng khuyến cáo người dân tìm hiểu xem khu vực gần nhà mình đã từng xảy ra sạt lở đất chưa, chủ động quan sát các dấu hiệu sạt lở đất để kịp thời báo cáo chính quyền địa phương; gia cố nhà cửa, đập tạm, khơi thông dòng chảy trước mùa mưa; hướng dẫn các thành viên trong gia đình,các biện pháp phòng tránh cần thiết; chuẩn bị thức ăn, nước uống, thuốc và đồ sơ cứu y tế, đèn pin, cuốc, xẻng, cuộn dây; trồng cây, bảo vệ rừng để giảm thiểu nguy cơ sạt lở đất.

Một số việc người dân nên tránh, đó là không được đi qua và lại gần khu vực sạt lở đất; không được đánh cá, vớt củi, bơi qua sông, suối khi có mưa lớn hoặc thấy có dấu hiệu bất thường như nước từ trong chuyển sang đục dần; không đi gần khu vực cầu cống khi nước đang lên, dòng chảy mạnh.

Sau rất nhiều sự cố do thiên tai, sạt lở đất gây ra trong thời gian qua, người dân cần đặc biệt lưu ý không nên xây nhà ở khu vực đã từng xảy ra lũ quét, sạt lở đất, khu vực ven sông suối, sườn dốc, gần mái dốc đường giao thông./.

(Vietnam+)