Lạ lùng chuyện lò gạch bốc cả quả đồi không giấy phép
Luật bảo vệ môi trường năm 2020 quy định một trong những công cụ quản lý, kiểm soát môi trường hiện nay là giấy phép môi trường. Giấy phép này do cơ quan cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền cấp cho tổ chức, cá nhân hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ được phép xả chất thải ra môi trường. Trước khi Luật này có hiệu lực, công cụ quản lý, kiểm soát môi trường của các dự án là các báo cáo đánh giá tác động môi trường, hay còn gọi là ĐTM. Thế nhưng, nhiều bất cập từ ĐTM, và công tác quản lý kiểm soát môi trường đang gây những tác động không nhỏ.
Điều 28, Luật Bảo vệ môi trường 2020 cũng bắt buộc dự án phải có giấy phép môi trường. Thế nhưng, khi mục sở thị trong Tổ hợp dự án, thật ngạc nhiên, nhà máy sản xuất gạch công suất 30 triệu viên/ năm có dấu hiệu hoạt động từ khá lâu lại không nằm trong danh mục được cấp giấy phép môi trường…
Ngày 5/1/2024, Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Kạn đã ban hành quyết định số 18, xử phạt vi phạm hành chính về lĩnh vực bảo vệ môi trường đối với Công ty Cổ phần xi măng Bắc Kạn số tiền 320 triệu đồng và đình chỉ hoạt động 4,5 tháng… Sau thời gian đình chỉ, giấy phép vẫn chưa có. Thế nhưng, lò gạch vẫn ngang nhiên hoạt động. Nghiêm trọng hơn, để có nguồn nguyên liệu sản xuất gạch, doanh nghiệp này đã bốc cả đồi đất ngay cạnh nhà máy. Và tất nhiên, cả quả đồi cũng chưa được cấp quyền khai thác…
BẤT CẬP QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG TRÊN GIẤY
Quý vị có tin trong thực tế, có nhiều dự án đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường hay UBND cấp tỉnh phê duyệt Báo cáo đánh giá tác động môi trường; hay là cấp giấy phép môi trường khi đi vào hoạt động chủ các dự án lại không thực hiện nghiêm các nội dung đã được phê duyệt.
Xí nghiệp khai thác và chế biến khoáng sản Chợ Đồn thuộc Công ty Cổ phần khai thác khoáng sản Bắc Kạn. Đây cũng là một tổ hợp gây bức xúc cho người dân về công tác quản lý môi trường…..
Thực tế, theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, từ ngày 19/10 đến ngày 14/11/2023, Cục Kiểm soát ô nhiễm môi trường đã tiến hành đo đạc, lấy mẫu khí thải tại nhà máy luyện chì, mẫu nước thải tại mỏ chì kẽm Nà Duồng và mỏ chì kẽm Nà Bốp - Pù Sáp của Công ty Cổ phần Khoáng sản Bắc Kạn.
Kết quả phân tích cho thấy, thông số chì, sắt trong mẫu khí thải, nước thải đều vượt quá quy chuẩn cho phép.
Cụ thể, khí thải có chứa thông số môi trường nguy hại vào môi trường vượt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải từ 1,1 lần đến dưới 1,5 lần trong trường hợp lưu lượng khí thải từ 60.000 m3/giờ đến dưới 65.000 m3/giờ; xả nước thải có chứa thông số môi trường nguy hại vào môi trường vượt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải từ 03 lần đến dưới 05 lần và xả nước thải có chứa thông số môi trường nguy hại vào môi trường vượt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải từ 05 lần trở lên. Với 3 hành vi vi phạm, ngày 14/12/2023, Thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường ra Quyết định số 14 xử phạt hành chính, tổng số tiền hơn 1,62 tỷ đồng; đình chỉ hoạt động trong thời hạn 6 tháng.
Cũng trong năm 2023, Thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường đã xử phạt Công ty Cổ phần Môi trường Thái Nguyên gần 955 triệu đồng và đình chỉ hoạt động thải bụi, khí thải gây ô nhiễm môi trường phát sinh từ 02 lò đốt chất thải rắn sinh hoạt trong thời hạn 4,5 tháng vì vi phạm: Xả nước thải vượt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải từ 10 lần trở lên trong trường hợp thải lượng nước thải từ 05 m3/ngày đến dưới 10 m3/ngày; Thải bụi, khí thải vượt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải từ 03 lần trở lên.
Thực tế là các doanh nghiệp bị xử phạt trên đều đã được thẩm định và phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường, công cụ chính để quản lý môi trường trước đây.
Theo nhiều chuyên gia đã từng tham gia Hội đồng thẩm định ĐTM nhiều dự án cho biết, việc đánh giá ĐTM hiện nay chưa thực chất. ĐTM gần như chủ yếu là thủ tục hỗ trợ doanh nghiệp và chủ đầu tư để được phê duyệt dự án. Nhiều ĐTM chỉ thực hiện trong thời gian ngắn 2-3 tháng, với vài người làm, sơ sài nhưng khi đưa lên hội đồng vẫn thông qua và hiếm ĐTM nào không được phê duyệt do chưa đảm bảo.
GIẤY PHÉP MÔI TRƯỜNG: CÓ HẾT CHUYỆN QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG TRÊN GIẤY?
Luật Bảo vệ môi trường 2020 đã có những qui định rất mới liên quan đến sử dụng công cụ kinh tế cũng như là tiếp cận thị trường để giải quyết vấn đề môi trường xuyên suốt. Việc áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn, giảm điều kiện tiêu thụ nguyên vật liệu, nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên, kéo dài vòng đời của sản phẩm, vật liệu cũng như giảm phát thải, rác thải. Công tác bảo vệ môi trường, liệu có thực sự bớt đi sự nửa vời như thời gian qua?
Mới đây, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Phú Thọ đã khởi tố 6 vụ án, khởi tố 11 bị can, trong đó nhiều người là giám đốc các doanh nghiệp tư vấn về môi trường, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bắc Kạn.
Cơ quan CSĐT xác định, mặc dù các công ty hoạt động tư vấn về môi trường không có máy móc, thiết bị, không có nhân lực chuyên môn về tư vấn môi trường nhưng vẫn thực hiện hoạt động tư vấn, lập hàng trăm báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) cho các dự án trên địa bàn cả nước, thu lời bất chính hàng chục tỷ đồng.
Đây chính là 1 phần thực tế bất cập trong hoạt động phê duyệt, cấp phép ĐTM dần được hé mở.
Không thể phủ nhận, công tác bảo vệ môi trường đang dần thay đổi trong thời gian qua. Công tác cấp phép, phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường cũng đang có những chuyển biến tích cực.
Thế nhưng, người dân ở nhiều nơi vẫn ngóng chờ một sự thay đổi mạnh mẽ hơn.
Mời quý vị theo dõi nội dung chi tiết!
