Làm thế nào để ngăn ngừa viêm mũi xoang khi đi bơi?

Buổi sáng mùa hè, bạn đi bơi, quả thật sảng khoái tuyệt vời. Mặt trời vừa lên, ánh nắng mặt trời khiến nồng độ Vitamin D của cơ thể bạn đang tăng lên, cơ thể căng tràn sức trẻ nhưng… ô hay gì thế này: mũi và xoang của bạn hình như bị tổn thương.

Bạn có thể cảm thấy ngứa, đau, rát... dọc theo hốc mũi; hắt hơi, chảy nước mũi trong rồi vàng xanh; đau nhức vùng má, trán, hốc mắt, sau gáy.... rồi ho. Lúc này cảm giác thật khó chịu, chẳng bõ bù lại sảng khoái lúc được bơi.

Vậy cứ bơi và... sẽ chịu đựng viêm xoang?

Không, thực ra bạn có thể phòng tránh được viêm xoang khi đi bơi.

Có hai lý do chính của hồ bơi gây ra các vấn đề về mũi xoang: bể bơi không được làm sạch hàng ngày hoặc có hàm lượng clo rất cao.

Nước hồ bơi không sạch là nguồn nhiễm khuẩn cho hệ thống niêm mạc đường hô hấp, nhất là mũi xoang. Để làm sạch nước bể bơi, loại bỏ các vi khuẩn gây bệnh, người ta phải pha thêm clo vào trong nước bể bơi, tuy nhiên bản thân chất clo cũng có thể gây viêm mũi xoang do sự kích ứng của niêm mạc với hóa chất này.

Và sau khi bơi, bạn sẽ cảm nhận thấy: khởi đầu là hiện tượng kích ứng của niêm mạc mũi với clo như ngứa mũi, cay mũi, thậm chí đau rát mũi kèm theo hắt hơi, chảy nước mũi… Nếu các kích thích này tồn tại kéo dài một đến hai tuần, các triệu chứng trên ngày càng trở nên nặng nề hơn, và biểu hiện thành bệnh viêm mũi xoang cấp điển hình: Sốt cao 39-40 độ, đau tức vùng má, trán, nhức mỏi mắt, rát mũi, ngạt tắc mũi, chảy nước mũi vàng xanh, từ hốc mũi ra cửa mũi trước hoặc xuống họng gây ho và khạc đờm.

Hiện tượng viêm xoang này xuất hiện là do niêm mạc mũi bị kích thích bởi sự chênh lệch nhiệt độ giữa nước với môi trường, giữa niêm mạc mũi với hóa chất clo trong nước bể bơi gây ra tình trạng tắc nghẽn lỗ thông từ xoang ra mũi, dịch và không khí ứ đọng trong xoang – đây là môi trường cho vi khuẩn hình thành và phát triển, những vi khuẩn này xâm nhập vào lớp màng đáy dưới niêm mạc mũi xoang nên clo không diệt được những loại vi khuẩn khu trú tại vị trí này. Nếu không bơi liên tục, hiện tượng phù nề niêm mạc mạc và bít tắc lỗ thông sẽ hết trong khoảng 3 ngày và không gây viêm. Nếu bơi thường xuyên, niêm mạc không có khoảng nghỉ sẽ dẫn tới tình trạng phù nề không hồi phục và bệnh viêm mũi xoang xuất hiện.

Ngoài bệnh lý viêm xúc với niêm mạc mũi xoang gây viêm, tiếp xúc quá nhiều với nước clo cũng gây ra biến chứng về da, kích ứng mắt và gây rụng tóc.

Vậy phải làm gì để phòng tránh viêm mũi xoang khi bơi? Bạn nên làm theo những chỉ dẫn sau đây:

- Chỉ nên xếp lịch bơi 2 ngày trong một tuần để niêm mạc mũi xoang có thời gian hồi phục.

- Điều chỉnh cách bạn bơi: giữ đầu của bạn trên mặt nước (điều này có thể gây bất tiện cho hầu hết mọi người) vì nếu đầu tiếp tục dấn vào trong nước, thì quá trình thở bình thường có thể thu hút nước vào bên trong mũi.

- Học cách tránh hít nước bể bơi vào mũi: hít một hơi dài trước khi xuống nước, điều phối cách bơi bằng cách mỗi lần hít hơi vào đường thở là mũi đang ở trên mặt nước, bơi thay đổi tư thế nghiêng từ bên này sang bên kia.

- Sau khi bơi, tắm nước nóng và hít một số loại thuốc để làm sạch các phân tử clo đọng trên niêm mạc mũi xoang. Điều này sẽ làm giảm đáng kể viêm mũi xoang.

- Tránh lên bờ đột ngột để cơ thể không bị tiếp xúc với sự chênh lệch nhiệt độ giữa nước bể bơi và môi trường bên ngoài, nhất là tránh lên bờ ở chỗ gió lùa.

- Nơi bơi tốt nhất là các bãi biển chứ không phải các bể bơi. Nước biển sạch là tuyệt vời. Tất nhiên là không được dễ dàng cho mọi người được đến biển nếu như bạn sống cách biển hàng trăm km.

- Trong mọi trường hợp bạn thích bơi lội thì nên tập trung vào việc hạn chế tiếp xúc với clo trong nước để tránh kích ứng niêm mạc mũi xoang.

PGS TS Phạm Thị Bích Đào