Làm sai là do 'cấp trên chỉ đạo, cấp dưới thực hiện'?

Sợ “không qua khỏi” vì mức án cao

Ngày 8-1, phiên tòa hình sự sơ thẩm xét xử hai cựu Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng là Trần Văn Minh (SN 1955, cựu Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng, giai đoạn từ năm 2006-2011) và Văn Hữu Chiến (SN 1954, cựu Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng, giai đoạn từ năm 2011-2014) cùng 19 đồng phạm trong vụ thâu tóm nhà, đất công sản trên địa bàn thành phố Đà Nẵng, gây thiệt hại cho Nhà nước gần 22.000 tỷ đồng tiếp tục phần tranh luận.

Tự bào chữa tại phiên tòa, bị cáo Phan Xuân Ít (cựu Phó Chánh Văn phòng UBND TP Đà Nẵng) trình bày, “Lãnh đạo thành phố chỉ đạo miệng và chỉ đạo từ các cuộc họp giao ban. Bị cáo và các cán bộ khác chỉ trình lãnh đạo UBND thành phố xem xét các văn bản của sở, ban, ngành hữu quan gửi lên chứ không tham mưu làm theo quy trình, đề xuất cụ thể việc gì nên không thể là đồng phạm giúp sức cho các bị cáo khác, và không phải nhận mức án cao như Viện Kiểm sát đã đề nghị”.

Bị cáo Ít vừa trình bày, vừa khóc khi lo sợ với mức án mà Viện Kiểm sát đề nghị HĐXX tuyên phạt thì bị cáo sẽ không qua khỏi trong thời gian thi hành án phạt tù. Bị cáo mong HĐXX và Viện Kiểm sát xem xét cụ thể hành vi của bị cáo để có bản án phù hợp.

Trước đó trong quá trình luận tội, bị cáo Phan Xuân Ít bị đại diện Viện Kiểm sát đề nghị mức án từ 14-16 năm tù về tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí và tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai.

Bị cáo Phan Xuân Ít.

Hành vi của bị cáo Ít được Viện Kiểm sát xác định, trong thời gian giữ chức vụ Trưởng phòng Quản lý đô thị, Thành viên Hội đồng thẩm định giá đất, Hội đồng bán đấu giá nhà công sản, sau đó là Phó Chánh Văn phòng UBND TP Đà Nẵng, quá trình thực hiện nhiệm vụ, bị cáo Ít biết rõ Phan Văn Anh Vũ là người kinh doanh bất động sản trên địa bàn thành phố, lợi dụng chính sách của Nhà nước để được mua chỉ định các nhà, đất công sản trái quy định của pháp luật và có mối quan hệ với lãnh đạo UBND TP Đà Nẵng.

Trong thời gian liên tục từ năm 2006 đến 2013, bị cáo Ít trực tiếp tham mưu, đề xuất, soạn thảo các công văn, quyết định có nội dung trái pháp luật về quản lý công sản và pháp luật về đất đai, để cựu Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Trần Văn Minh và lãnh đạo UBND TP Đà Nẵng thời điểm đó cho phép bán 20 nhà, đất công sản, trong đó có 15 nhà, đất công sản liên quan đến bị cáo Vũ.

Bị cáo Ít được xác định có vai trò đồng phạm vì gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước đối với 20 nhà, đất công sản tại thời điểm Cơ quan CSĐT Bộ Công an phát hiện khởi tố điều tra là hơn 2.237 tỷ đồng.

Làm sai nhưng được cấp trên đánh giá sáng tạo!

Trước đó, tự bào chữa cho mình, bị cáo Văn Hữu Chiến nói, “Khi nghe đại diện Viện Kiểm sát đề nghị mức án từ 18- 20 năm tù về tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí và tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai, bị cáo rất bàng hoàng vì không bao giờ nghĩ đến mức án quá nặng như vậy”.

Nhắc đến bối cảnh thành phố Đà Nẵng thời điểm đó, bị cáo Chiến cho rằng, nếu các cơ quan tố tụng đặt trong bối cảnh thì cũng nên xem xét cho bị cáo có tình, có lý.

Bị cáo Văn Hữu Chiến.

Bị cáo Chiến phân trần: “Trong thời gian bị cáo giữ chức vụ Phó Chủ tịch Thành phố, việc bán nhà, đất công sản và dự án đều do Chủ tịch Thành phố chỉ đạo thực hiện, bị cáo chỉ thực hành và không được hưởng lợi ích nào từ Phan Văn Anh Vũ. Việc quy kết bị cáo đồng phạm, giúp sức cho Chủ tịch Thành phố, bị cáo thấy không đúng với bản chất bởi các đơn thư ban đầu không đến chỗ bị cáo mà đến chỗ Chủ tịch Thành phố. Bị cáo không được bàn bạc, thảo luận gì. Những việc Chủ tịch Thành phố đã quyết định thì bị cáo không có ý kiến. Bị cáo chỉ làm theo phiếu trình lên của cơ quan tham mưu”.

Phần cuối tự bào chữa, bị cáo Chiến mong HĐXX xem xét vì thành phố Đà Nẵng thời gian đó, đồng chí Bí thư Thành ủy tính cách quyết liệt. “Có những việc đồng chí Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND Thành phố tuyên bố, cấp trên chỉ đạo, cấp dưới thực hiện, không ý kiến gì thêm. Đó chính là áp lực và bị cáo nói như vậy chỉ mong muốn HĐXX xem xét”, bị cáo Chiến nêu.

Tự bào chữa cho mình, cựu Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Trần Văn Minh đề nghị HĐXX xem lại cách tính giá đất. Bị cáo Minh cho rằng, bản luận tội của đại diện Viện Kiểm sát có những điểm chấp nhận được, nhưng có những điểm cần phải làm rõ thêm.

Với từ “đất sạch”, theo bị cáo Minh, các quy định không có “đất sạch” nhưng trong bản luận tội của Viện Kiểm sát căn cứ vào đất sạch để quy kết không đấu giá là không đúng.

Bị cáo Trần Văn Minh.

Đối với Dự án 29ha ở Khu đô thị Quốc tế Đa Phước (số tiền Nhà nước thiệt hại trên 11.200 tỷ đồng tính ở thời điểm Cơ quan CSĐT Bộ Công an khởi tố vụ án), bị cáo Minh cho rằng, đất không phải đất của thành phố bỏ ra mà do Công ty TNHH Deawon- đối tác của Công ty cổ phần Xây dựng 79 do Phan Văn Anh Vũ là Chủ tịch HĐQT thực hiện. Sau đó, lãnh đạo thành phố Đà Nẵng ký quyết định giao đất cho công ty của Vũ vẫn là đất mặt nước.

“Đất vẫn còn đó, có chăng là do cách tính. Chúng tôi không lấy tiền của nhà đầu tư để chi tiền lương mà để cho sự phát triển. Khi bán dự án cho Phan Văn Anh Vũ đổ đất làm hạ tầng, Thành phố Đà Nẵng không bỏ ra đồng nào vì nếu bỏ ra là thất thoát”, bị cáo Minh nói.

Bị cáo Minh cho rằng, mình đã làm đúng các quy định, có một số việc sai nguyên tắc nhưng đã được cấp trên đánh giá là sáng tạo, có hiệu quả. “UBND TP Đà Nẵng chịu trách nhiệm trước Thủ tướng Chính phủ và chỉ Thủ tướng Chính phủ nói UBND thành phố sai, chứ Giám định viên không có quyền nói UBND thành phố làm đúng hay sai”, bị cáo Minh tự bào chữa.

Quá trình luận tội, bị cáo Trần Văn Minh bị đề nghị từ 25-27 năm tù về tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí và tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai.

Nguyễn Hưng