Lai Châu đẩy mạnh xúc tiến thương mại qua sàn điện tử

Từ bản cao bước ra sàn số

Lai Châu là tỉnh miền núi phía Bắc, có thế mạnh về các sản phẩm nông sản đặc sản như chè cổ thụ, thịt trâu sấy, mật ong rừng, dược liệu quý... Tuy nhiên, chính vì địa hình phức tạp, giao thông cách trở, chi phí lưu thông cao nên việc tiêu thụ sản phẩm gặp rất nhiều khó khăn. Trong bối cảnh đó, xúc tiến thương mại qua sàn thương mại điện tử đang mở ra cơ hội chưa từng có cho hàng hóa vùng cao, khi có thể tiếp cận trực tiếp đến người tiêu dùng trên toàn quốc, giảm sự lệ thuộc vào trung gian.

Sự kiện "Tự hào hàng Việt tỉnh Lai Châu" vào tháng 5/2025 là một cột mốc đáng nhớ. Với sự phối hợp giữa Bộ Công Thương, UBND tỉnh, TikTok Việt Nam và các đơn vị hỗ trợ khởi nghiệp, hàng loạt phiên livestream bán hàng trên TikTok Shop đã giúp các sản phẩm OCOP của Lai Châu “lên sàn” đúng nghĩa. Trong thời gian ngắn, hơn 783.000 lượt xem và gần 300 triệu đồng doanh thu được ghi nhận, một con số chưa từng có trong tiền lệ xúc tiến thương mại ở địa phương. Sự kiện đã minh chứng rằng thương mại điện tử không chỉ là công cụ, mà là nền tảng mới để thúc đẩy thương mại vùng cao.

Phiên livestream sáng ngày 24/5/2025 trên kênh Mai Tây Bắc có sự xuất hiện đặc biệt của ông Vương Thế Mẫn, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Lai Châu.

Chỉ trong 30 phút livestream, hộ kinh doanh Phìn Thị Chiển (xã Tà Tổng, huyện Mường Tè) đã chốt gần 200 kg thịt sấy, thu về gần 100 triệu đồng, một con số án tượng đối với hộ kinh doanh nhỏ lẻ và lần đầu tham gia thương mại điện tử. Đây không còn là những phiên bán hàng theo phong trào, mà đã trở thành hoạt động xúc tiến thương mại đúng nghĩa, với sân khấu ở kháp các nền tảng thương mại điện tử.

Theo lãnh đạo UBND tỉnh Lai Châu khẳng định, việc đăng cai tổ chức chuỗi sự kiện không chỉ thể hiện vai trò tiên phong của địa phương trong quá trình chuyển đổi số mà còn là cam kết của tỉnh trong việc tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp, hợp tác xã, người dân địa phương ứng dụng công nghệ số vào sản xuất kinh doanh, từ đó từng bước hội nhập vào nền kinh tế số quốc gia.

Tuy nhiên, thương mại điện tử xuyên biên giới và qua nền tảng sàn số không thể chỉ dựa vào một vài chiến dịch truyền thông bùng nổ. Thực tế sau sự kiện cho thấy nhiều hợp tác xã và hộ kinh doanh nhỏ chưa duy trì được hoạt động đều đặn trên sàn. Phần lớn còn thiếu kỹ năng vận hành gian hàng thương mại điện tử, quản trị đơn hàng, livestream chuyên nghiệp hay thậm chí là xây dựng nội dung số thu hút. Việc thiếu chiến lược dài hạn, kết nối hạ tầng logistics và năng lực số cũng là rào cản lớn khiến thương mại điện tử vùng cao vẫn loay hoay sau hiệu ứng ban đầu.

Với sự phối hợp giữa Bộ Công Thương, UBND tỉnh, TikTok Việt Nam và các đơn vị hỗ trợ khởi nghiệp, hàng loạt phiên livestream bán hàng trên TikTok Shop đã giúp các sản phẩm OCOP của Lai Châu “lên sàn” đúng nghĩa.

Từ xúc tiến ngắn hạn đến hệ sinh thái số bền vững

Để khắc phục điều đó, tỉnh Lai Châu đang chuyển hướng từ xúc tiến thương mại truyền thống sang xúc tiến thương mại số một cách bài bản. Trong đó, ưu tiên hàng đầu là phổ cập kỹ năng tham gia sàn thương mại điện tử cho người dân, thông qua các lớp đào tạo thực hành từ cách tạo gian hàng trên TikTok Shop, Shopee,… đến kỹ năng xử lý đơn, đóng gói, livestream và kể chuyện sản phẩm. UBND tỉnh cũng đang phối hợp với Bộ Công Thương để xây dựng các gói hỗ trợ kỹ thuật cho hợp tác xã, hộ kinh doanh có tiềm năng thương mại điện tử, đồng thời kết nối các sàn thương mại lớn với đặc sản địa phương để bảo đảm đầu ra ổn định.

Một trong những giải pháp trọng tâm được đề xuất là xây dựng Trung tâm xúc tiến thương mại điện tử vùng cao, làm đầu mối điều phối dữ liệu sản phẩm, kết nối với các sàn, đào tạo lực lượng vận hành trẻ tại địa phương, đặc biệt là thanh niên người dân tộc thiểu số. Song song đó, tỉnh đề xuất Trung ương hỗ trợ hoàn thiện hạ tầng công nghệ thông tin, Internet tốc độ cao, mạng di động đến các bản vùng sâu bởi thương mại điện tử chỉ phát huy tác dụng khi nền tảng hạ tầng đã sẵn sàng.

Ngoài việc hỗ trợ kỹ thuật và hạ tầng, yếu tố thể chế và chính sách cũng là “đòn bẩy” không thể thiếu. Lai Châu đang tích cực hoàn thiện chính sách khuyến khích hộ kinh doanh nhỏ tham gia thương mại điện tử, đề xuất các gói tín dụng vi mô để người dân có thể đầu tư vào bao bì, kho vận, chứng nhận số và truyền thông sản phẩm. Đồng thời, khuyến khích các hợp tác xã liên kết theo cụm ngành hàng để tăng quy mô cung ứng và giảm chi phí vận hành khi tham gia thương mại điện tử.

Lai Châu đang chuyển hướng từ xúc tiến thương mại truyền thống sang xúc tiến thương mại số một cách bài bản. Ảnh: Viettel Lai Châu

Từ hiệu ứng TikTok ban đầu, giờ đây, Lai Châu đang bước vào giai đoạn thực chất hơn của thương mại điện tử, nơi xúc tiến thương mại không còn dừng ở truyền thông, mà gắn liền với đào tạo, nền tảng, logistics và thể chế. Đó là con đường dài, nhưng là con đường đúng, để từng gói chè cổ thụ, từng miếng thịt trâu sấy… không chỉ “lên sàn”, mà còn đứng vững trên thị trường số.

Để xúc tiến thương mại điện tử trở thành trụ cột, Lai Châu cũng như nhiều tỉnh miền núi cần được hỗ trợ về hạ tầng mạng, logistics, thanh toán, xây dựng thương hiệu và quy trình truy xuất nguồn gốc. Các hộ kinh doanh nhỏ, hợp tác xã cần được hướng dẫn lối đi đáng tin cậy, được trao công cụ và kiến thức để tự vượt qua những thách thức của thị trường.

Chỉ khi địa phương, doanh nghiệp công nghệ và người dân cùng nhau tham gia vào chuỗi giá trị xúc tiến thương mại, thương mại điện tử mới trở thành con đường hiệu quả nhất để đặc sản vùng cao vươn ra thị trường lớn, giúc người dân bớt phụ thuộc vào trung gian, tăng thu nhập một cách bền vững. Lai Châu, với những bước đi đầu tiên, đang gợi mở nhiều hiệu ý cho một hướng đi mới: xúc tiến thương mại bằng nền tảng số, từ bản cao bước ra toàn quốc.

Thiên Kim