'Kỳ tích sông Hồng' cho muôn đời sau

Hiện thực hóa khát vọng “thành phố hai bên sông”

Thay mặt UBND thành phố trình bày Tờ trình số 471/TTr- UBND về việc thông qua chủ trương đầu tư Dự án đầu tư Trục đại lộ cảnh quan sông Hồng trên địa bàn thành phố Hà Nội và Tiểu dự án thành phần độc lập ban đầu phục vụ khởi công công trình, Ủy viên ban Thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Dương Đức Tuấn cho biết, Dự án đầu tư xây dựng Trục đại lộ cảnh quan Sông Hồng được coi là bước ngoặt chiến lược, hiện thực hóa khát vọng phát triển Thủ đô "quay mặt ra sông" và tạo nên "Kỳ tích sông Hồng".

Quang cảnh kỳ họp thứ 29 HĐND thành phố sáng 14-12. Ảnh: Viết Thành

Theo đồng chí Dương Đức Tuấn, việc xúc tiến Dự án đầu tư Trục đại lộ cảnh quan sông Hồng là nhiệm vụ cấp bách nhằm giải quyết một nghịch lý lịch sử trong quá trình phát triển Thủ đô. Sông Hồng từ lâu đã được xác định là huyết mạch giữ vai trò đặc biệt, không thể thay thế đối với sự phát triển của thành phố Hà Nội. Tuy nhiên, vì nhu cầu phòng, chống lũ lụt, hệ thống đê điều dọc hai bên bờ sông, dù cần thiết, đã vô tình tạo nên sự ngăn cách sông Hồng với không gian phát triển của thành phố. Vì vậy, hệ thống hạ tầng giao thông dọc hai bên bờ sông vẫn còn thiếu và chưa đồng bộ.

Trước thực tế này, tại Nghị quyết số 15-NQ/TƯ ngày 5-5-2022 của Bộ Chính trị đã xác định rõ nhiệm vụ đầu tư xây dựng, phát triển đô thị hài hòa hai bên sông Hồng. Thủ tướng Chính phủ cũng đã phê duyệt Quy hoạch Thủ đô, xác định chiến lược đột phá trong tổ chức không gian đô thị dọc tuyến sông. Đặc biệt, dự án cũng phù hợp với định hướng chiến lược phát triển Thủ đô đã được Tổng Bí thư Tô Lâm kết luận đồng ý chủ trương cho nghiên cứu.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Dương Đức Tuấn trình bày tờ trình. Ảnh: Viết Thành

Theo Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Dương Đức Tuấn, dự án Trục Đại lộ cảnh quan ra đời chính là giải pháp chiến lược, nhằm khắc phục tình trạng phân cách này, biến sông Hồng không chỉ là tuyến phòng lũ mà còn là trục phát triển đô thị hài hòa, đồng bộ và bền vững theo đúng tinh thần chỉ đạo của Bộ Chính trị.

Theo Tờ trình của UBND thành phố Hà Nội, dự án Trục Đại lộ cảnh quan sông Hồng có tổng mức đầu tư sơ bộ lên tới 855.000 tỷ đồng, dự kiến hoàn thành vào năm 2030. Phạm vi nghiên cứu rộng lớn, khoảng 11.000ha, trải dài từ cầu Hồng Hà đến cầu Mễ Sở, đi qua địa giới hành chính của 19 xã, phường trên địa bàn Hà Nội.

Dự án được cấu trúc thành nhiều thành phần độc lập nhằm tạo ra sự đồng bộ toàn diện, gồm: Phát triển trục đại lộ giao thông dài khoảng 80 km dọc theo cả tả ngạn và hữu ngạn sông Hồng; tạo ra không gian công viên cảnh quan và vui chơi giải trí rộng khoảng 3.300ha; thực hiện công tác giải phóng mặt bằng để tái thiết đô thị trên diện tích khoảng 2.100 ha.

Các vị đại biểu HĐND thành phố bấm nút thông qua các nghị quyết quan trọng sáng 14-12. Ảnh: Viết Thành

Đáng chú ý, dự án còn bao gồm đầu tư tuyến Metro đi ngầm bên hữu ngạn sông Hồng dài khoảng 45km, hướng tới kết nối đồng bộ với hệ thống đường sắt đô thị của thành phố. Đồng thời, khu đô thị tái định cư sẽ được triển khai tại chỗ (dạng căn hộ chung cư cao tầng) hoặc tại các quỹ đất đối ứng để thanh toán cho nhà đầu tư.

Để phục vụ khởi công sớm, UBND thành phố Hà Nội cũng đề xuất thông qua Tiểu dự án thành phần độc lập ban đầu là việc đầu tư xây dựng công viên công cộng tại phường Phú Thượng, có quy mô khoảng 2ha và vốn đầu tư sơ bộ 670 tỷ đồng.

Theo Tờ trình của UBND thành phố, dự án sẽ thực hiện tái thiết đô thị mạnh mẽ, triệt để, với sơ bộ xác định ảnh hưởng tới khoảng 200.000 người dân. Thành phố cam kết sẽ bố trí tái định cư tại chỗ một phần cho các hộ dân bị ảnh hưởng. Việc lựa chọn nhà đầu tư sẽ được thực hiện theo cơ chế đặc thù đã được Quốc hội và HĐND thành phố quy định. UBND thành phố khẳng định, đây là dự án đầu tư lớn, quan trọng, cấp bách, được sự quan tâm và chỉ đạo sát sao của lãnh đạo Trung ương và Chính phủ.

Nghiên cứu phương án tái định cư và sinh kế cho người dân

Phát biểu tại kỳ họp, đại biểu Trịnh Xuân Quang bày tỏ sự phấn khởi và tự hào khi được tham gia thảo luận một nội dung có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của Thủ đô. Ý tưởng xây dựng một đô thị lớn, hiện đại hai bên sông Hồng đã manh nha từ thời Pháp thuộc và tiếp tục được đặt ra trong nhiều giai đoạn phát triển của Thủ đô, đặc biệt khi Hà Nội định hướng dịch chuyển trọng tâm phát triển về phía Bắc sông Hồng. Đây là khát vọng xuyên suốt của nhiều thế hệ lãnh đạo và nhân dân Hà Nội. Việc HĐND thành phố xem xét, quyết định chủ trương đầu tư dự án lần này cho thấy khát vọng ấy đang đứng trước cơ hội hiện thực hóa.

Đại biểu Trịnh Xuân Quang đề nghị thành phố cần có chính sách tái định cư thỏa đáng, bảo đảm người dân có nơi ở mới với điều kiện sống tốt hơn nơi ở cũ khi triển khai dự án. Ảnh: Viết Thành

Bày tỏ sự hoàn toàn tán thành với quyết tâm cao độ của thành phố nhằm khởi công dự án vào ngày 19-12, đại biểu Trịnh Xuân Quang đồng thời kiến nghị HĐND thành phố đặc biệt quan tâm đến tính khả thi trong quá trình triển khai. Qua khảo sát sơ bộ, hàng chục nghìn hộ dân sẽ chịu ảnh hưởng từ dự án. Do đó, thành phố cần có chính sách tái định cư thỏa đáng, bảo đảm người dân có nơi ở mới với điều kiện sống tốt hơn nơi ở cũ; quan tâm đến các dự án của nhà đầu tư nhỏ đang bị ảnh hưởng bởi việc triển khai dự án.

Đại biểu đề nghị UBND thành phố nghiên cứu đồng bộ quy hoạch giao thông ngầm, hệ thống cầu cảng dọc sông Hồng với tầm nhìn dài hạn, hiện đại; đồng thời chú trọng bảo tồn di tích lịch sử, làng nghề truyền thống như gốm Bát Tràng, hoa - cây cảnh, mây tre đan, gắn với phát triển du lịch và các không gian sáng tạo.

Đại biểu Nguyễn Tiến Minh đề xuất thành phố quan tâm bố trí chuyển đổi nghề cho người dân bị ảnh hưởng khi triển khai các đại dự án. Ảnh: Viết Thành

Đại biểu Nguyễn Tiến Minh cũng cho biết, số lượng người dân chịu ảnh hưởng từ việc triển khai dự án là rất lớn. Tuy nhiên, cử tri và nhân dân đã bày tỏ sự đồng tình, ủng hộ và tự hào trước sự quan tâm, chỉ đạo quyết liệt của thành phố trong việc sử dụng các nguồn lực trong nước để đầu tư xây dựng những công trình tầm cỡ.

Nhấn mạnh ý nghĩa văn hóa – lịch sử trong định hướng thiết kế các công trình, đại biểu đề xuất thành phố chỉ đạo khai thác hiệu quả các công trình sau đầu tư; quan tâm bố trí chuyển đổi nghề cho người dân bị ảnh hưởng, mở rộng các cụm công nghiệp làng nghề để tạo sinh kế bền vững.

Đại biểu kiến nghị thành phố yêu cầu nhà đầu tư chú trọng thiết kế các đô thị dọc hai bên sông Hồng mang đậm bản sắc văn hóa Việt Nam, thông qua các họa tiết, hoa văn truyền thống; quy hoạch các khu đô thị gắn với phát triển văn hóa, ẩm thực. Đồng thời, cần quan tâm phát triển du lịch đường thủy dọc sông Hồng, tổ chức giao thông theo ô bàn cờ, chú trọng phát triển đường giao thông tại không gian ven mép nước để tạo điều kiện cho người dân và du khách thưởng ngoạn cảnh quan hai bên sông.

Đại biểu Phạm Đình Đoàn cũng cho rằng, dự án Trục đại lộ cảnh quan sông Hồng là dự án có ý nghĩa chiến lược lâu dài, đòi hỏi cách tiếp cận bài bản, khoa học và tầm nhìn chiến lược.

Đại biểu Phạm Đình Đoàn đề xuất mời các đơn vị tầm cỡ và có uy tín tham gia thực hiện công tác quy hoạch tại các siêu dự án với mục đích để lại di sản cho muôn đời sau. Ảnh: Viết Thành

Để bảo đảm chất lượng và giá trị bền vững của dự án, thành phố cần mạnh dạn mời các chuyên gia có uy tín, giàu kinh nghiệm; thậm chí nghiên cứu thuê các nhà thiết kế nước ngoài nhằm tiếp cận những tư duy quy hoạch tiên tiến. Việc làm tốt công tác quy hoạch ngay từ đầu tại các siêu dự án có ý nghĩa quyết định nhằm để lại một di sản có giá trị cho các thế hệ mai sau.

Đại biểu Phạm Đình Đoàn cũng nhấn mạnh yêu cầu lựa chọn nhà đầu tư đủ năng lực tài chính, kinh nghiệm và trách nhiệm, bảo đảm có thể triển khai dự án đến cùng, tránh tình trạng dở dang hoặc phải điều chỉnh nhiều lần gây lãng phí nguồn lực xã hội.

Từ góc độ phát triển tổng thể Thủ đô, đại biểu cho rằng Hà Nội hiện đang đối mặt với 5 điểm nghẽn lớn. Do đó, với hai dự án trọng điểm này cũng cần đặt ra yêu cầu giải quyết đồng thời các điểm nghẽn đó, cải thiện chất lượng cuộc sống người dân và tạo dựng diện mạo đô thị xứng tầm vị thế Thủ đô Hà Nội trong giai đoạn phát triển mới.

Hương Ly