Kỳ vọng mới cho du lịch cộng đồng Bản Liền

Sáng thứ Bảy, theo chân một đoàn khách, chúng tôi đến Bản Liền trải nghiệm tour du lịch cộng đồng “Hái chè - sao chè - thưởng chè Shan”. Sau quãng đường gần 30 km từ Bắc Hà vào, chúng tôi có mặt tại rừng chè Shan cổ thụ thôn Đội 4.

Đã từng đến Bản Liền nhiều lần, tôi không lạ lẫm với rừng chè cổ thụ và những đồi chè nơi đây, nhưng nhiều du khách thì tỏ vẻ ngạc nhiên. Anh Hoàng Quốc Lợi, đến từ Hưng Yên thốt lên: Tôi hình dung đến nương chè vút tầm mắt, cắt tỉa gọn gàng, chỉ cao đến thắt lưng thôi, nhưng thực tế ở đây lại là những cây chè cổ thụ cao ngất ngưởng, cành lá sum suê chẳng theo trật tự nào!

Tôi giải thích sơ qua rằng mọi người đang dừng chân ở rừng chè cổ thụ trước để chiêm ngưỡng những cây chè cho ra sản phẩm chè cổ thụ đã “vang danh” gần xa, đến tận trời Âu, còn đồi chè như chiếc nơm nằm ở thôn Đội 3.

Rừng chè cổ thụ hoặc đồi chè lúp xúp là một trong những nguồn “cảm hứng” cho người dân Bản Liền “sáng tạo” ra sản phẩm du lịch độc đáo, đó là tour du lịch hái, sao, thưởng chè. Trồng, thu hái, chế biến chè là công việc thường ngày của nông dân, nhưng gần đây trở thành sản phẩm du lịch của xã Bản Liền và của huyện Bắc Hà (trước đây).

Chị Vàng Thị Thông, chủ Pine Homestay (thôn Đội 3, xã Bản Liền) cho hay, gia đình chị tham gia đón khách du lịch được khoảng 5 năm trở lại đây. Ban đầu, chị rất bỡ ngỡ, nhưng được sự giúp đỡ từ chính quyền địa phương, hỗ trợ thực hiện thủ tục vay vốn, chị và gia đình đã sửa sang nhà ở, công trình vệ sinh… để đón khách.

Gia đình chị Vàng Thị Thông là 1 trong 8 hộ ở Bản Liền làm cơ sở dịch vụ lưu trú (homestay). Không chỉ 8 hộ này, mà nhiều hộ ở thôn Bản Liền đã được xã Bản Liền cùng các cơ quan chức năng huyện Bắc Hà và tỉnh Lào Cai cũ tổ chức cho đi học hỏi kinh nghiệm làm du lịch cộng đồng tại một số địa phương trong tỉnh. Một số hộ làm dịch vụ đón khách đã liên kết, tạo các dịch vụ trải nghiệm đậm bản sắc địa phương, thu hút và tạo ấn tượng sâu đậm đối với du khách, như thu hoạch nông sản, chế biến các món ăn đặc sản, trải nghiệm văn hóa độc đáo của địa phương…

Từ các hoạt động này, cùng với khí hậu trong lành, cảnh quan hùng vỹ, nguyên sơ, văn hóa bản địa… Bản Liền ngày càng thu hút khách du lịch trong nước và nước ngoài đến trải nghiệm, lưu trú, trung bình 450 lượt khách/năm, doanh thu đạt 165 triệu đồng/năm. Các điểm du lịch chính là thác nước Pắc Kẹ, rừng già thôn Đội 4, suối Bản Liền, đồi chè thôn Đội 3, ngắm ruộng bậc thang mùa lúa chín, mùa nước đổ...

Ông Sùng Quang Hùng phân tích: Hoạt động du lịch ở Bản Liền không chỉ thiếu liên kết vùng, mà ngay các hộ trong vùng cũng chưa có sự liên kết chặt chẽ, chưa kể đến việc thiếu nguồn nhân lực chuyên nghiệp, dẫn đến kỹ năng giao tiếp, phục vụ du lịch còn hạn chế; việc bảo tồn nghề truyền thống chưa được gắn kết với chuỗi giá trị du lịch, chưa có sản phẩm du lịch đặc trưng mà vẫn “na ná”, thậm chí trùng với các địa phương khác.

Thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính, xã Bản Liền được hợp nhất với xã Nậm Khánh thành xã Bản Liền mới. Ông Lương Mạnh Hà, Chủ tịch UBND xã Bản Liền cho biết: Không gian phát triển mới, cơ hội mới mở ra để Bản Liền phát triển kinh tế - xã hội, trong đó có du lịch".

“Từ việc đánh giá bối cảnh toàn cầu hướng tới du lịch bền vững - có trách nhiệm - dựa vào cộng đồng, thì việc phát triển du lịch cộng đồng tại các vùng dân tộc thiểu số như Bản Liền không chỉ là hướng đi tất yếu, mà còn là động lực quan trọng để chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn, giảm nghèo bền vững, bảo tồn văn hóa truyền thống và tăng cường nội lực địa phương. Xã phấn đấu giai đoạn 2025 - 2030 thu hút từ 25.000 lượt khách trở lên, tổng doanh thu từ du lịch đạt từ 17,5 tỷ đồng trở lên” - ông Hà cho biết thêm.

Điều đó cũng có nghĩa, Bản Liền phấn đấu bình quân mỗi năm đón 5.000 lượt khách (cao hơn khoảng 10 lần so với nhiệm kỳ 2020 - 2025), doanh thu bình quân 3,5 tỷ đồng/năm.

Đây là mục tiêu rất cao và để đạt được, Bản Liền xác định 4 giải pháp trọng tâm. Đó là, xây dựng mô hình du lịch cộng đồng theo hướng chuỗi giá trị mà ở đó mỗi homestay là một “điểm đến văn hóa”, nơi du khách không chỉ ăn - ngủ mà còn được trải nghiệm, học hỏi, hòa nhập; liên kết các hộ thành “Tổ du lịch cộng đồng”, có điều phối chung về giá cả, dịch vụ, truyền thông.

Bên cạnh đó, phát triển sản phẩm du lịch gắn với trải nghiệm và bản sắc như tổ chức các tour theo mùa: mùa cấy, mùa gặt lúa; mùa thu hoạch chè; mùa lễ hội…; khuyến khích phục dựng nghề truyền thống như dệt thổ cẩm, đan lát, làm đàn tính, rèn thủ công… phục vụ du khách trải nghiệm trực tiếp; xây dựng các sản phẩm dịch vụ như “Ẩm thực bản Tày Bản Liền”, “Gian bếp quê tôi”, “Hái chè - sao chè - thưởng chè Shan”.

Đồng thời, đẩy mạnh truyền thông và số hóa du lịch như khai thác triệt để hiệu ứng từ chương trình "Gia đình Haha", xây dựng các clip quảng bá, đăng tải trên nền tảng TikTok, YouTube, Facebook; đưa thông tin du lịch Bản Liền lên Google Maps, Booking…; tổ chức các đoàn famtrip (khảo sát sản phẩm du lịch) cho báo chí, travel blogger, công ty lữ hành.

Giải pháp trọng tâm thứ tư là tham mưu xây dựng chính sách hỗ trợ thông qua Đề án Phát triển du lịch cộng đồng giai đoạn 2025 - 2030, ưu tiên vốn từ chương trình xây dựng nông thôn mới nâng cao và chương trình mục tiêu quốc gia vùng đồng bào dân tộc thiểu số, hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực địa phương, xây dựng bộ tiêu chí “Homestay kiểu mẫu bản Tày”…

“Xã còn đang kêu gọi xã hội hóa triển khai xây dựng đề án phát triển du lịch, kinh tế và xã hội. Riêng đối với du lịch cộng đồng, đây như bản quy hoạch, kế hoạch với hệ thống mục tiêu, giải pháp “dài hơi”, mũi đột phá phát triển” - ông Lương Mạnh Hà “bật mí”.

Phạm Văn Đức