Kỳ vọng năm bứt phá lịch sử của nông sản Việt

Đóng gói sản phẩm gạo xuất khẩu ở nhà máy của Tập đoàn Lộc Trời. Ảnh: Vũ Sinh - TTXVN

Dựa trên đà tăng trưởng ấn tượng của các năm trước, đặc biệt là sự phục hồi mạnh mẽ trong năm 2025, ngành nông nghiệp đã đặt mục tiêu đầy tham vọng phấn đấu đạt kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản quyết tâm cán mốc 70 tỷ USD trong năm nay. Thành công này không chỉ dựa vào khối lượng mà còn là minh chứng cho sự chuyển đổi chiến lược sang mô hình tăng trưởng dựa trên chất lượng, công nghệ và chế biến sâu.

Nâng tầm nông sản Việt

Năm 2025 thực sự là một năm bứt phá của nông sản Việt Nam. Dự báo hết năm 2025 hoàn toàn có thể chạm mốc 70 tỷ USD cho thấy sự trưởng thành vượt bậc của ngành nông nghiệp Việt Nam trên nền tảng chất lượng, chuẩn hóa và khoa học công nghệ.

Theo đánh giá của chuyên gia Nguyễn Văn Toàn Cơ, nhà sáng lập, Tổng giám đốc điều hành Công ty cổ phần Giải pháp Công nghệ Felix (FELIXTECH), đây là kết quả của ba yếu tố: Điều hành quyết liệt của Chính phủ và các bộ, ngành trong xúc tiến thị trường và tháo gỡ rào cản kỹ thuật; Ứng dụng công nghệ mạnh mẽ trong sản xuất – chế biến – truy xuất – logistics; Sự chủ động của doanh nghiệp và nông dân trong liên kết chuỗi, chuyển đổi cây trồng và nâng chất lượng. Tất cả tạo thành nền tảng để ngành nông nghiệp tiến sát mục tiêu một năm xuất khẩu kỷ lục mới.

"Chúng ta đang chứng kiến sự tăng trưởng đồng loạt ở cả các ngành hàng truyền thống lẫn ngành hàng mới, từ gỗ, cà phê, rau quả cho đến gạo, tôm, hạt điều. Việc giá xuất khẩu nhiều mặt hàng tăng cao chứng minh rằng nông sản Việt không còn là "giá rẻ – cạnh tranh bằng sản lượng" như trước, mà đã chuyển sang "giá trị cao – tiêu chuẩn cao", chuyên gia Nguyễn Văn Toàn Cơ nói.

Nhận định về xuất khẩu nông lâm thủy sản của Việt Nam đang mở rộng thị trường sang châu Âu và châu Phi, chuyên gia Nguyễn Văn Toàn Cơ, cho biết điều này phản ánh việc thị trường EU và châu Phi tăng trưởng mạnh. Từ đó cho thấy hai chuyển dịch quan trọng là nông sản Việt đã nâng cấp tiêu chuẩn theo thị trường khó tính. EU được xem là "sân chơi tiêu chuẩn cao nhất", các quy định về an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc, dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, phát thải carbon đều rất nghiêm ngặt. Khi giá trị xuất khẩu sang EU tăng, điều đó chứng minh doanh nghiệp Việt đã chủ động xây dựng mã số vùng trồng, vùng nuôi, làm tốt truy xuất nguồn gốc, đầu tư chế biến sâu, đáp ứng tiêu chuẩn bền vững.

Theo chuyên gia Lê Châu Hải Vũ, Giám đốc Công ty Tư vấn doanh nghiệp ConsulTech, thị trường xuất khẩu nông sản Việt cũng có sự chuyển dịch rõ nét sang châu Âu và châu Phi tăng mạnh cả lượng và chất, cho thấy nỗ lực mở rộng thị trường và nâng cao vị thế của nông sản Việt Nam trên bản đồ thương mại toàn cầu. Đây là kết quả của cả một quá trình phấn đấu liên tục của các bộ, ngành như Bộ Ngoại giao, Bộ Công Thương, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường trong việc đàm phán và hỗ trợ thúc đẩy doanh nghiệp xây dựng từ vùng trồng, các hệ thống quản lý chất lượng, các thủ tục hải quan, giúp doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn vượt qua các rào cản thương mại. Tất cả các cơ quan chuyên môn của các bộ đều đồng hành hướng dẫn các tiêu chuẩn xuất khẩu, chỉ rõ các cảnh báo giúp doanh nghiệp tự tin và mở rộng xuất khẩu.

Tiến sĩ Phan Tấn Lực, Trưởng Chương trình đào tạo thương mại điện tử Trường Đại học Thủ Dầu Một (TP. Hồ Chí Minh) cũng cho rằng, đây là một chuyển dịch chiến lược quan trọng của Việt Nam, từ phụ thuộc thị trường truyền thống sang mở rộng sang các khu vực có tiêu chuẩn cao và dư địa lớn. Việc nông sản Việt liên tục tăng trưởng tại EU – nơi yêu cầu rất khắt khe về chất lượng, an toàn và bền vững – phản ánh rõ năng lực nâng cấp chuỗi giá trị của doanh nghiệp trong nước. Đồng thời, sự mở rộng sang châu Phi cho thấy tầm nhìn dài hạn trong đa dạng hóa thị trường. Đây là bước tiến quan trọng giúp nâng cao vị thế nông sản Việt trên bản đồ thương mại toàn cầu và giảm thiểu rủi ro từ biến động thị trường.

Kỳ vọng vượt 70 tỷ USD

Phân loại thanh long để xuất khẩu tại Hợp tác xã thanh long Long Hội ở tỉnh Tây Ninh. Ảnh: Vũ Sinh – TTXVN

Nhận định về xuất khẩu nông lâm thủy sản của Việt Nam năm 2025, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến cho biết dự báo xuất khẩu nông lâm thủy sản cả năm 2025 sẽ vượt mục tiêu đề ra là 65 - 67 tỷ USD, toàn ngành kỳ vọng có thể cán mốc kỷ lục 70 tỷ USD.

Để mục tiêu này thành hiện thực, ông Phan Tấn Lực cho rằng, cần đồng thời triển khai các giải pháp cấp bách và dài hạn. Giải pháp trước mắt là cần đẩy mạnh chế biến sâu, chuẩn hóa chất lượng theo tiêu chuẩn quốc tế và mở rộng thị trường sang EU, Trung Đông, châu Phi; đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp đáp ứng yêu cầu xanh, truy xuất nguồn gốc và giảm phát thải. Giải pháp về lâu dài là Việt Nam phải xây dựng vùng nguyên liệu lớn gắn với liên kết chuỗi, đầu tư mạnh vào công nghệ số và logistics lạnh, phát triển mô hình nông nghiệp tuần hoàn và xây dựng thương hiệu quốc gia cho nông sản.

Để đạt mục tiêu 70 tỷ USD, chuyên gia Nguyễn Văn Toàn Cơ đề xuất các nhóm giải pháp trọng tâm. Theo đó, Việt Nam cần tăng tốc chuyển đổi số nông nghiệp, chuẩn hóa mã số vùng trồng, truy xuất nguồn gốc toàn diện, kết nối nền tảng thương mại điện tử – logistics – thanh toán – tài chính. Giúp nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp tiếp cận thị trường nhanh hơn, minh bạch hơn, đầu tư mạnh vào chế biến sâu và xây dựng trung tâm chế biến nông sản hiện đại tại vùng nguyên liệu. Đẩy mạnh công nghệ sau thu hoạch, xây dựng thương hiệu quốc gia để nâng giá trị và vị thế cho từng ngành hàng như gạo, gỗ, cà phê, sầu riêng, tiêu, điều, cá tra.

Nhóm giải pháp quan trọng nữa là cần cải thiện logistics, giảm chi phí chuỗi cung ứng, mở rộng kho lạnh, trung tâm logistics nông sản, kết nối vận tải đa phương thức, giúp tăng sức cạnh tranh đáng kể. Mở rộng thị trường, đa dạng hóa rủi ro như tập trung vào EU, châu Phi, Trung Đông, tận dụng tối đa các FTA, xây dựng hệ thống xúc tiến thương mại hiện đại.

Với những giải pháp nêu trên, dự báo xuất khẩu nông lâm thủy sản của Việt Nam năm 2025 hoàn toàn có thể chạm mốc 70 tỷ USD, từ đó cho thấy sự trưởng thành vượt bậc của ngành nông nghiệp Việt Nam trên nền tảng chất lượng, chuẩn hóa và khoa học công nghệ. Đây là kết quả của ba yếu tố về điều hành quyết liệt của Chính phủ và các bộ ngành trong xúc tiến thị trường và tháo gỡ rào cản kỹ thuật; về ứng dụng công nghệ mạnh mẽ trong sản xuất – chế biến – truy xuất – logistics; sự chủ động của doanh nghiệp và nông dân trong liên kết chuỗi, chuyển đổi cây trồng và nâng chất lượng. Tất cả tạo thành nền tảng để ngành nông nghiệp tiến sát mục tiêu một năm xuất khẩu kỷ lục mới.

Còn theo chuyên gia Lê Châu Hải Vũ, Giám đốc Công ty Tư vấn doanh nghiệp ConsulTech, việc nông sản Việt đang có nhiều loại trái cây như sầu riêng, chanh dây chuối, dừa, xoài, bưởi đang được các nước như Trung Quốc , Mỹ, Nhật, Hàn Quốc, Australia và các quốc gia đông Âu ưa chuộng và từng bước khẳng định vị thế. Tuy nhiên, vẫn có lo ngại về vấn đề kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, về chất lượng nông sản không đồng đều giữa các chuyến hàng xuất khẩu, đặc biệt là khi các mặt hàng tăng giá rất khó kiểm soát. Bà con nhà vườn cần hết sức coi trọng uy tín với đối tác để giữ quan hệ làm ăn lâu dài nhất là thị trường xuất khẩu rất nghiêm khắc với vấn đề tồn dư hóa chất bảo vệ thực vật. Việc chạm đích hoặc vượt 70 tỷ USD giá trị xuất khẩu là hoàn toàn khả thi.

Tiến sĩ Phan Tấn Lực cho rằng, đà tăng tốc mạnh mẽ của nông sản Việt Nam trong năm 2025 phản ánh sự chuyển dịch tích cực của cả ngành theo hướng nâng cao chất lượng, đa dạng thị trường và gia tăng giá trị chế biến. Đây là nền tảng quan trọng để ngành hướng tới mục tiêu xuất khẩu 70 tỷ USD - một cột mốc tham vọng nhưng hoàn toàn có cơ sở. Tuy vậy, khả năng đạt được kỷ lục này vẫn phụ thuộc vào việc duy trì tốc độ tăng trưởng trong nửa cuối năm 2025, kiểm soát rủi ro từ biến động thị trường, yêu cầu tiêu chuẩn quốc tế và chi phí logistics. Nếu tận dụng tốt cơ hội và hạn chế các điểm nghẽn, năm 2025 nhiều khả năng sẽ trở thành năm bứt phá lịch sử của nông nghiệp Việt Nam.

Mục tiêu xuất khẩu nông lâm thủy sản của Việt Nam vượt 70 tỷ USD cho năm 2025 là hoàn toàn khả thi. Sự bứt phá này đòi hỏi nỗ lực đồng bộ từ Nhà nước (hoàn thiện chính sách, xúc tiến thị trường), các nhà khoa học (chuyển giao công nghệ) và đặc biệt là doanh nghiệp (tăng cường chế biến sâu, tuân thủ tiêu chuẩn xanh). Bằng cách tập trung vào chất lượng, truy xuất nguồn gốc và chuyển đổi số, ngành nông lâm thủy sản sẽ không chỉ đạt được mục tiêu ngắn hạn mà còn xây dựng được nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững trong dài hạn.

Nguyễn Văn Việt/vnanet.vn