Lằn ranh định mệnh của Roberto Baggio

Baggio là tội đồ của cả Italy sau cú đá luân lưu hỏng ăn tại trận chung kết World Cup 1994. Ảnh: Reuters.

Lằn ranh giữa chiến thắng và thất bại chỉ đo bằng nháy mắt. Với những vận động viên bắn cung, ranh giới ấy dài chưa đầy 1 mm. Với vận động viên điền kinh, chỉ 0,1 tích tắc làm nên nhà vô địch. Với Roberto Baggio, bờ vực mong manh ấy chỉ tựa như xà ngang khung thành.

“Il Divino Codino” (Đuôi ngựa thần thánh) là một trong những danh thủ vĩ đại nhất. Anh sống mãi trong tim những thế hệ yêu bóng đá cùng nỗi đau Italy mất cúp vàng vào tay Brazil sau loạt sút luân lưu định mệnh tại Pasadena (Mỹ) ngày 17/7/1994.

Đuôi ngựa thần thánh

Baggio chưa bao giờ ngừng khiến con tim những CĐV bóng đá Italy thổn thức. Vẻ đẹp như tạc của anh làm xao xuyến cả một thế hệ. Nhưng ánh mắt buồn cũng khiến giới quan sát luôn phải thở dài.

Không ít người gọi Baggio là “kẻ thất bại vĩ đại”. Một thiên tài bóng đá như Baggio lẽ ra xứng đáng có nhiều hơn chỉ hai danh hiệu vô địch Serie A. Anh là cầu thủ Italy ghi bàn nhiều nhất lịch sử World Cup trong kỷ nguyên Serie A là giải đấu số một hành tinh.

Baggio gần như một mình kéo Italy vào chung kết World Cup 1994. Ảnh: Reuters.

Baggio tới Mỹ năm 1994 với tư cách chủ nhân Quả bóng vàng và với kỳ vọng cả đất nước trên vai anh. Italy của Baggio khởi đầu chậm, thậm chí thất vọng. "Azzurri" rơi vào bảng đấu dễ với Na Uy, CH Ireland và Mexico nhưng thi đấu chật vật. Với lối đá mờ nhạt, thầy trò Arrigo Sacchi nhận cơn mưa chỉ trích từ quê nhà. Sau 3 trận, Italy chỉ có 4 điểm và lọt vào vòng trong với tư cách một trong những đội đứng thứ ba có thành tích tốt.

Baggio chỉ thực sự bước ra ánh sáng từ vòng knock-out. Hai phút trước khi trận đấu vòng 1/8 giữa Nigeria và Italy kết thúc, đội bóng châu Phi vẫn đang dẫn 1-0. Tuy nhiên khi đồng hồ điểm những phút cuối cùng, Baggio đã đưa Italy thoát khỏi cửa tử. Trận đấu bước vào hiệp phụ, Italy lội ngược dòng thành công với bàn thắng phút thứ 100. Vẫn là Baggio.

Baggio tiếp tục quyết định số phận Italy trước Tây Ban Nha. Lần này lại là một bàn thắng muộn. Đến trận bán kết với Bulgaria cực mạnh của Hristo Stoichkov, Baggio lại lên tiếng.

Phút 20, chỉ với một cú chạm tinh tế, đã vượt qua Petar Hubchev rồi dứt điểm tung nóc lưới. 5 phút sau, Baggio tiếp tục nhân đôi cách biệt với cú sút chéo góc bằng chân phải. Với sự thăng hoa của “đuôi ngựa thần thánh”, Italy giành quyền vào chung kết.

Những cô gái Mỹ vốn chỉ say mê cầu thủ những môn thể thao ghi nhiều điểm, bỗng nhiên ngộ ra: Hóa ra một ngôi sao bóng đá, môn thể thao ghi ít điểm số, cũng có thể đẹp trai và hào hoa đến thế. Mái tóc đuôi ngựa thương hiệu của Baggio trở thành cơn sốt tại xứ sở cờ hoa.

Đội tuyển Italy sẽ không bao giờ đi xa tới trận chung kết năm 1994 nếu không có ngôi sao dẫn đường Baggio. Nhưng rồi bi kịch xảy ra trên chấm luân lưu 11 mét, ngay trước ngưỡng thiên đường.

Hiện thân của cuộc đời

Ít ai biết trong lễ khai mạc World Cup 1994, danh ca Diana Ross đã đá hỏng quả penalty trước khung thành trống, Để rồi sau đó, giải đấu cũng trùng hợp kết thúc với một quả phạt đền hỏng khác.

Trận chung kết giữa Italy và Brazil diễn ra chặt chẽ với nghệ thuật phòng ngự đỉnh cao của Italy dưới sự chỉ huy từ đội trưởng Franco Baresi. Baggio và Romario, hai ứng viên cho danh hiệu cầu thủ hay nhất World Cup năm đó, đều không có nhiều cơ hội. Trận đấu kết thúc với tỷ số hòa 0-0 sau 120 phút thi đấu và lằn ranh “sinh tử” sự nghiệp Baggio sẽ được quyết định trên chấm phạt đền.

Lượt sút đầu tiên, Marcio Santos bên phía Brazil và Baresi phía Italy đều sút hỏng. Romario, Branco và Dunga sút thành công bên phía Brazil trong ba lượt sau đó trong khi Daniele Massaro sút hỏng ở lượt thứ tư của Italy.

Cú đá luân lưu lên trời của Baggio là một trong những hình ảnh biểu tượng của World Cup 1994. Ảnh: Reuters.

Số phận những chàng trai thiên thanh một lần nữa đặt nặng lên vai Baggio. Baggio hiểu rằng nếu anh đá hỏng, Brazil sẽ giành chức vô địch. Baggio là chuyên gia sút phạt đền và không nhiều người Italy tin rằng anh sẽ đá hỏng quả penalty định mệnh đó. Chính tại World Cup năm ấy, Baggio cũng sút tung lưới Nigeria từ chấm 11 m.

“Tôi chỉ đá hỏng rất ít quả phạt đền trong sự nghiệp của mình vì các thủ môn cản phá. Tôi không sút góc rộng. Vì thế, thật khó để giải thích những điều đã xảy ra. Tôi đã rất tỉnh táo trước khi sút. Nhưng đáng tiếc, bóng lại đi vọt xà ngang. Đó là khoảnh khắc tồi tệ nhất trong sự nghiệp của tôi. Tôi vẫn thường mơ về nó”, Baggio sau này kể lại.

Gần 30 năm sau khoảnh khắc ấy, ký ức về khung cảnh chiến thắng của Brazil có thể phai mờ nhưng hình ảnh Baggio chống hông dưới ánh nắng chói chang vẫn in sâu trong tâm trí bất kỳ khán giả nào. Cú sút của Baggio đưa bóng vào khoảng không nhưng găm vào ký ức và góp phần thay đổi lịch sử bóng đá.

Khoảnh khắc Baggio trầm ngâm đã găm những mảnh ký ức còn sâu đậm hơn cả người chiến thắng bởi chẳng rõ hình ảnh ấy đẹp hay buồn. Ngay cả cho tới bây giờ, hình ảnh Baggio đứng chống hông giữa cái nắng chói chang tháng 7 nước Mỹ vẫn khiến trái tim các "tifosi" đau đáu.

Người ta chẳng nhớ Baresi hay Massaro đã đá hỏng penalty, cũng chẳng nhớ vinh quang Brazil, nhưng chàng trai đẹp như tranh vẽ với ánh mắt đầy những tia day dứt đã trở thành hình ảnh bất tử của bóng đá thế giới.

Baggio là hiện thân của cuộc đời, đôi khi vinh quang và thất bại chỉ được quyết định bằng khoảnh khắc. 27 giây, chỉ mất có 27 giây để biến một người hùng trở thành một tội đồ dân tộc đối với người Italy cuồng tín. 27 giây kể từ khi Baggio bước lên chấm phạt đền để rồi chính anh đá lên trời. Và 27 giây cũng là ranh giới mong manh giữa chiến thắng và chiến bại. Từ đỉnh cao xuống vực sâu, Baggio nếm trải điều ấy chỉ sau đúng một cú sút lên trời.

Baggio lựa chọn sống chung với nỗi đau. Bốn năm sau cú đá định mệnh ấy, Baggio vượt ra khỏi ký ức u ám cũng bằng một quả penalty. Trong trận đấu đầu tiên tại VCK World Cup 1998 gặp Chile, Baggio một lần nữa dũng cảm bước lên chấm phạt đền. Khi đó, Italy buộc phải ghi bàn gỡ hòa khi trận đấu chỉ còn đúng 5 phút. Sinh mệnh Italy lại đặt trên đôi vai anh. Lần này, Baggio không còn đuôi ngựa và sút thành công.

Điều gì đẹp cũng thật mong manh và đôi khi buồn đến nao lòng. Baggio đẹp như một thi sĩ nhưng số phận dường như quyết trêu ngươi anh. Anh luôn bị những HLV huyền thoại của Italy ghẻ lạnh. Khi Juventus tìm thấy Alessandro Del Piero, Baggio phải ra đi. Khi tới Milan, Baggio gặp lại Sacchi và sau đó là Oscar Tabarez. Đến giờ, không ai ở Italy quên được câu nói của Tabarez ám chỉ chính Baggio: “Trong bóng đá hiện đại, làm gì có chỗ cho các nhà thơ”.

Nhưng thi sĩ ấy cũng là một chiến binh La Mã. Baggio đã đứng dậy từ sau nỗi thất vọng trên đất Mỹ. Anh ghi tới 115 bàn sau ngày 17/7 đáng quên cho tới khi giải nghệ.

Nhớ về kỳ World Cup trên đất Mỹ, Baggio thực sự đã khiến trái tim các "tifosi" mê đắm lẫn chết lặng. Khi chứng kiến lại khoảnh khắc mái tóc đuôi ngựa thần thành vút bay trong gió để rồi vắt dọc sống lưng bởi cái cúi mặt lặng lẽ, nốt buồn của vĩ khúc bóng đá lại cất lên một đoạn. Nhiều người đã muốn tin rằng hẳn trên bầu trời ngày đó, có một khung thành khác, nơi trái bóng của Baggio đã đi thẳng vào tâm can họ.

Những pha solo ấn tượng trong lịch sử World Cup Diego Maradona (Argentina), Roberto Baggio (Italy), Saeed Al-Owairan (Saudi Arabia) và nhiều danh thủ khác đã để lại dấu ấn trong lịch sử World Cup bằng những pha độc diễn ghi bàn.

Phương Linh