Kỷ nguyên sạc dự phòng giá rẻ sắp chấm dứt vì quy chuẩn an toàn mới

Trung Quốc – nơi sản xuất phần lớn sạc dự phòng toàn cầu – đang chuẩn bị áp dụng bộ tiêu chuẩn kỹ thuật mới nghiêm ngặt nhất từ trước đến nay với pin sạc di động. Động thái này có thể khiến hàng loạt mẫu sạc giá rẻ biến mất khỏi thị trường, khi nhà sản xuất buộc phải đáp ứng loạt yêu cầu an toàn cao hơn, đồng nghĩa chi phí tăng mạnh.

Hình ảnh sản phẩm Pin sạc dự phòng Xiaomi 33W Power Bank 20000mAh bị thu hồi

Theo dự thảo của Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin Trung Quốc (MIIT), mọi mẫu pin sạc dự phòng muốn lưu hành đều phải đạt tiêu chí “bốn không”, đó là: không cháy, không nổ, không nứt vỏ và không rò rỉ trong các bài kiểm định. Sản phẩm phải trải qua thử nghiệm đoản mạch, thay đổi áp suất, sốc nhiệt, và thử nghiệm va đập mô phỏng tình huống người dùng đánh rơi. Ngoài ra, vỏ pin phải ghi rõ thông tin kỹ thuật như loại cell sử dụng, ngày sản xuất, công suất an toàn khi sạc liên tục.

Những quy định này được đưa ra sau hàng loạt sự cố cháy nổ pin sạc trong vài năm gần đây. Tại Trung Quốc, các thương hiệu như Anker, Romoss, Baseus hay Xiaomi đều từng phải thu hồi số lượng lớn sản phẩm. Một vụ việc đáng chú ý xảy ra năm 2024 khi một pin sạc phát nổ trên chuyến bay của Hong Kong Airlines, buộc tổ bay phải sử dụng bình chữa cháy. Sự cố không gây thương vong nhưng làm dấy lên yêu cầu siết chặt tiêu chuẩn với thiết bị mang theo lên máy bay.

Mẫu pin sạc dự phòng mã BPB002 bị yêu cầu thu hồi do có thể bị quá nhiệt, phát ra khói, nóng chảy hoặc gây nguy cơ cháy nổ ngay cả khi không được sử dụng hoặc đang trong quá trình sạc

Tại Việt Nam, nhiều mẫu pin sạc cũng đã bị thu hồi trong thời gian gần đây. Tháng 9/2024, Xiaomi Việt Nam thông báo thu hồi mẫu Xiaomi 33W Power Bank 20.000 mAh (model PB2030MI) do nguy cơ quá nhiệt, với các sản phẩm trong lô sản xuất tháng 8–9/2024. Trước đó, Belkin cũng tiến hành thu hồi mẫu BoostCharge BPB002 vì nguy cơ cháy nổ theo cảnh báo từ nhà sản xuất. Một số mẫu của Anker, từng gây sự cố ở thị trường quốc tế, cũng xuất hiện tại Việt Nam dưới dạng hàng xách tay, khiến người dùng đối mặt rủi ro khi khó xác định nguồn gốc.

Lý do các quy chuẩn được thắt chặt, theo các chuyên gia trong ngành, là vì pin lithium giá rẻ thường sử dụng cell chất lượng thấp, độ ổn định kém và dễ gặp hiện tượng quá nhiệt. Khi Trung Quốc – công xưởng sản xuất phụ kiện lớn nhất thế giới – áp dụng luật mới, phần lớn nhà cung ứng linh kiện giá rẻ sẽ không còn khả năng đáp ứng yêu cầu, khiến số lượng sạc dự phòng mức giá thấp giảm mạnh trong thời gian tới.

Dự thảo tiêu chuẩn mới hiện trong giai đoạn lấy ý kiến công chúng đến ngày 11/12. Nếu được phê duyệt, quy chuẩn có thể bắt đầu có hiệu lực từ giữa năm sau. Các nhà sản xuất sẽ có khoảng 6-12 tháng để điều chỉnh dây chuyền, cập nhật công nghệ và tiêu thụ hết lượng hàng tồn trước khi chuyển sang thế hệ pin mới.

Trong thời gian chuyển tiếp, các mẫu đạt chuẩn hiện tại (3C) vẫn được phép tiêu thụ và mang lên máy bay. Tuy nhiên, với lộ trình siết chặt nói trên, một “thế hệ sạc dự phòng mới” – giá cao hơn nhưng an toàn hơn – đang trở thành chuẩn bắt buộc. Người dùng được khuyến nghị lựa chọn sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, tránh hàng xách tay không chứng nhận, và kiểm tra kỹ mã model để tránh mua phải các lô hàng từng bị thu hồi.

Lê Minh