Lần đầu tiên xét xử đối tượng khai thác cát trái phép

Công an TP.Biên Hòa tạm giữ một ghe và sà lan chở cát của các đối tượng hút cát trái phép. Ảnh minh họa

Đây là lần đầu tiên TAND tỉnh Đồng Nai đưa ra xét xử hình sự một vụ khai thác cát trái phép trên địa bàn. Điều này không chỉ mang tính chất răn đe các đối tượng vi phạm mà còn thể hiện sự quyết liệt trong việc đấu tranh với “cát tặc” của các cơ quan chức năng.

* 3 lần khai thác cát trái phép

Theo cáo trạng của Viện kiểm sát nhân dân (VKSND) tỉnh, vào ngày 1-10-2018, Phú không có giấy phép khai thác cát nhưng vẫn thỏa thuận với Nguyễn Xuân Tiến (phường Hóa An, TP.Biên Hòa) về việc Phú sẽ bơm hút cát trái phép trên sông Đồng Nai để bán cho Tiến với giá 100 ngàn đồng/m3.

Luật sư Vũ Văn Tăng, Đoàn Luật sư Đồng Nai cho biết, theo quy định pháp luật, cá nhân vi phạm các quy định của Nhà nước về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên sẽ bị xử lý hình sự với mức án có thể lên tới 7 năm tù hoặc xử phạt số tiền lên đến 5 tỷ đồng.

Đến 1 giờ ngày 2-10-2018, Phú liên lạc với Tiến để cho người đưa sà lan vào khu vực km43 (phường Bửu Long, TP.Biên Hòa) hút cát. Sau đó, Phú cùng với một số đối tượng khác dùng ghe hút cát để đưa lên sà lan biển số SG-7105 do Hứa Thanh Phương (ngụ tỉnh Long An, được Tiến thuê) điều khiển.

Trong lúc Phú cùng các đối tượng đang bơm hút cát thì bị Phòng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh kiểm tra, lập biên bản và tạm giữ tang vật gồm: 1 ghe tải gỗ có gắn hệ thống bơm hút cát (tự chế) do Phú điều khiển; sà lan biển số SG-7105 và hơn 170m3 cát (giá trị hơn 23 triệu đồng) chứa trên 2 phương tiện bị tịch thu.

Vụ việc được Công an tỉnh chuyển hồ sơ cho Công an TP.Biên Hòa giải quyết theo thẩm quyền. Qua quá trình điều tra xác định, từ tháng 1 đến tháng 3-2018, Phú đã 2 lần bị Công an TP.Biên Hòa xử phạt vi phạm hành chính tổng cộng số tiền 5,5 triệu đồng về hành vi khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng.

Sau 3 lần ngoan cố thực hiện hành vi bơm hút cát trái phép, đến ngày 16-11-2018, Công an TP.Biên Hòa đã ra quyết định khởi tố bị can đối với Phú về hành vi vi phạm quy định về khai thác tài nguyên và chuyển hồ sơ cho Công an tỉnh xử lý.

* Xử lý đúng quy định

Tại phiên tòa xét xử, Phú đã thừa nhận hành vi phạm tội và xin Hội đồng xét xử giảm nhẹ tội để về tìm việc làm khác lo cho gia đình. “Bị cáo phạm tội lần đầu, có hoàn cảnh khó khăn và là lao động chính trong gia đình nên mong Hội đồng xét xử khoan hồng” - bị cáo Phú nêu kiến nghị tại tòa.

Tuy nhiên, thẩm phán TAND tỉnh Nguyễn Văn Thành, Chủ tọa phiên tòa xác định hành vi của Phú đã vi phạm các quy định quản lý nhà nước về khai thác tài nguyên, khoáng sản. Hiện nay, tình trạng khai thác cát trái phép diễn biến phức tạp, gây sạt lở hai bờ sông Đồng Nai, ảnh hưởng đến đời sống người dân và cả hệ sinh thái thủy sinh. Do đó, TAND tỉnh đã xử phạt Phú 1 năm tù giam theo quy định pháp luật nhằm răn đe, giáo dục và phòng ngừa tội phạm.

Trao đổi thêm với phóng viên, đại diện VKSND tỉnh cho biết, đây là vụ án đầu tiên các cơ quan tố tụng Đồng Nai xử lý hình sự đối tượng bơm hút cát trái phép. Trước đây, mặc dù các cơ quan chức năng luôn kiên quyết trong việc ngăn chặn khai thác cát trái phép trên địa bàn nhưng các vụ việc chỉ dừng lại ở xử lý vi phạm hành chính, vì rất khó để xử lý hình sự các đối tượng bơm hút cát trái phép.

Theo Điều 227, Bộ luật Hình sự quy định, tội vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên, phải xác định được đối tượng vi phạm thu lợi bất chính từ 100 triệu đồng trở lên; gây thương tích hoặc tổn hại sức khỏe cho người khác từ 31-60% hoặc làm chết người; gây sự cố môi trường; đã bị xử lý vi phạm hành chính về hành vi này hoặc bị kết án về tội này…

“Nếu số tài sản thu lợi bất chính của các đối tượng không đủ 100 triệu đồng hoặc các đối tượng chưa bị xử lý vi phạm hành chính về hành vi này hay chưa bị kết án về tội này sẽ không đủ điều kiện để khởi tố hình sự” - đại diện VKSND tỉnh cho biết.

Như vậy, bên cạnh việc lực lượng công an tăng cường ra quân kiểm tra và xử lý, ngăn chặn kịp thời các vụ bơm hút cát trái phép thì việc đưa đối tượng ra để xử lý hình sự một lần nữa cho thấy động thái quyết liệt của cơ quan chức năng Đồng Nai trong việc mạnh tay xử lý các đối tượng khai thác cát trái phép trên địa bàn.

Tố Tâm