Lần đầu tiên, cứu sống trẻ vừa chào đời mắc Tứ chứng Fallot phức tạp và hiếm gặp

Bác sĩ Bệnh viện Nhi Trung ương thăm khám cho bé H. sau ca phẫu thuật

Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, các bác sĩ Trung tâm Tim mạch trẻ em mới đây đã tiếp nhận điều trị, phẫu thuật thành công cho một bệnh nhi vừa sinh ra mắc Tứ chứng Fallot phức tạp.

Theo đó, bệnh nhi là bé Nguyễn Minh H. (sinh ngày 13-5, ở Nam Từ Liêm, Hà Nội) được sinh tại Bệnh viện Phụ Sản Hà Nội và ngay sau khi trẻ ra đời đã được chuyển cấp cứu sang Bệnh viện Nhi Trung ương khi trẻ được 2 giờ tuổi trong tình trạng nguy kịch: trẻ cần thở máy, liên tục xuất hiện các cơn tím; SpO2 giảm nặng: 50-55%, liên tục tụt huyết áp và mạch chậm. Tại đây, các bác sĩ thường xuyên phải cấp cứu tình trạng ngừng tuần hoàn, trẻ phải sử dụng phối hợp nhiều thuốc vận mạch liều cao nhưng tình trạng không cải thiện. Trẻ được chẩn đoán dị tật tim bẩm sinh là Tứ chứng Fallot có kèm theo tình trạng tăng áp lực động mạch phổi và ống động mạch đã đóng.

Với diễn biến của trẻ không giống với những trường hợp được chẩn đoán là Tứ chứng Fallot thông thường, Trung tâm Tim mạch trẻ em, Bệnh viện Nhi Trung ương đã tiến hành hội chẩn cấp cứu cho bệnh nhân. Ngay sau đó, quyết định mổ cấp cứu được đưa ra nhằm sửa chữa và đưa giải phẫu trái tim của bệnh nhi trở về bình thường, cùng với việc điều trị tình trạng tăng áp động mạch phổi vô căn từ thời kỳ bào thai hiếm gặp.

Ca mổ bắt đầu từ 2 giờ ngày 14-5 khi em bé được 15 giờ tuổi. Trải qua 5 giờ phẫu thuật liên tục, với nhiều diễn biến phức tạp trong mổ, bệnh nhi H. đã được phẫu thuật sửa chữa để tim có thể hoạt động giống với tim bình thường. Tuy nhiên diễn biến sau mổ của trẻ xấu dần đi theo từng giờ từng phút do tình trạng tăng áp lực động mạch phổi. Trẻ được các bác sĩ hồi sức tích cực, cho thở máy với khí NO để giảm áp lực động mạch phổi nhưng không hiệu quả. Do vậy, sau khi hội chẩn, các bác sĩ đã đưa ra quyết định sử dụng biện pháp trao đổi ô xy qua màng ngoài cơ thể (ECMO) nhằm hỗ trợ cho tuần hoàn và hô hấp cho bệnh nhi. Đồng thời tiến hành thông tim chẩn đoán đánh giá giải phẫu động mạch phổi và loại trừ các căn nguyên gây tăng áp lực động mạch phổi khác.

Sau 4 ngày liên tục sử dụng ECMO, tình trạng của bé H. cải thiện rõ rệt, đã được cai và rút ECMO nhưng vẫn phải để hở ngực do huyết động chưa thực sự ổn định, kèm theo tình trạng phù toàn thân và thoát dịch qua mô kẽ. Sau 8 ngày sau phẫu thuật, trẻ được đóng ngực và được tiếp tục hồi sức tích cực trong 18 ngày sau đó do tình trạng suy thận, suy tim... Sau quá trình hồi sức tích cực và trải qua rất nhiều khó khăn vất vả, hiện cháu bé đã được rút máy thở, tự thở tốt với tình trạng ổn định và chuẩn bị được ra viện. Kết quả siêu âm tim của bé H. trước khi ra viện cho thấy tim của cháu H. hoạt động giống tim bình thường và áp lực động mạch phổi đã trở về bình thường.

Các bác sĩ Trung tâm Tim mạch trẻ em, Bệnh viện Nhi Trung ương thông tin về ca phẫu thuật tim hiếm gặp ở trẻ vừa sinh ra

TS Nguyễn Lý Thịnh Trường, Giám đốc trung tâm Tim mạch trẻ em cho biết, Tứ chứng Fallot là một khuyết tật nghiêm trọng của quả tim, xuất hiện ngay từ thời kỳ bào thai. Phần lớn các trường hợp mắc tổn thương tim bẩm sinh này sẽ cần phẫu thuật khi trẻ được 6-9 tháng tuổi, rất hiếm khi cần phải phẫu thuật từ trong thời kỳ sơ sinh. Đối với những trường hợp tứ chứng Fallot có tình trạng tăng áp lực động mạch phổi (vô căn hoặc tăng áp động mạch phổi từ trong bào thai) ngay sau sinh là rất hiếm gặp, đe dọa tính mạng ngay sau khi ra đời, cần phải phẫu thuật và can thiệp hồi sức khẩn cấp. Kể cả khi phẫu thuật thành công thì tỷ lệ tử vong cũng rất cao do quá trình hồi sức rất phức tạp và nặng nề, đòi hỏi các bác sĩ hồi sức cần có kiến thức chuyên sâu về chuyên ngành hồi sức tim mạch cũng như hồi sức sau mổ...

MINH KHANG