Làm gì để giải tỏa nỗi lo di chứng hậu Covid-19?
Thời gian gần đây, một số bệnh viện trên địa bàn tỉnh đã ghi nhận nhiều bệnh nhân đến khám do di chứng hậu Covid-19 với những triệu chứng như ho, tức ngực, khó thở, chóng mặt. Các bác sĩ khuyến cáo những triệu chứng này sẽ tự khỏi, nhưng nhiều triệu chứng tăng nặng nếu không được khám và điều trị kịp thời. Vì vậy, người dân không nên chủ quan mà phải theo dõi sát sao sau khi đã khỏi bệnh.
Tiêm vắc xin là một trong những biện pháp quan trọng để phòng di chứng hậu Covid-19
Mệt mỏi sau khi điều trị khỏi Covid-19
Dù đã tiêm đủ 3 mũi vắc xin phòng Covid-19, anh B.V H, xã Hồng Châu, huyện Yên Lạc vẫn bị mắc Covid-19. Trong giai đoạn mắc Covid -19, anh H chỉ có biểu hiện nhẹ là chảy dịch mũi và đau mỏi người. Đến thời điểm sau mắc Covid-19 gần 1 tháng, anh xuất hiện hụt hơi khi nói câu dài và cảm thấy khó thở khi đi lại nhanh.
Thăm khám tại Phòng khám hậu Covid-19 của Bệnh viện Đa khoa tỉnh, anh được chẩn đoán tổn thương phế khoản phổi, khả năng liên quan đến Covid-19. Ngoài việc được kê thuốc điều trị, anh đã được bác sĩ hướng dẫn tập thở và tập vận động để phục hồi chức năng hô hấp và thể lực.
Sau thời gian mắc Covid-19 tự điều trị tại nhà và đã khỏi bệnh, chị N.T.D, phường Đồng Tâm, thành phố Vĩnh Yên chia sẻ: "Hơn 1 tháng qua, tình trạng ho của tôi vẫn không dứt. Thỉnh thoảng xuất hiện tình trạng gần giống như bị trào ngược dạ dày. Tuy những triệu chứng này không nặng, nhưng cũng gây ảnh hưởng đến cuộc sống hằng ngày".
Đó chỉ là 2 trong rất nhiều trường hợp mắc Covid-19 trên địa bàn tỉnh chịu ảnh hưởng về sức khỏe sau khi mắc Covid-19 dù đã khỏi bệnh. Những trường hợp này đều đã đi thăm khám và được bác sĩ chuẩn đoán mắc các hội chứng hậu Covid-19. Đây là thuật ngữ từ dùng để miêu tả những tác động của Covid-19 mà kéo dài đến hằng tuần, hằng tháng sau đợt khởi bệnh đầu tiên.
Theo Tổ chức Y tế thế giới, hội chứng hậu Covid-19 là tình trạng sau khi mắc Covid-19 xảy ra ở những cá nhân có tiền căn nhiều khả năng hoặc đã được xác nhận mắc Covid-19, thường 3 tháng sau khi khởi phát có triệu chứng và tình trạng này kéo dài ít nhất 2 tháng sau đó mà không thể được giải thích bằng nguyên nhân khác.
Các chuyên gia y tế cho rằng: Người mắc hội chứng hậu Covid-19 có thể khiến sức khỏe bị suy giảm kéo dài, có tác động nghiêm trọng đến khả năng quay trở lại làm việc hoặc tham gia cuộc sống xã hội. Họ bị ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần và có thể gây ra những hậu quả kinh tế đáng kể cho bản thân, cho gia đình và cho xã hội.
Những triệu chứng thường gặp nhất đối với những người mắc hội chứng này là mệt mỏi kéo dài, đau đầu, đau cơ khớp, ho, khó thở, đặc biệt là khó thở khi vận động gắng sức, rụng tóc, mất mùi vị, giảm khả năng nhận thức, giảm tập trung, lú lẫn, hay các rối loạn tâm lý, như lo âu, trầm cảm, rối loạn giấc ngủ…
Những triệu chứng này có thể là những triệu chứng mới khởi đầu sau khi hồi phục Covid-19 hoặc dai dẳng kéo dài từ khi mới mắc bệnh. Dù chưa có thống kê, ghi nhận một cách đầy đủ về tình hình hậu Covid-19 trong cộng đồng, nhưng các chuyên gia y tế khẳng định tình trạng mắc hội chứng hậu Covid-19 đã và đang diễn ra rất phổ biến với những người đã khỏi Covid-19.
Làm gì để vượt qua
Từ thực tế điều trị Covid-19 cho thấy, hội chứng hậu Covid-19 có thể xuất hiện ngay sau khi điều trị khỏi, nhưng cũng có nhiều trường hợp sau 4 tuần kể từ lúc khỏi bệnh mới xuất hiện. Những rối loạn này có thể kéo dài trong 4 tuần, thậm chí đến vài tháng.
Bên cạnh những triệu chứng như mệt mỏi kéo dài, đau đầu, đau cơ khớp, ho, khó thở, đặc biệt là khó thở khi vận động gắng sức, rụng tóc, mất mùi vị… thì tình trạng giảm khả năng nhận thức, giảm tập trung, hay các rối loạn tâm lý, như lo âu, trầm cảm, rối loạn giấc ngủ… đang khiến nhiều bệnh nhân dù đã khỏi Covid-19 vẫn không thể trở lại cuộc sống bình thường như trước đây.
Nhấn mạnh giai đoạn hậu Covid-19 có thể để lại tâm lý nặng nề cho bệnh nhân do phải trải qua giai đoạn chiến đấu với dịch bệnh, bác sĩ Hoàng Hữu Việt, Trưởng khoa Truyền nhiễm, Tổ trưởng tổ chuyên môn phụ trách phòng khám hậu Covid-19, Bệnh viện Đa khoa tỉnh chia sẻ: “Người bệnh nên thoải mái tư tưởng, suy nghĩ về những điều tốt và tích cực. Không suy diễn tiêu cực, tránh gặp tình trạng đau đầu hay mất ngủ do hoảng loạn.
Đặc biệt, trò chuyện cùng người thân, bạn bè sẽ giúp giảm sự lo lắng, kích thích hoạt động não sau khi khỏi bệnh. Người bệnh nên đi khám để kiểm tra sức khỏe hậu Covid-19, nhất là trẻ em, người già, người có bệnh nền hoặc có vấn đề về sức khỏe tâm thần, những người từng phải thở máy, thở oxy, nằm giường hồi sức tích cực (ICU).
Việc tiếp cận và can thiệp sớm nhằm quản lý, chăm sóc, điều trị hiệu quả người mắc di chứng, đảm bảo về sức khỏe thể chất, tinh thần và xã hội cho người bệnh".
Chia sẻ với những lo lắng của người dân và khẳng định nhu cầu khám và tư vấn của bệnh nhân về hậu Covid-19 rất cao, nhưng các chuyên gia hàng đầu cũng khuyến cáo người bệnh không nên quá lo lắng. Hiện nay, không ít người chưa điều trị khỏi Covid-19 đã lo bị hậu Covid-19. Thậm chí vì sợ biến chứng hậu Covid-19 mà có những trường hợp F0 không bệnh nền, đã tiêm đủ liều vắc xin, dù không triệu chứng vẫn lo lắng đến rối loạn ngủ, muốn được đưa vào bệnh viện điều trị.
Có những gia đình sợ con mình bị hậu Covid-19, nhất là hội chứng MIS-C, đã tự tìm các đơn thuốc từ “bác sĩ mạng” rồi tích trữ, “nhồi” cho con đủ loại thuốc, thực phẩm chức năng, xông hơi… nhằm điều trị, tăng sức đề kháng.
Nhằm hạn chế ảnh hưởng của các hội chứng hậu Covid-19 đối với người bệnh, bác sĩ Hoàng Hữu Việt chia sẻ thêm: "Người mắc Covid-19 đã khỏi bệnh vẫn cần thực hiện một số biện pháp như duy trì thời gian ngủ nghỉ hợp lý, xây dựng chế độ dinh dưỡng để tăng sức đề kháng, tạo sức khỏe và năng lượng, đồng thời loại trừ nguy cơ nhiễm các loại bệnh về sau.
Người khỏi bệnh có thể xuất hiện triệu chứng khó thở khi nghỉ ngơi, khi gắng sức hoặc lúc tập đi bộ, vì vậy cần vận động nhẹ nhàng. Bên cạnh đó, cần tập thở, nên chọn chỗ thoáng khí để tập thở hằng ngày.
Đặc biệt, sau khi khỏi Covid-19, nếu có bất kỳ bất thường nào về sức khỏe sau khi mắc Covid-19, người bệnh nên đến cơ sở y tế để thăm khám hoặc liên hệ nhân viên y tế để được hỗ trợ tư vấn, nhằm phát hiện sớm các di chứng, biến chứng, bệnh lý mắc phải để điều trị kịp thời, hiệu quả.
