Làm giàu từ trồng và chế biến mắc ca

Năm 1999, ông Trần Xuân Vịnh đến xã Đăk Mar lập nghiệp. Tại đây, người đàn ông sinh năm 1943 này chăm chỉ, tích góp làm ăn và có được 8ha cà phê. Tuy nhiên, sau nhiều năm thu hoạch, năng suất cà phê giảm dần do đất thoái hóa, cây mắc bệnh. Vì thế, ông Vịnh luôn trăn trở tìm hướng phát triển mô hình kinh tế mới.

Trong một lần xem chương trình truyền hình về nông nghiệp, ông được nghe giới thiệu về cây mắc ca. Tìm hiểu kỹ thì ông biết, mắc ca là giống cây có hiệu quả kinh tế cao, được trồng nhiều ở các tỉnh Đắk Lắk, Lâm Đồng và xã Ba Vì (Hà Nội).

Từ đó, ông Vịnh có ý tưởng đưa cây mắc ca về trồng thử nghiệm trên diện tích đất của mình. Vậy là, ông bắt xe đến xã Ba Vì, lần tìm đến các hộ trồng mắc ca để mục sở thị và học hỏi kinh nghiệm. Trở về, niềm đam mê trồng loại cây này trong ông Vịnh như được nhân đôi. Đầu năm 2003, ông quyết mua 25 cây giống về trồng xen trong vườn cà phê của mình.

Vườn mắc ca của ông Trần Xuân Vịnh.

Ngày đưa cây mắc ca về trồng, ông Vịnh chịu không ít áp lực từ lời nhận xét của người dân địa phương, thậm chí sự ngờ vực ngay từ người thân trong gia đình. Không đôi co cũng chẳng giải thích, ông Vịnh cứ cặm cụi chăm sóc 25 cây mắc ca.

“Dù kiên định với quyết định của mình, nhưng trong lòng tôi cũng không khỏi lo lắng bởi đây là cây trồng rất mới. Đến khi 25 cây mắc ca ra hoa, đậu quả và cho thu hoạch, tôi mới thở phào nhẹ nhõm. Tuy nhiên, do chưa biết cách chăm sóc nên cây mắc ca cho năng suất thấp, trung bình mỗi cây chỉ cho từ 10 - 15kg quả tươi. Để nâng cao năng suất, tôi tìm đến các mô hình trồng mắc ca hiệu quả ở tỉnh Đắk Lắk để học hỏi. Thời gian sau đó, nhờ chăm sóc theo kỹ thuật, vườn mắc ca của tôi đã phát triển tốt, trung bình mỗi cây cho khoảng 25kg quả tươi”, ông Vịnh nói.

Ông Trần Xuân Vịnh chia sẻ kinh nghiệm chăm sóc cây mắc ca cho người dân địa phương.

Thấy cây mắc ca cho năng suất ổn định, cuối năm 2007, ông Vịnh quyết định nhổ bỏ 3ha cà phê để trồng 1.000 cây mắc ca. Được trồng thuần, cộng với việc chăm sóc cẩn thận nên vườn mắc ca của ông Vịnh phát triển tốt, năng suất ngày càng nâng lên. Trung bình mỗi cây cho thu hoạch khoảng 30kg quả tươi. Năm 2024, gia đình ông thu hoạch được 25 tấn quả tươi.

Nhưng không bán quả tươi như các hộ khác, ông Vịnh đầu tư 200 triệu để mua thiết bị chế biến mắc ca sấy khô. Theo ông Vịnh, cứ 1kg quả tươi sẽ cho ra 0,5kg mắc ca thành phẩm, bán với giá từ 180 - 200 nghìn đồng/kg. Trung bình mỗi năm, ông bán ra thị trường 11 tấn mắc ca thành phẩm, thu về khoảng 1,7 tỷ đồng sau khi trừ chi phí. Được biết, cuối năm 2024, sản phẩm mắc ca của ông Vịnh được chứng nhận là sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh.

Phấn khởi vì hiệu quả kinh tế từ cây mắc ca mang lại, từ năm 2021 đến nay, ông Vịnh đã trồng thêm 1.600 cây mắc ca trên 5ha, với mong muốn nâng cao thu nhập.

Sản phẩm mắc ca sấy khô của ông Trần Xuân Vịnh được nhiều khách hàng ưa chuộng.

Theo ông Vịnh, mắc ca là cây lâm nghiệp đa giá trị, có vòng đời khai thác dài, chịu hạn tốt, có sức sống cao, ít sâu bệnh và ít tốn công chăm sóc cũng như phân bón so với các loại cây trồng khác. Tuy nhiên, để trồng mắc ca hiệu quả, người trồng cần biết cách chọn giống. Bởi nếu chọn được giống tốt thì cây mới nhanh ra trái, trái to, hiệu quả kinh tế cao.

Đặc biệt, khi xuống giống phải đảm bảo khoảng cách giữa các gốc, đảm bảo đủ ánh sáng cho toàn vườn, tránh tình trạng tán cây giao nhau khiến cây giảm năng suất. Ngoài ra, người trồng cần phải có kỹ thuật chăm sóc, đặc biệt là giai đoạn cây ra hoa và đậu quả.

Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Đăk Mar Trần Thị Yến cho biết, mô hình trồng và chế biến mắc ca của ông Trần Xuân Vịnh đem lại hiệu quả kinh tế rất cao. Ông Vịnh là tấm gương tiêu biểu được địa phương lựa chọn để tuyên truyền, vận động người dân học tập và làm theo. Địa phương cũng thường xuyên vận động người dân trồng cây mắc ca trên diện tích đất trống; khuyến khích trồng xen mắc ca trong vườn cà phê, cây ăn trái. Qua đó, phục vụ nhu cầu ngày càng tăng của thị trường và giúp người dân nâng cao thu nhập.

Bài, ảnh: THU HIỀN