KỶ NIỆM 80 NĂM CÁCH MẠNG THÁNG TÁM VÀ QUỐC KHÁNH 2-9 Văn hóa Đồng Nai 80 năm đồng hành cùng dân tộc

Trung tâm Văn hóa - Điện ảnh Đồng Nai biểu diễn văn nghệ phục vụ nhân dân các xã, phường trên địa bàn tỉnh, tháng 8-2025. Ảnh: My Ny

Trải qua 80 năm hình thành và phát triển, ngành văn hóa Đồng Nai không ngừng nỗ lực, vượt qua khó khăn, làm tròn sứ mệnh xung kích trên mặt trận văn hóa, tiếp nối mạch nguồn “soi đường”, góp phần xây dựng con người Đồng Nai phát triển toàn diện, nâng cao đời sống tinh thần cho nhân dân.

Đầu tư cho văn hóa

Ngay sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, Đảng bộ Biên Hòa đã chú trọng xây dựng nền văn hóa cách mạng. Năm 1947, Ty Văn hóa - Thông tin Biên Hòa ra đời, tổ chức báo chí, in ấn, xây dựng đội văn nghệ phục vụ Chiến khu Đ và vùng tạm chiếm. Trong điều kiện thiếu thốn cả về lương thực, phương tiện, cán bộ, đội ngũ văn nghệ, diễn viên của ty vừa phục vụ văn nghệ, vừa tham gia sản xuất, trở thành lực lượng xung kích trên mặt trận văn hóa tư tưởng, cổ vũ tinh thần, củng cố niềm tin và khí thế chiến đấu của quân, dân trong 2 cuộc kháng chiến.

Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, thống nhất đất nước (30-4-1975), tỉnh Đồng Nai nhanh chóng thành lập Ty Văn hóa - Thông tin và Ty Thể dục thể thao (nay là Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch) đặt nền móng xây dựng nền văn hóa mới, gắn với nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Với nhiều hoạt động đa dạng, phong phú, ngành văn hóa Đồng Nai đã phát huy sức mạnh quần chúng, khơi dậy phong trào văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao rộng khắp, tạo điều kiện cho nhân dân sáng tạo thêm nhiều giá trị văn hóa mới.

Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lê Thị Ngọc Loan cho biết: Từ sau Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI, Đồng Nai bước vào giai đoạn đổi mới toàn diện, đời sống văn hóa - xã hội cũng mang diện mạo mới. Phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa được triển khai sâu rộng, trở thành động lực quan trọng trong xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, gắn với các phong trào thi đua yêu nước. Các thiết chế văn hóa được đầu tư từ tỉnh đến cơ sở, nhiều thiết chế đã trở thành biểu tượng của văn hóa Đồng Nai, góp phần nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần cho nhân dân.

Song song đó, Đồng Nai quan tâm bảo tồn và phát huy di sản văn hóa, nhất là đẩy mạnh trùng tu, tôn tạo di tích. Hiện toàn tỉnh có 119 di tích, trong đó có nhiều di tích cấp quốc gia đặc biệt như: Căn cứ Bộ Chỉ huy Quân giải phóng miền Nam Việt Nam (Căn cứ Tà Thiết, thuộc xã Lộc Thành); Bồn xăng - kho nhiên liệu VK98 (thuộc đường Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh, xã Lộc Quang); Bồn xăng - kho nhiên liệu VK96 (thuộc đường Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh, xã Bù Gia Mập); Mộ cự thạch Hàng Gòn (xã Hàng Gòn); Vườn quốc gia Cát Tiên (xã Tà Lài)…

Các lễ hội truyền thống trên địa bàn tỉnh được duy trì, tổ chức thường niên, nhiều lễ hội được ghi danh vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Cụ thể: Lễ hội Dua Tpeng (phá bàu) của người Khmer, xã Lộc Hưng; Lễ hội Miếu Bà Rá, phường Phước Long; Lễ hội Cầu bông của người Kinh ở Bình Phước; Lễ hội chùa Ông, phường Trấn Biên; Lễ hội Sayangva (cúng thần Lúa) của người Chơro ở Đồng Nai… Tất cả tạo nên bức tranh văn hóa giàu bản sắc của Đồng Nai.

80 năm qua, cùng với những bước tiến mạnh mẽ trên mặt trận văn hóa, Đồng Nai luôn coi công tác gia đình là nền tảng, là điểm tựa vững chắc để xây dựng con người mới, phát triển xã hội bền vững. Nhiều đề án, chương trình, kế hoạch hành động được ban hành và phát huy hiệu quả. Các phong trào như: ông bà, cha mẹ mẫu mực, con cháu thảo hiền, gia đình văn hóa… đã lan tỏa sâu rộng, trở thành động lực xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, phát huy vai trò gia đình trong việc định hướng nhân cách, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc trước làn sóng hội nhập.

Văn hóa Đồng Nai trong nhịp sống mới

Theo Chủ tịch UBND xã Bình Minh Trần Đức Hòa, mặc dù các thiết chế văn hóa trên địa bàn xã thời gian qua còn khó khăn về cơ sở vật chất, nhưng hoạt động tương đối hiệu quả. Nhiều câu lạc bộ văn nghệ, thể thao hoạt động sôi nổi, tham gia hội thi, hội diễn các cấp và đạt thành tích tích cực. Trong bối cảnh mới, công tác phát triển văn hóa đã và đang được địa phương tiếp tục quan tâm, vừa kế thừa giá trị truyền thống, vừa sáng tạo đổi mới để đáp ứng nhu cầu của nhân dân.

Thạc sĩ Trần Quang Toại, Chủ tịch Hội Khoa học lịch sử tỉnh Đồng Nai, cho hay: Với sự giao thoa và hội tụ nhiều dòng chảy văn hóa đã tạo nên sức sống dồi dào và bản sắc phong phú cho văn hóa Đồng Nai. Trong suốt chiều dài của lịch sử có thể thấy rõ vai trò tiên phong của văn hóa trong việc gắn kết cộng đồng, hun đúc tinh thần yêu nước và khơi dậy khát vọng phát triển. Điều quan trọng hiện nay là Đồng Nai có cơ chế phù hợp để đầu tư, phát triển văn hóa xứng tầm. Qua đó, gìn giữ, bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống; đồng thời, quảng bá hình ảnh Đồng Nai năng động, sáng tạo, hội nhập.

Ở góc độ quản lý nhà nước, Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lê Thị Ngọc Loan cho biết: Thời gian tới, ngành văn hóa Đồng Nai sẽ tập trung nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, xác định rõ trách nhiệm của từng cấp, từng ngành, bảo đảm sự thống nhất trong tổ chức và thực thi chính sách văn hóa. Song song đó, tỉnh sẽ tiếp tục đầu tư, đồng bộ hóa hệ thống thiết chế văn hóa, từng bước hình thành mạng lưới dịch vụ văn hóa công hiện đại, phù hợp đặc thù địa phương, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của nhân dân.

Bên cạnh đó, Đồng Nai đặc biệt chú trọng công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản, ưu tiên tu bổ, phục hồi các di tích lịch sử - văn hóa tiêu biểu, vừa phục vụ giáo dục truyền thống, vừa gắn với phát triển du lịch, kinh tế địa phương. Ngoài ra, ngành sẽ phát triển các sản phẩm văn hóa đặc trưng, tận dụng lợi thế sẵn có, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ hiện đại; đồng thời, huy động mạnh mẽ nguồn lực xã hội hóa để xây dựng những công trình văn hóa xứng tầm, góp phần đưa văn hóa Đồng Nai tiếp tục lan tỏa, phát triển bền vững.

My Ny