Làm người bình thường thì có làm sao?

Lớn lên trong ngôi nhà cùng với người mẹ có khả năng trị thương bằng đồ ăn, người chị cả Luisa có thể dời non lấp biển dễ như bỡn và người chị ba Isabela có biệt tài tạo ra một rừng hoa sặc sỡ từ thinh không, cùng với các thành viên khác với những sức mạnh không kém phần kì ảo khiến Mirabel luôn cảm thấy lạc lõng và vô dụng. Từ một đứa cháu được bà ngoại Abuela quý mến, giờ đây cô chỉ là nỗi thất vọng trong mắt bà cho dù cô có cố gắng trở nên có ích thế nào đi chăng nữa bởi vì cô vừa không có siêu năng lực, vừa được tiên tri là người đem lại sự tàn lụi cho gia tộc Madrigal.

Dù lấy đề tài phép thuật giả tưởng nhưng bộ phim vẫn thực tế ở cách xây dựng thế giới nội tâm của các nhân vật dựa trên đời sống tâm lý của người trẻ trong xã hội hiện đại nơi ai ai dường như cũng đều có một cuộc đời hoàn hảo và đáng sống hơn của chính mình, nơi mà từ “bình thường” lại là điều đáng hổ thẹn.

Đối với nhiều người, việc trở thành một con người bình thường, hay thậm chí là tầm thường theo một vài cách nói, có nghĩa là người thất bại trong việc theo đuổi ước mơ của mình. Ngay từ khi sinh ra, mỗi đứa trẻ đều được bố mẹ gửi gắm những kì vọng rằng sau này chúng sẽ trở thành những người vĩ đại hay thành đạt. Lớn lên chút nữa, những đứa trẻ đó mang trong mình ước mơ làm ca sĩ nổi tiếng, phi hành gia hay là một tấm gương vĩ đại nào đó chứ không đứa nào mơ ước rằng sau này sẽ làm một công việc văn phòng nhàm chán từ sáng tới tối hay làm những công việc chân tay cả. Trong tiềm thức của đa số chúng ta, việc sống một cuộc đời với một công việc bình thường với mức lương đủ sống là một cuộc đời có phần “tầm thường”.

Encanto dù lấy đề tài phép thuật nhưng vẫn thực tế

Mỗi ngày ta đều phải tiếp nhận một dòng chảy thông tin khổng lồ từ Facebook, Instagram và vô số các kênh thông tin khác nhau và phần lớn trong số chúng đều là những cái “nhất”: đẹp nhất, hài nhất hay giật gân nhất, v.v. Chính cái dòng chảy thông tin cực đoan này đã khiến ta lầm tưởng rằng sự “phi thường” chính là một tiêu chuẩn bình thường mới!

Bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ người Anh Tijion Esho từng nói: “Thế hệ ngày nay không thể thoát khỏi hiệu ứng Truman ngay từ lúc mới ra đời bởi vì chúng được sinh ra trong thời đại của các trang mạng xã hội nơi giá trị bản thân được dựa trên số like và người theo dõi mà chúng có”.

“Nhưng nếu tôi không trở thành một người đặc biệt hay phi thường thì cuộc đời này có nghĩa lý gì?”. Vậy tại sao ta phải trở thành một người nổi tiếng hay vĩ đại thì ta mới có quyền được sống và mưu cầu hạnh phúc? Tại sao ta không được phép hài lòng với cuộc sống bình thường của mình? Trong xã hội đề cao chủ nghĩa biệt lệ (exceptionalism), chúng ta luôn cảm thấy mình có đặc quyền được trở nên phi thường và tin rằng đó chính là định mệnh của mình. Mọi diễn giả, người nổi tiếng, chính trị gia đều nói rằng mỗi một người trong chúng ta đều có thể trở nên phi thường và chúng ta xứng đáng với mọi sự vĩ đại trên thế giới này. Nhưng chính những câu cổ động này đánh vào tâm lý “sợ trở nên tầm thường” của nhiều người, họ sợ rằng nếu chấp nhận cuộc sống bình thường thì họ sẽ mãi không thể cải thiện cuộc sống nữa. Tuy nhiên quan điểm này thật sai lầm bởi vì những người phi thường đạt được những thứ họ có không phải là vì họ tin rằng họ phi thường, mà là họ chỉ may mắn khám phá ra đam mê của mình rồi từ đó dốc hết sức lực để đuổi theo đam mê đó.

Không ai là hoàn hảo về mọi mặt cả. Ai dám chắc được một diễn viên nổi tiếng nào đó sẽ có thể là một người cha/mẹ tốt hơn một người vô danh sống cạnh nhà bạn? Trở nên phi thường không chỉ gói gọn ở sự nổi tiếng, tài năng xuất chúng hay khối tài sản nứt vách mà nó còn là lòng bao dung, sự tử tế giữa con người với nhau hay tình yêu dành cho thiên nhiên.

Quay lại với Encanto, đến cuối cùng, Mirabel đã phá bỏ sự tổn thương di truyền ở trong gia đình Madrigal, chữa lành những nỗi đau khó nói của các thành viên trong nhà và từ đó gắn kết mọi người lại với nhau bằng sự thấu cảm và tình yêu của bản thân chứ không phải bất cứ siêu năng lực nào khác. Đó cũng chính là thông điệp đầy ý nghĩa mà Disney muốn gửi gắm trong Encanto: Không có siêu năng lực hay thành tựu đặc biệt nào có thể khiến ta hạnh phúc nếu như ta không biết quý trọng những điều tốt đẹp mà ta đang có.

KINH QUỐC