Lại nóng vụ Iran bắn nhầm máy bay chở khách Ukraine

Gần nửa năm sau vụ việc Iran bắn nhầm máy bay của hãng hàng không Ukrainian International Airlines, người nhà các nạn nhân tiếp tục đấu tranh đòi công lý cho những người đã thiệt mạng, đài CBC (Canada) đưa tin.

Gia đình các nạn nhân yêu cầu một cuộc điều tra quốc tế về "tội ác" của Iran trong khi chính phủ Canada yêu cầu nước Cộng hòa Hồi giáo thực hiện những lời hứa của mình.

Thỉnh nguyện thư của gia đình các nạn nhân

Ngày 21-2, một nhóm gồm người nhà các nạn nhân đã tạo lập một thỉnh nguyện thư trên trang web change.org, kêu gọi chính phủ các nước, Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO) và Tòa án Công lý quốc tế có các biện pháp đảm bảo một cuộc điều tra quốc tế về vụ tại nạn, theo hãng tin Anadolu.

Người thân của một nạn nhân vụ tai nạn máy bay PS752 trong lễ tưởng niệm ngày 15-1 tại Đại học Carleton, Ottawa (Canada). Ảnh: NATIONAL POST

Mục tiêu của nhóm này là thu thâp được 150.000 ý kiến đồng ý từ cộng đồng mạng. Đến 12 giờ trưa 27-6 (theo giờ Việt Nam), thỉnh nguyện thư này đã nhận được 142.142 chữ ký ủng hộ.

Change.org là một trang web thu thập ý kiến trực tuyến, cho phép người dùng đưa ra đề xuất và thuyết phục những người tham gia nền tảng này ủng hộ ý kiến của mình. Các đề xuất này không có giá trị pháp lý nhưng cũng thể hiện quan điểm của một bộ phận nhất định người dân thế giới.

Dẫn lời mẹ của một sinh viên Iran thiệt mạng trong vụ tai nạn, CBC cho biết nguyện vọng của người nhà các nạn nhân là chính phủ Canada phải theo đuổi công lý cho người xấu số trên chuyến bay PS752.

Trước đó, vào giữa tháng 6, người nhà một nạn nhân trong vụ tai nạn cho rằng các thi thể đang "bị can thiệp không đúng cách" trong khi các quan chức Iran lục lọi hành lý của những người xấu số và trộm "điện thoại, nhẫn, hộ chiếu", theo báo National Post (Canada).

Iran giao hộp đen cho Pháp nhưng gia đình nạn nhân cho là chưa đủ

Ngày 26-6, ICAO xác nhận Iran đã gửi hộp đen chiếc máy bay PS752 xấu số cho Pháp. Trong khi đó, Cơ quan Điều tra an toàn hàng không dân dụng Pháp xác nhận Tehran đã yêu cầu Paris hỗ trợ kỹ thuật để đọc dữ liệu từ hộp đen.

Phía Pháp thông báo dữ liệu hành trình sẽ được giải mã vào ngày 20-7 tới.

Thùng đựng hộp đen chiếc máy bay PS752 bị Iran bắn hạ ngày 8-1. Ảnh: REUTERS

Phản ứng trước thông báo của ICAO, ông Hamed Esmaeilion, đại diện cho gia đình các nạn nhân, cho rằng hộp đen "chỉ là cửa sổ nhỏ đầu tiên để nhìn vào tội ác khủng khiếp" của Iran.

Tuy nhiên, ông Esmaeilion cho rằng Iran đang khiến ICAO "tự mãn" khi nhận được hộp đen máy bay bởi vì thiết bị này "sẽ không nói lên toàn bộ câu chuyện" đằng sau thảm kịch PS752.

Ông Esmaeilion cho rằng vẫn còn "những vấn đề và sự thất vọng", nhất là khi chưa có một "cuộc điều tra độc lập và xét xử theo luật quốc tế" về vụ tai nạn này.

Ủy ban An toàn giao thông Canada xác nhận họ "đã được mời tham gia" và "sẽ triển khai một nhóm điều tra viên" tham gia quá trình giải mã hộp đen.

Canada cử chuyên gia sang Iran điều tra

Ngoài ra, Canada đã gửi một nhóm chuyên gia sang Iran để điều tra vụ bắn rơi máy bay.

Các chuyên gia Canada được quyền đến hiện trường vụ tai nạn và tiếp cận một số thông tin trong quá trình điều hành, cũng như bản sao của báo cáo từ Tehran. Tuy nhiên, phía Ottawa chưa được phép tham gia một số hoạt động điều tra về an toàn hàng không.

Trước đó, vào ngày 22-6, Ngoại trưởng Canada Francois-Philippe Champagne đã điện đàm với người đồng cấp Iran Mohammad Javad Zarif, đề cập lại cam kết của Tehran về việc bồi thường và "ngay lập tức" gửi hộp đen máy bay sang Pháp để phân tích dữ liệu hành trình.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Canada John Babcock cho biết ông Champagne đã nói rõ với ông Zarif rằng điều Ottawa, gia đình các nạn nhân và thế giới muốn ở Tehran là "hành động" chứ không phải là những lời hứa hẹn.

Ngày 8-1, máy bay chở khách mang số hiệu PS752 đã gặp nạn chỉ vài phút sau khi chiếc máy bay cất cánh tại sân bay quốc tế Imam Khomeini (thủ đô Tehran).

Ban đầu, Iran tuyên bố không gây ra vụ việc nhưng đến ngày 11-1, Tehran thừa nhận tên lửa phòng không của nước này đã bắn nhầm máy bay Ukraine do "lỗi của con người".

Vụ tai nạn khiến 176 hành khách và thành viên phi hành đoàn thiệt mạng, trong đó có 55 công dân và 30 thường trú nhân Canada.

VĂN KIẾM