Lần đầu tiên xây dựng bộ chỉ tiêu kinh tế - xã hội đồng bộ, thống nhất phục vụ Đại hội Đảng bộ các cấp

Sáng 24/6/2025, Cục Thống kê (Bộ Tài chính) tổ chức Hội nghị triển khai, hướng dẫn xây dựng các chỉ tiêu kinh tế - xã hội phục vụ xây dựng văn kiện Đại hội Đảng bộ cấp tỉnh, cấp xã nhiệm kỳ 2025-2030.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Thị Bích Ngọc chủ trì Hội nghị.

Tham dự trực tiếp tại điểm cầu Cục Thống kê tại Hà Nội có đại diện Văn phòng Trung ương Đảng, Ban Chính sách chiến lược Trung ương, đại diện các bộ: Tài chính, Khoa học và Công nghệ, Nội vụ, Nông nghiệp và Môi trường, Xây dựng, Y tế, Giáo dục và đào tạo. Tham dự trực tuyến tại 662 điểm cầu trụ sở Chi cục Thống kê, Đội thống kê có đại diện Lãnh đạo UBND cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Lãnh đạo Văn phòng Tỉnh ủy/ Thành ủy, Văn phòng HĐND, UBND cấp tỉnh, các Sở, ngành, đại diện Lãnh đạo UBND cấp xã, Lãnh đạo và công chức của các Chi cục Thống kê, Đội thống kê.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Thị Bích Ngọc cho biết: Đây là lần đầu tiên Bộ Tài chính đề xuất và chủ trì xây dựng bộ chỉ tiêu này nhằm tạo sự thống nhất, đồng bộ, đảm bảo tính so sánh giữa các tỉnh, thành phố và các xã, phường trên phạm vi toàn quốc.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Thị Bích Ngọc cho biết: Hiện nay toàn hệ thống chính trị đang tập trung chuẩn bị cho Đại hội Đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2025-2030, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng. Việc xây dựng các văn kiện Đại hội đòi hỏi phải có hệ thống số liệu thống kê phản ánh đầy đủ, toàn diện các lĩnh vực kinh tế, xã hội, môi trường, đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất, tính so sánh và khả thi trong việc đo lường, định lượng, làm cơ sở để đánh giá kết quả nhiệm kỳ qua và xác định phương hướng, mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ phát triển cho nhiệm kỳ tới.

Thực hiện Hướng dẫn số 32-HD/TBVK ngày 11/6/2025 của Tiểu ban Văn kiện Đại hội XIV, Bộ Tài chính đã phối hợp với các bộ, ngành, địa phương xây dựng bộ chỉ tiêu thống kê kinh tế - xã hội cấp tỉnh và cấp xã phục vụ đại hội đảng bộ cấp tỉnh, cấp xã nhiệm kỳ 2025-2030.
"Đây là lần đầu tiên Bộ Tài chính đề xuất và chủ trì xây dựng bộ chỉ tiêu này nhằm tạo sự thống nhất, đồng bộ, đảm bảo tính so sánh giữa các tỉnh, thành phố và các xã, phường trên phạm vi toàn quốc", Thứ trưởng Nguyễn Thị Bích Ngọc nhấn mạnh.

Trên cơ sở 28 chỉ tiêu thống kê kinh tế - xã hội cấp tỉnh đề xuất, Cục Thống kê đã biên soạn và tổng hợp dãy số liệu của 34 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (mới) giai đoạn 2010 - 2025 và xây dựng kịch bản tăng trưởng cơ sở giai đoạn 2026 - 2030 của 34 địa phương sau sáp nhập.

Bà Nguyễn Thị Hương, Cục trưởng Cục Thống kê phát biểu tại Hội nghị

Tại Hội nghị, đại diện các đơn vị chuyên môn của Cục Thống kê đã giới thiệu về: Việc xây dựng và làm rõ nội hàm một số chỉ tiêu kinh tế - xã hội chủ yếu phục vụ Đại hội Đảng bộ cấp tỉnh, cấp xã nhiệm kỳ 2025 - 2030; Hướng dẫn hoàn thiện dãy số liệu giai đoạn 2010 - 2025, xác định các chỉ tiêu mục tiêu giai đoạn 2025 - 2030 của các địa phương sau sáp nhập; Hướng dẫn các địa phương biên soạn dãy số liệu của cấp xã (mới) để đánh giá hiện trạng và xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn tiếp theo.

Đại diện Ban Thống kê tổng hợp và đối ngoại (Cục Thống kê) cho biết, mục tiêu của việc xây dựng bộ chỉ tiêu thống kê kinh tế - xã hội chủ yếu phục vụ Đại hội Đảng bộ cấp tỉnh, cấp xã nhằm: (1) Phục vụ xây dựng văn kiện Đại hội Đảng bộ cấp tỉnh và cấp xã (đánh giá thực trạng và xác định mục tiêu giai đoạn sắp tới); (2) Phục vụ công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của cấp ủy và chính quyền 02 cấp.

Về yêu cầu, bộ chỉ tiêu thống kê kinh tế - xã hội chủ yếu cấp tỉnh, cấp xã cần đáp ứng được 6 yêu cầu: (1) Phản ánh đầy đủ, toàn diện các lĩnh vực kinh tế, xã hội, môi trường; (2) Đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất; (3) Có căn cứ thực tiễn; (4) Phù hợp với định hướng phát triển của quốc gia, gắn với mục tiêu phát triển của từng địa phương; (5) Đảm bảo tính khả thi trong việc đo lường; (6) Đảm bảo tính so sánh.

Hướng dẫn về cách tính tốc độ tăng Tổng giá trị sản phẩm trên địa bàn bình quân hằng năm, đại diện Ban Hệ thống Tài khoản quốc gia (Cục Thống kê) cho biết, TGTSP cấp xã bao gồm toàn bộ sản phẩm vật chất và dịch vụ đã hoàn thành hoặc quy ước hoàn thành của các đơn vị thường trú trên địa bàn xã.

Về Chỉ số giá áp dụng cho các ngành kinh tế, Chỉ số giá sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản (PPI-NN): Áp dụng đối với ngành nông, lâm nghiệp thủy sản; Chỉ số giá sản xuất công nghiệp (PPI-CN): Công nghiệp; Chỉ số giá Nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu dùng cho xây dựng; Chỉ số giá Dịch vụ xây dựng chuyên dụng: ngành xây dựng; Chỉ số giá sản xuất hàng hóa: ngành Bán buôn (trừ ô tô, mô tô, xe máy và xe có động cơ khác) (ngành 46); Chỉ số giá cước vận tải kho bãi: Áp dụng đối với ngành vận tải kho bãi; Chỉ số giá sản xuất dịch vụ: Thông tin và truyền thông; tài chính, ngân hàng và bảo hiểm; chuyên môn, khoa học, công nghệ; hành chính và dịch vụ hỗ trợ; Hoạt động của Đảng cộng sản, tổ chức chính trị- xã hội, quản lý nhà nước, an ninh quốc phòng; bảo đảm xã hội bắt buộc; Giáo dục và đào tạo; Y tế và trợ giúp xã hội; Nghệ thuật vui chơi và giải trí; làm thuê các công việc của các hộ gia đình; CPI: Ngành bán, sửa chữa ô tô, mô tô, xe máy và xe có động cơ khác (ngành 45); Bán lẻ (trừ ô tô, mô tô, xe máy và xe có động cơ khác) (ngành 47); sản xuất sản phẩm vật chất và dịch vụ tự tiêu dùng của hộ gia đình (ngành 98); Nhà ở tự có tự ở.

Về quy trình thống kê, biên soạn tính tổng giá trị sản phẩm trên địa bàn, đối với các đơn vị đơn địa điểm, tiến hành tính tổng giá trị sản phẩm trực tiếp theo công thức quy định trên cơ sở thông tin đầu vào chi tiết: Doanh thu thuần, trị giá vốn hàng bán, tồn kho, trị giá hàng gửi bán, chi trả hộ Khách hàng, chi trả thưởng; chi phí sản xuất kinh doanh/chi phí hoạt động, thu nhập của người lao động, khấu hao/hao mòn tài sản cố định, thặng dư/lãi/lỗ, thuế sản xuất khác, trợ cấp (nếu có)… theo ngành kinh tế. Đối với các đơn vị hoạt động có sử dụng ngân sách nhà nước, thông tin bao gồm chi tiết các khoản mục trong chi thường xuyên ngân sách nhà nước.

Đối với đơn vị đa địa điểm, do các địa điểm không thể thu thập thông tin để tính trực tiếp nên chỉ có thể nhận phân bổ tổng giá trị sản phẩm của toàn đơn vị tương ứng với kết quả do địa điểm tạo ra. Trong đó, trước hết cần tính tổng giá trị sản phẩm của toàn đơn vị đa địa điểm trên cơ sở thông tin đầu vào chi tiết (tương tự như đơn vị đơn địa điểm). Sau đó, tính chỉ tiêu phân bổ phù hợp cho từng địa điểm căn cứ vào các thông tin có thể thu từ địa điểm từ các cuộc điều tra có liên quan hoặc dữ liệu hành chính phù hợp. Các thông tin này bao gồm: Doanh thu, chi phí sản xuất/hoạt động, số lao động, số dư tín dụng, số kw điện sử dụng… của từng địa điểm.

Sau khi tính toán, tổng giá trị sản phẩm cấp xã sẽ bằng phần giá trị tính trực tiếp từ đơn vị đơn cơ sở và phần giá trị được phân bổ cho địa điểm cấp xã. Kết quả này sẽ tiếp tục được đối chiếu với chỉ tiêu giá trị sản xuất (GTSX) của tính theo từng ngành kinh tế. Nếu tổng giá trị sản phẩm các xã cộng dồn lớn hơn GTSX của tỉnh theo từng ngành sẽ phải điều chỉnh giảm để đảm bảo nguyên tắc tổng giá trị sản phẩm cấp xã không lớn hơn GTSX của tỉnh. Lúc này, sẽ có kết quả biên soạn tổng giá trị sản phẩm cấp xã…

Đồng thời, tại Hội nghị, Lãnh đạo Cục Thống kê và các đơn vị chuyên môn của Cục Thống kê cũng trao đổi, giải đáp, chia sẻ cách thức, giải pháp khắc phục những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện tại địa phương...

Bà Nguyễn Thị Hương, Cục trưởng Cục Thống kê đề xuất các Bộ hướng dẫn cách thu thập, tính toán và tổng hợp số liệu thuộc ngành, lĩnh vực phụ trách.

Đối với các Tỉnh ủy/ Thành ủy, cần rà soát, bổ sung, hoàn thiện danh mục chỉ tiêu cấp tỉnh và cấp xã, bao gồm các chỉ tiêu cốt lõi, quan điểm là không giảm chỉ tiêu để đảm bảo tính thống nhất, so sánh giữa các tỉnh, các địa phương có thể linh hoạt bổ sung từ 03-05 chỉ tiêu cấp tỉnh, từ 02-03 chỉ tiêu cấp xã để phản ánh tính đặc thù, riêng có của từng địa phương, qua đó bổ sung, làm rõ hơn đặc điểm tình hình kinh tế - xã hội trên địa bàn; phân công các đơn vị chịu trách nhiệm chủ trì biên soạn chỉ tiêu cấp xã. Chỉ đạo bổ sung hoàn thiện số liệu đối với danh mục chỉ tiêu đã được xây dựng. Cùng với đó, phối hợp với Cục Thống kê, Bộ Tài chính xác định, lượng hóa các chỉ tiêu, mục tiêu trong giai đoạn tới; chỉ đạo cấp xã biên soạn số liệu các chỉ tiêu cấp xã của nhiệm kỳ trước và xác định mục tiêu nhiệm kỳ tới...

Việt Hằng