Kỷ nguyên tiếp theo của Singapore đòi hỏi chủ nghĩa 'xuất chúng' kiểu mới

Marina Bay Sands của Singapore. Nguồn: Arch Daily

Thủ tướng Lawrence Wong đã gửi đi hai Thông điệp Quốc khánh, nơi ông mở rộng những chủ đề này và công bố các định hướng chính sách then chốt. Những định hướng này được đưa ra trong bối cảnh toàn cầu và trong nước đang thay đổi, khi Singapore đối diện với bất ổn kinh tế, làn sóng địa chính trị biến động và sự chuyển đổi thế hệ.

Sự “xuất chúng” của Singapore

Sự “xuất chúng” đã từ lâu in sâu trong tâm thức quốc gia. Câu chuyện lập quốc diệu kỳ, được kể lại qua các bảo tàng và những lễ kỷ niệm Quốc khánh hàng năm, cho thấy một đất nước đã vượt qua muôn vàn khó khăn để xây dựng nền kinh tế - xã hội thành công chỉ trong một thế hệ. Sự phát triển nhanh chóng của Singapore từ một quốc gia ở “thế giới thứ ba” thành một thành viên trong các quốc gia phát triển đã được ca ngợi như một “phép màu kinh tế”.

Trong câu chuyện này, sự "xuất chúng" xuất phát mong manh từ nhu cầu sinh tồn. Trở nên "xuất chúng" là cách duy nhất để một quốc gia nhỏ bé, không có tài nguyên thiên nhiên tồn tại. Singapore vì vậy phải trở thành phiên bản tốt nhất trong mọi lĩnh vực - từ việc sở hữu cảng biển tấp nập nhất, hãng hàng không hàng đầu, học sinh xuất sắc nhất, đến việc thường xuyên đứng đầu các bảng xếp hạng về năng lực cạnh tranh toàn cầu.

Đã đến lúc “hãm phanh”?

Liệu phẩm chất này có cần được cập nhật hay thay đổi trong bối cảnh Singapore giờ đây đã trở thành một quốc gia thịnh vượng với nguồn lực tài chính và nhân lực dồi dào? Một số người cho rằng Singapore đã có thể tự tin hơn, trong khi những người khác vẫn tin rằng, do hạn chế cố hữu về quy mô và vị trí địa lý, đất nước nhỏ bé này không thể không tiếp tục tiến về phía trước.

Ngay cả khi điều này đúng với quốc gia, nó vẫn phải phù hợp với khát vọng của người dân. Nhiều người trẻ Singapore, lớn lên trong môi trường đầy đủ, hiển nhiên không còn cảm nhận được sự thiếu thốn từng thôi thúc cha ông họ nỗ lực sống còn.

Thanh niên ngày nay thường đặt ưu tiên vào cân bằng công việc - cuộc sống và tìm kiếm sự nghiệp ý nghĩa hơn là chỉ mưu sinh. Không hiếm trường hợp họ liên tục “nhảy việc” cho đến khi tìm được vị trí ưng ý.

Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là thế hệ trẻ đã trở nên “yếu nhược” hay rằng Singapore sẽ đánh mất lợi thế. Ngược lại, có thể tận dụng cơ hội rộng lớn hơn để mở ra những con đường thành công khác biệt, từ đó đưa Singapore vươn xa hơn nữa. Điều đó vẫn đòi hỏi nỗ lực cá nhân - nhưng phải được thúc đẩy bởi nỗi sợ đói nghèo, mà bởi niềm đam mê và khát vọng tạo ra sự khác biệt.

Điều rõ ràng là bối cảnh mà quốc gia đang phải đối mặt đã khác trước - Singapore vẫn đang sống trong một thế giới cạnh tranh gay gắt, bị chi phối bởi căng thẳng thương mại và địa chính trị. Điều này đồng nghĩa đất nước vẫn phải duy trì sự "xuất chúng" nhưng khái niệm này cần được mở rộng phù hợp với bối cảnh mới.

Chủ nghĩa "xuất chúng" giờ đây không chỉ là dẫn đầu bảng xếp hạng hay đạt thành tích cao theo những thước đo hẹp. Trong tình hình hiện tại, Singapore cần sự đặc biệt về khả năng kiên cường, đổi mới và gắn kết xã hội - những điểm mà Thủ tướng Wong nhấn mạnh trong Thông điệp nhân ngày Quốc khánh, khi ông kêu gọi Singapore phải “tiến nhanh hơn, thích ứng nhanh hơn và đổi mới thông minh hơn”.

Chủ nghĩa "xuất chúng" mới: tự cường và thích ứng

Khả năng tự cường và thích ứng là yếu tố bắt buộc trong kỷ nguyên biến động bởi tiến bộ công nghệ và bất ổn toàn cầu. Ở cấp quốc gia, điều này đồng nghĩa với việc đầu tư vào các nguồn lực dự trữ - tài chính, nhân lực, hạ tầng - và thiết kế để có nhiều lựa chọn ứng biến.

Ví dụ, Sân bay Changi và Cảng Tuas đang được mở rộng quy mô lớn, đón đầu nhu cầu. Singapore cũng xây dựng năng lực nghiên cứu năng lượng hạt nhân, để sẵn sàng bổ sung nguồn năng lượng này khi cần thiết.

Chính sách thích ứng là chìa khóa trong môi trường phức tạp, nơi quyết định phải được đưa ra ngay cả khi chưa có đầy đủ thông tin. Điều quan trọng là phản ứng nhanh, sớm, rồi điều chỉnh linh hoạt khi tình hình thay đổi.

Với cá nhân, điều này có nghĩa là xây dựng sự nghiệp bền vững thông qua học hỏi liên tục, rèn luyện khả năng tự cường, không bị động trước hoàn cảnh và thích ứng, áp dụng kinh nghiệm vào bối cảnh mới, có đủ bản lĩnh để vượt qua thất bại.

Chủ nghĩa xuất chúng mới: Đổi mới, sáng tạo

Khi Singapore đã ngang hàng các nền kinh tế phát triển về thu nhập bình quân, đất nước không thể tiếp tục dựa vào mô hình “bắt kịp tăng trưởng”. Thay vào đó, Singapore phải dẫn đầu về đổi mới, tận dụng lợi thế quy mô nhỏ và linh hoạt.

Sự giàu có thậm chí có thể trở thành lợi thế, khi nhiều người Singapore nay có đủ tự tin và nguồn lực để khởi nghiệp sáng tạo.

Trở thành quốc gia đổi mới không chỉ dừng lại ở tinh thần khởi nghiệp hay các đột phá công nghệ. Nó đòi hỏi mọi người dân đều tự hào và hứng thú với công việc của mình làm, luôn tìm cách tạo ra giá trị khác biệt qua đổi mới hằng ngày. Điều này đặc biệt quan trọng trong kỷ nguyên AI, giúp duy trì khả năng việc làm và đảm bảo lực lượng lao động đẳng cấp thế giới.

Khu vực công cũng phải tiếp tục dẫn dắt. Singapore từng tiên phong với hệ thống thu phí điện tử, mô hình nhà ở độc đáo, hay gần đây là việc triển khai kiểm soát xuất nhập cảnh không cần hộ chiếu. Các cơ quan nhà nước không được dừng lại, mà phải tiếp tục đổi mới để nâng cao chất lượng phục vụ.

Chủ nghĩa xuất chúng mới: Gắn kết xã hội

Trong bối cảnh nhiều xã hội trên thế giới chia rẽ sâu sắc, gắn kết xã hội có thể là “bí quyết thành công” của Singapore. Nhưng điều này cần được vun đắp.

Bên cạnh những ranh giới truyền thống về chủng tộc và tôn giáo, giờ đây xuất hiện thêm sự chia rẽ về tầng lớp xã hội, bản sắc và nhiều vấn đề khác. Đồng thời, các thế lực xấu tìm cách gieo rắc bất hòa và lợi dụng bất kỳ căng thẳng nội bộ nào của đất nước.

Thành công bền vững của Singapore phụ thuộc vào khả năng người dân gắn kết và cùng phấn đấu vì lợi ích chung, bất chấp khác biệt. Điều này cần đến chính trị mang tính xây dựng, sự lãnh đạo nêu gương và giải quyết bất mãn từ sớm, trước khi biến thành khủng hoảng.

Quỳnh Vũ