Kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Đảng bộ thành phố Hà Nội (17/3/1930 - 17/3/2025) Bài học thành công về công tác tổ chức cán bộ
Ngày 1-8-2008, Hà Nội chính thức hợp nhất với tỉnh Hà Tây, huyện Mê Linh (tỉnh Vĩnh Phúc) và bốn xã thuộc huyện Lương Sơn (tỉnh Hòa Bình). Đây là một dấu mốc quan trọng, đặt ra nhiều thách thức lớn về tổ chức bộ máy, sắp xếp cán bộ nhằm đảm bảo sự ổn định và phát triển.
Gần 17 năm qua, Hà Nội đã trở thành tấm gương thực hiện thành công công tác tổ chức cán bộ, có nhiều sáng kiến, sáng tạo.

Cán bộ diện Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội quản lý tham gia lớp bồi dưỡng, cập nhật kiến thức năm 2024. Ảnh: Quang Thái
1. Là người trực tiếp làm công tác tham mưu với Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội về công tác tổ chức cán bộ trong những ngày đầu Hà Nội hợp nhất, đồng chí Nguyễn Công Soái, nguyên Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội chia sẻ: “Trước 1-8-2008 khoảng 6 tháng, đồng chí Bí thư Thành ủy Phạm Quang Nghị trao đổi với tôi về yêu cầu là tạm dừng tất cả công tác điều động, bổ nhiệm, luân chuyển cán bộ. Vì nếu Nghị quyết được thông qua, bộ máy hợp nhất Hà Nội, Hà Tây sẽ rất đông. Chúng tôi đã tham mưu thực hiện nghiêm chỉ đạo này. Đấy là sự nghiêm túc của Hà Nội, không hề có chuyện tranh thủ bổ nhiệm “nước rút” này khác”.
Theo đồng chí Nguyễn Công Soái, nguyên tắc chỉ đạo của Thành ủy là đối với các Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Tỉnh ủy phải được sắp xếp theo hướng cố gắng để các đồng chí giữ được chức vụ cấp trưởng. Tuy nhiên một số trường hợp cụ thể cần có giải pháp linh hoạt, hợp lý, hợp tình. Đơn cử như hai Phó Bí thư Thành ủy là đồng chí Tưởng Phi Chiến và đồng chí Nguyễn Công Soái kiêm Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Thành ủy và Trưởng ban Tổ chức Thành ủy; do đó hai đồng chí Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra và Trưởng ban Tổ chức của Thành ủy Hà Nội là đồng chí Trần Trọng Dực và đồng chí Nguyễn Văn Sửu chuyển xuống làm cấp phó; còn Trưởng ban Tổ chức Tỉnh ủy Hà Tây khi đó là đồng chí Nguyễn Thị Bích Ngọc được điều động làm Giám đốc Sở Nội vụ.
Để thực hiện thành công công tác luân chuyển cán bộ, Thành ủy Hà Nội đã xây dựng kế hoạch rất bài bản, công phu về công tác luân chuyển cán bộ, chỉ đạo ban hành quyết định hỗ trợ cán bộ thuộc diện luân chuyển, kèm theo một số chế độ khác như bố trí phòng công vụ, chi phí đi lại...
Nguyên Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Nguyễn Công Soái cho biết, sau khi Ban Thường vụ Thành ủy thông qua nguyên tắc, Ban Tổ chức Thành ủy tổng hợp lại rồi thông báo danh sách đến các sở, ngành đồng thời yêu cầu họp và đề xuất với Thành ủy là luân chuyển ai. Khó khăn xảy ra là hầu như không sở, ngành nào đề xuất cụ thể được theo yêu cầu, nên Ban Tổ chức Thành ủy phải chủ động đề xuất từng trường hợp. Với các đồng chí thuộc khối cơ quan Đảng đề xuất về làm phó bí thư thì dễ, các đồng chí thuộc khối chính quyền thì khó khăn hơn. Ban Tổ chức Thành ủy có công văn đề nghị các quận, huyện đề xuất đang thiếu phó chủ tịch phụ trách lĩnh vực gì. Đây là căn cứ quan trọng để tham mưu đúng người, đúng vị trí. Ví dụ quận Ba Đình thiếu Phó Chủ tịch phụ trách về quản lý đô thị, thì nếu đồng chí A học về kiến trúc sẽ được đề xuất về quận Ba Đình. Với cách làm như vậy, nếu đồng chí đang là Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thì không thể về làm Phó Chủ tịch quận Hoàn Kiếm được.
Nhờ sự chuẩn bị kỹ lưỡng, cách thức thực hiện khoa học, bài bản, chính xác, thành phố đã luân chuyển trên 130 lượt cán bộ thuộc diện Thành ủy quản lý về làm Bí thư, Phó Bí thư; giới thiệu để HĐND các địa phương bầu làm Chủ tịch, Phó Chủ tịch quận, huyện, thị xã. Nhờ giải pháp này, Thành phố giảm được số lượng lớn cấp phó ở các sở, ban, ngành, MTTQ và các tổ chức chính trị xã hội, khắc phục được tình trạng số lượng cán bộ đông, khó phân công nhiệm vụ. Lực lượng cán bộ đi luân chuyển không những tăng cường cho các địa phương, mà hầu hết các đồng chí đã từng bước trưởng thành, khẳng định được năng lực, phẩm chất và uy tín.
2. Bổ nhiệm, luân chuyển hàng trăm cán bộ, nhưng với mỗi trường hợp Thành ủy Hà Nội đều có sự cân nhắc kỹ lưỡng trên cơ sở một số nguyên tắc chung đã được tập thể thông qua. Tất cả quá trình lựa chọn, quyết định bổ nhiệm hay luân chuyển cán bộ đều được thực hiện khách quan, dân chủ, công khai, minh bạch, bảo đảm không có tiêu cực. Nếu ai thiếu kinh nghiệm thực tiễn thì phải tăng cường năng lực thực tiễn. Nếu trải qua thực tiễn mà thấy đáp ứng tốt hơn nữa thì cất nhắc việc cao hơn, kịp thời hơn. Trái lại nếu người đó không thích hợp với công việc ấy thì phải chuyển sang việc khác. Làm sao để cùng một đội ngũ cán bộ như vậy mà có thể phát huy sức mạnh của tập thể.
Chính nhờ làm được như vậy, mặc dù có cách biệt, có khác biệt, nhưng trong đội ngũ cán bộ không có biểu hiện của sự đố kỵ. Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khi còn là Trưởng ban Tổ chức Trung ương từng đánh giá: “Trong giai đoạn Hà Nội điều chỉnh địa giới hành chính, bên cạnh việc tăng thêm tiềm năng, lợi thế phát triển thì khâu khó nhất chính là tổ chức cán bộ, bởi động chạm đến lợi ích của rất nhiều người. Tuy nhiên, Hà Nội đã làm rất êm, không có khiếu kiện, sớm ổn định tổ chức bộ máy để tiếp tục xây dựng và phát triển. Đây là kinh nghiệm quý!”.
Sau hợp nhất, sự khác biệt về trình độ, kinh nghiệm giữa cán bộ các địa phương cũ đặt ra thách thức lớn. Để giải quyết vấn đề này, Hà Nội đã đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng nhằm nâng cao năng lực quản lý, kỹ năng lãnh đạo cho đội ngũ cán bộ. Hệ thống chính trị của thành phố đã thực hiện nhiều chương trình đào tạo ngắn hạn, dài hạn, cử cán bộ đi học tập kinh nghiệm ở các địa phương khác và cả nước ngoài, đồng thời khuyến khích tinh thần tự học, tự nâng cao trình độ.
Bài học quan trọng khác là Hà Nội đã chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ kế cận, đặc biệt là cán bộ trẻ, có năng lực và tư duy đổi mới. Thành phố đã triển khai nhiều chương trình phát hiện, bồi dưỡng cán bộ nguồn và thu hút nhân tài, tạo điều kiện cho cán bộ trẻ thử sức ở các vị trí quan trọng. Một trong những yếu tố giúp công tác tổ chức cán bộ ở Hà Nội đạt được thành công là tinh thần đoàn kết, trách nhiệm giữa các cấp, các ngành và giữa cán bộ các địa phương hợp nhất. Hà Nội đã làm tốt công tác tư tưởng, tạo sự đồng thuận trong hệ thống chính trị, giúp đội ngũ cán bộ nhanh chóng hòa nhập, cùng đóng góp vì sự phát triển chung của Thủ đô.
3. Kinh nghiệm của những ngày đầu hợp nhất đã giúp Hà Nội luôn đi đầu gương mẫu thực hiện các Nghị quyết của Trung ương liên quan đến công tác cán bộ, sắp xếp tổ chức bộ máy như Nghị quyết 39-NQ/TW, ngày 17-4-2015 của Bộ Chính trị về “Tinh giản biên chế và cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức”; Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25-10-2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”.
Thực hiện chỉ đạo của Trung ương về cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy, Thành ủy Hà Nội đã tập trung triển khai nhanh chóng việc sắp xếp tổ chức các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị thành phố. Tổng hợp mới nhất cho biết, sau sắp xếp đến nay, Hà Nội đã giảm 1 ban đảng Thành ủy (tỉ lệ 17%); giảm 11 ban cán sự đảng, đảng đoàn thuộc Thành ủy; kết thúc hoạt động, giải thể 3 đảng bộ trực thuộc Thành ủy; thành lập mới 2 đảng bộ trực thuộc Thành ủy (tổng số giảm 1 đảng bộ/50 đảng bộ); giảm 6 sở (tỉ lệ 29%), 1 cơ quan tương đương sở (tỉ lệ 50%), 1 đơn vị sự nghiệp thuộc Thành phố (tỉ lệ 5%); giảm 4 chi cục thuộc sở (tỉ lệ 33%), giảm 49 phòng thuộc sở (tỉ lệ 25%); với cấp huyện, giảm 30 ban đảng thuộc Huyện ủy (tỉ lệ 20%), 61 phòng thuộc UBND cấp huyện (tỉ lệ 17%); giảm 14 đơn vị sự nghiệp trực thuộc sở, ngành, UBND cấp huyện (tỉ lệ 5%)... Đó là chưa kể, Thành phố đã giảm hàng nghìn chi bộ, thôn, tổ dân phố, cùng hàng nghìn nhân sự trong giai đoạn trước, góp phần tiết kiệm cho ngân sách hàng trăm tỷ đồng/năm.
Đúc rút từ những trải nghiệm sâu sắc trong thực hiện làm công tác tổ chức cán bộ của Thủ đô, nguyên Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Nguyễn Công Soái nhấn mạnh: “Sở dĩ Thành phố làm tốt được công tác cán bộ là vì đội ngũ cán bộ sau hợp nhất rất có trách nhiệm và tinh thần nhân văn sâu sắc; sẵn sàng sẻ chia, hy sinh lợi ích riêng cho cái chung”.
Gần 17 năm nhìn lại, có thể thấy Hà Nội đã xây dựng được một bộ máy hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, đội ngũ cán bộ ngày càng đáp ứng tốt hơn yêu cầu phát triển. Những bài học thành công trong công tác tổ chức cán bộ và sắp xếp bộ máy sẽ tiếp tục là nền tảng quan trọng giúp Hà Nội phát triển mạnh mẽ hơn trong tương lai.