Lần đầu tiên Việt Nam ghép gan cứu sống bé gái bị ung thư gan giai đoạn cuối

Các bác sĩ ghép gan cho bệnh nhi (Ảnh - BVCC)

Khối u lớn khiến tính mạng bệnh nhi “ngàn cân treo sợi tóc”

Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết: Bé gái 18 tháng tuổi, sống ở Hà Nội, có khối u nguyên bào gan ác tính từ khi mới 11 tháng tuổi. Mặc dù bé đã trải qua 6 đợt điều trị hóa chất và nút mạch nhưng khối u vẫn phát triển nhanh, không có khả năng cắt bỏ và có nguy cơ di căn đến các cơ quan khác.

TS. BS. Nguyễn Phạm Anh Hoa - Trưởng Khoa Gan mật, Bệnh viện Nhi Trung ương và TS. BS. Bùi Ngọc Lan - Trưởng Khoa Ung bướu, Bệnh viện Nhi Trung ương – thông tin: Ngay từ khi phát hiện, bệnh của bé A. đã ở giai đoạn muộn, khối u lớn lan tỏa, chiếm phần lớn thể tích gan, không có khả năng cắt bỏ vì còn quá ít thể tích gan lành.

Các bác sĩ kiểm tra máy móc chuẩn bị phẫu thuật (Ảnh - BVCC)

Chính vì thế, các bác sĩ đã sử dụng phương pháp điều trị hóa chất và nút mạch hóa chất để điều trị cho bé với hi vọng làm khống chế sự phát triển khối u và tăng thể tích phần gan còn lại để có thể phẫu thuật loại bỏ khối u. Tuy nhiên, cả hai phương án này không đạt hiệu quả tối ưu khi thể tích khối u gan vẫn không thuyên giảm sau khi điều trị và xét nghiệm alphafetoprotein (chất chỉ thị đánh giá tình trạng ác tính của khối u) tăng lên theo từng ngày, đe dọa các biến chứng bất lợi cho tính mạng của bệnh nhi.

Trước tình hình trên, để cứu sống bệnh nhi, PGS.TS. Trần Minh Điển – Bí thư Đảng ủy, Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương - đã huy động các bác sĩ của Bệnh viện phối hợp với Bệnh viện Trung ương Quân đội 108. Sau khi hội chẩn, PGS.TS. Trần Minh Điển đã quyết định lựa chọn phương án ghép gan để cứu sống bệnh nhân. Người hiến tặng gan cứu sống bệnh nhi chính là mẹ của bé, năm nay 41 tuổi.

Vượt qua trở ngại để phẫu thuật thành công

PGS.TS. Phạm Duy Hiền – Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương - cho biết: Trở ngại lớn nhất mà các bác sĩ phải vượt qua trong ca ghép này là trường hợp ghép gan cho trẻ em đầu tiên trên nền một bệnh lý ác tính, nhiều nguy cơ biến chứng và rủi ro rất cao. Do đó, việc tầm soát các tổn thương xâm lấn sang các cơ quan khác là vô cùng quan trọng trước khi tiến hành thay thế gan bằng mảnh ghép gan mới. Các xét nghiệm tầm soát di căn trước phẫu thuật đã được tiến hành một cách thận trọng và tỉ mỉ nhằm đưa ra các phương án phẫu thuật tối ưu.

Theo PGS.TS. Phạm Duy Hiền, do tình trạng khối u của bệnh nhi quá lớn, chiếm toàn bộ thể tích gan, đặc biệt có một phần u xâm lấn và chèn ép tĩnh mạch chủ, tình trạng bất đồng nhóm máu hệ ABO giữa người cho và người nhận (cháu bé có nhóm máu O trong khi người mẹ có nhóm máu B) là một khó khăn rất lớn về chuyên môn khi các bác sĩ phẫu thuật.

Các bác sĩ đã vượt qua nhiều khó khăn để ghép gan thành công, cứu sống bệnh nhi (Ảnh - BVCC)

Đại tá TS. Lê Văn Thành – Chủ nhiệm Khoa Phẫu thuật Gan-Mật-Tụy, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 – cho hay: “Trước phẫu thuật, do bệnh nhi có khối u lớn, có khả năng xâm lấn vào tĩnh mạch chủ nên các bác sĩ đã đưa ra phương án có thể phải thay cả đoạn tĩnh mạch chủ dưới cho bệnh nhi. Trong quá trình phẫu thuật, nhờ việc phẫu tích chính xác và xử lý tốt các mạch máu, các bác sĩ đã không phải sử dụng phương án thay thế đoạn tĩnh mạch chủ dưới. Với sự quan tâm, chỉ đạo và sự phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ giữa hai bệnh viện, tận dụng những kinh nghiệm trong ghép gan, gây mê hồi sức, tổ chức điều phối ca phẫu thuật đã thành công”.

Để hạn chế tối đa các phản ứng bất lợi về miễn dịch do bất đồng nhóm máu, các bác sĩ chuyên khoa gan mật đã phải sử dụng các liệu pháp điều trị nội khoa trước ghép để bé có thể sẵn sàng nhận mảnh ghép từ người mẹ. Các phương án dự phòng phản ứng thải loại sau ghép thường gặp ở những trường hợp ghép gan do bất đồng nhóm máu cũng được TS.BS. Đặng Ánh Dương - Trưởng Khoa Hồi sức ngoại khoa chuẩn bị sẵn sàng.

Ngày 29/5, ca phẫu thuật ghép gan cho bệnh nhi đã thành công với sự phối hợp của các bác sĩ Bệnh viện Nhi Trung ương và Bệnh viện Trung ương quân đội 108. 2 tuần sau phẫu thuật, bệnh nhi đã hoàn toàn khỏe mạnh, được xuất viện trở về nhà.

Trước đó, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã hợp tác đào tạo, chuyển giao kỹ thuật ghép gan cho Bệnh viện Nhi Trung ương. Sau một thời gian hợp tác, đào tạo, chuyển giao, hai bệnh viện đã tổ chức thực hiện thành công ca ghép này. Đây là ca ghép gan đầu tiên cho trẻ bị ung thư gan được tiến hành tại Việt Nam, mở ra cánh cửa hy vọng mới cho các trẻ em không may mắc bệnh hiểm nghèo.

Minh Thúy