Làm gì để họp ít, họp ngắn?

Họp nhiều, họp dài lê thê

Đã không ít lần đến một cơ quan công tác, chúng tôi đành phải ra về, không thể phỏng vấn lãnh đạo, chỉ huy vì tất cả đều bận... họp, hôm thì họp “theo kế hoạch”, hôm thì họp đột xuất. Một anh cán bộ nửa đùa nửa thật: “Việc của lãnh đạo là họp mà anh. Dịp “cao điểm”, cơ quan không đủ lãnh đạo để đi họp, có lẽ cần phải tăng cường thêm vài đồng chí cấp phó nữa...”.

Thực tế cho thấy, có hai vấn đề xung quanh việc họp đang tồn tại ở một số cơ quan, đơn vị, đó là họp nhiều và họp kéo dài một cách lê thê, không hiệu quả.

Cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn 1, Lữ đoàn Công binh 25 (Quân khu 9) cùng tham gia "Sinh nhật đồng đội". Ảnh: TUẤN ANH

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng “lạm phát họp”. Khách quan là do cơ quan, đơn vị phải triển khai nhiều việc; các quy định, thủ tục hành chính hiện cũng còn những nội dung chưa phù hợp... Nhưng đó không phải nguyên nhân chính, vì nếu tổ chức, điều hành một cách khoa học, sắp xếp hợp lý thì cơ quan, đơn vị vẫn có thể cắt giảm được nhiều cuộc họp không cần thiết. Nguyên nhân quan trọng là do yếu tố chủ quan, đó là: Một bộ phận người đứng đầu chưa dám nghĩ, dám làm, còn biểu hiện sợ trách nhiệm, thiếu quyết đoán-mặc dù có đủ thẩm quyền-nên phải họp, thậm chí “mở rộng” thành phần họp nhằm “kéo” tập thể vào để “chia sẻ” trách nhiệm; việc phân cấp, phân quyền, phân công nhiệm vụ không rõ ràng, cụ thể, dẫn đến vừa chồng chéo, vừa bỏ sót công việc, bởi vậy buộc phải họp để giải quyết; cơ quan, đơn vị chưa có quy trình xử lý công việc, cơ chế vận hành rõ ràng, hợp lý nên mỗi khi có việc, thay vì có thể “tự động” triển khai theo quy trình thì đều phải đưa ra cuộc họp; còn tình trạng cán bộ chuyên môn thiếu tư duy độc lập, thiếu chủ động, có tâm lý trông chờ vào cấp trên nên phải chờ họp để “xin ý kiến”...

Song song với họp nhiều, tình trạng họp dài lê thê, không hiệu quả cũng là một thực trạng đáng lo ngại. Có những cuộc họp kéo dài cả buổi, thậm chí cả ngày nhưng kết quả thu được rất hạn chế. Nguyên nhân chủ yếu là do từ người chủ trì đến các thành viên dự họp đều chưa có sự chuẩn bị kỹ; việc điều hành của người chủ trì chưa khoa học; nhiều đại biểu dự họp không “đúng vai, thuộc bài”, không đủ thẩm quyền, không nắm chắc vấn đề nên đến họp chỉ để “cho có”, ý kiến phát biểu vì thế cũng chung chung, không có chất lượng, chưa kể không ít cán bộ còn tranh thủ biến diễn đàn cuộc họp thành dịp để báo cáo thành tích...

Bắt đầu từ người đứng đầu

Cần phải khẳng định rằng, quá trình lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành công việc không thể thiếu việc họp. Thông qua các buổi họp để phát huy dân chủ, trí tuệ tập thể, chỉ ra những khó khăn, bất cập, nguyên nhân và cùng nhau tìm ra giải pháp khắc phục, những trọng tâm công việc cần triển khai thực hiện..., là cơ sở để mỗi cơ quan, đơn vị hoàn thành tốt nhiệm vụ. Thế nhưng, nếu họp quá nhiều, kéo dài lê thê thì lợi bất cập hại. Điều này không chỉ gây lãng phí thời gian, công sức, tiền bạc mà còn khiến công việc đình trệ, cán bộ không còn thời gian bám nắm cơ sở, bám nắm thực tiễn. Đó cũng là nguồn gốc của bệnh quan liêu, giấy tờ, “làm dở báo cáo hay”... Chính vì thế, sinh thời, Đại tướng Lê Trọng Tấn, nguyên Tổng Tham mưu trưởng, nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc phòng-một người chỉ huy đặc biệt xuất sắc của Quân đội ta, rất quan tâm coi trọng cải cách hành chính quân sự với quan điểm "họp ít, họp ngắn để giảm thương vong cho bộ đội". Đại tướng Lê Trọng Tấn cho rằng, người chỉ huy họp ít, họp ngắn thì mới có thời gian đi sát hoạt động của bộ đội, nắm chắc, hiểu rõ bộ đội, có như vậy thì khi chỉ huy chiến đấu mới hiệu quả và giảm thương vong...

Để có thể thực hiện họp ít, họp ngắn, bên cạnh đẩy mạnh cải cách hành chính quân sự, cắt giảm những quy định, thủ tục không cần thiết thì có lẽ cần bắt đầu từ người đứng đầu các cơ quan, đơn vị, các đầu mối trực thuộc... Theo đó, người đứng đầu cần được trao thẩm quyền đầy đủ; cùng tập thể cấp ủy, chỉ huy đơn vị lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng quy trình xử lý công việc và cơ chế vận hành cơ quan, đơn vị bảo đảm đúng quy định, khoa học, thông suốt; phân công nhiệm vụ, giao trách nhiệm rõ ràng, cụ thể... Trên cơ sở đó, phát huy tinh thần “7 dám”, người đứng đầu quyết định và chịu trách nhiệm về các vấn đề, nội dung công việc thuộc thẩm quyền, không cần phải họp xin ý kiến tập thể, kiên quyết không tổ chức các cuộc họp không cần thiết. Bên cạnh đó, có thể linh hoạt ứng dụng các phần mềm, giải pháp công nghệ để trao đổi công việc, từ đó giảm được các cuộc họp trực tiếp. Khi cần tổ chức họp, chỉ triệu tập các thành phần phù hợp, nêu rõ nội dung, mục đích cuộc họp, cung cấp tài liệu để các đại biểu nghiên cứu trước và chuẩn bị ý kiến bảo đảm ngắn gọn, đề cập thẳng vấn đề, đúng trọng tâm, trọng điểm. Quá trình họp, thay vì đọc toàn văn báo cáo, người chủ trì nên tóm tắt khái quát những nội dung chính, các vấn đề cần tập trung thảo luận..., đồng thời linh hoạt trong điều hành nhằm phát huy tính tích cực, chủ động của các đại biểu và không để cuộc họp kéo dài... Cuối cùng, nên chăng cần nghiên cứu ban hành quy định cụ thể về số lượng cuộc họp tối đa trong tháng, trong năm đối với từng cấp, từng loại hình đơn vị.