Lần thứ hai, bệ phóng ATACMS Ukraine bị tên lửa Iskander Nga tập kích

Pháo phản lực phóng loạt M270 dùng để phóng tên lửa ATACMS là mối đe dọa hàng đầu đối với quân đội Nga trong chiến dịch quân sự đặc biệt, vì vậy Moscow luôn tìm cách tiêu diệt vũ khí này.

Video do quân đội Nga công bố cho thấy máy bay không người lái (UAV) phát hiện các vệt khói kéo dài sau khi tổ hợp M270 khai hỏa, nhưng chưa rõ đó là rocket GMLRS hay tên lửa đạn đạo ATACMS.

Pháo phản lực Ukraine và các xe hộ tống nhanh chóng rời trận địa, nhưng liên tục bị UAV Nga theo dõi đến khi trở về nơi trú ẩn trong rặng cây.

Lực lượng Nga quyết định tung đòn tập kích sau khi xác định tổ hợp M270 đã nằm yên tại chỗ.

Tên lửa Iskander-M lao xuống và kích nổ trên không để tăng tối đa hiệu quả sát thương. Quầng lửa lớn, sóng xung kích và mảnh văng trùm xuống khu vực, tạo ra cột khói lớn.

"Khẩu đội tên lửa đạn đạo Iskander-M đã tập kích pháo phản lực phóng loạt M270 do Mỹ chế tạo được quân đội Ukraine triển khai gần làng Novotroitskoye ở tỉnh Donetsk", Bộ Quốc phòng Nga cho biết hôm 29/7.

"Đòn đánh đã phá hủy tổ hợp này và một xe cơ giới hộ tống, đồng thời khiến 15 binh sĩ Ukraine thiệt mạng", Bộ Quốc phòng Nga nói thêm.

UAV trinh sát tiếp cận hiện trường để kiểm tra hiệu quả đòn đánh, ghi nhận ít nhất một đám cháy chưa được dập tắt.

Đây là lần tứ hai Nga tuyên bố tiêu diệt bệ phóng ATACMS, lần đầu tiên vào tháng 6 vừa qua. Hiện quân đội Ukraine chưa bình luận về thông tin.

Ukraine được cho là hiện nắm giữ 25 tổ hợp pháo phản lực phóng loạt M270, trong đó 14 tổ hợp do Anh và Na Uy cung cấp, 5 tổ hợp do Đức, 2 tổ hợp do Ý và 4 tổ hợp còn lại do Pháp cung cấp.

Tổ hợp pháo phản lực M270 là một trong những vũ khí uy lực của Mỹ. Hỏa lực và sức hủy diệt của nó ngày càng gia tăng nhờ hàng loạt gói nâng cấp, khiến nhiều chuyên gia gọi đây là "súng bắn tỉa tầm bắn 70 km" của lục quân Mỹ.

Khi được Mỹ biên chế vào năm 1983, nhiệm vụ duy nhất của mỗi tổ hợp M270 là hủy diệt khu vực rộng 100 hecta bằng 12 quả đạn M26.

Mỗi quả đạn rocket M26 lại mang theo 644 đầu đạn con M77, từ khoảng cách tối đa 45 km. Lục quân Mỹ ví đây là phương án ném bom mà không cần sự trợ giúp từ máy bay không quân.

Trong chiến dịch Bão táp sa mạc (1990-1991), các tổ hợp MLRS tỏ rõ sức mạnh dù chỉ dùng đạn M26 cơ bản. Vào thời điểm đó, Mỹ bắt đầu phát triển mẫu rocket có tầm bắn tới 45 km, nhưng vẫn sử dụng đầu đạn M77.

Không lâu sau, đầu đạn này được thay thế bằng biến thể M85 mới hơn, có cùng sức hủy diệt nhưng tỷ lệ trục trặc kỹ thuật chỉ 1% so với 5% của M77.

Tuy nhiên, điểm yếu của M270 là các quả đạn không có hệ thống dẫn đường, khiến chúng có độ chính xác rất thấp, dễ gây thiệt hại ngoài ý muốn trên chiến trường.

Mỹ sau đó cho ra đời phiên bản rocket M30 trang bị đầu tự dẫn và 404 bom con M85, giảm bớt sức sát thương nhưng tăng đáng kể độ chính xác với các mục tiêu cỡ nhỏ.

Biến thể M31 mới nhất của M270 được coi là giải pháp hiệu quả để tiêu diệt mục tiêu trong đồi núi và đô thị với độ chính xác tối đa.

Đầu đạn chùm M85 được thay bằng khối thuốc nổ mạnh nặng 100 kg, cho phép tiêu diệt mục tiêu đơn lẻ mà không gây thiệt hại ngoài dự tính cho khu vực xung quanh.

Quả đạn trang bị hệ thống dẫn đường quán tính và định vị vệ tinh, cho phép nó đánh trúng trong bán kính 10 m quanh mục tiêu định trước.

Tầm bắn được nâng lên tối đa khoảng 80 km, ngoài khả năng phản pháo của hầu hết các tổ hợp pháo phản lực thông thường, bảo đảm khả năng sống sót cho bệ phóng M270.

Đặc biệt hệ thống này có thể phóng tên lửa MGM-140, đây được coi là một trong những loại tên lửa chiến thuật nguy hiểm bậc nhất hiện nay trên thế giới.

MGM-140 ATACMS là dòng tên lửa đạn đạo chiến thuật được Tập đoàn Lockheed Martin phát triển dành cho quân đội Mỹ và một số nước đồng minh.

Tên lửa đạn đạo MGM-140 có tầm bắn từ 150 - 300km tùy biến thể.

Sau khi được đưa vào trang bị, Lockheed Martin tiếp tục phát triển dự án ATACMS với việc cho ra đời các biến thể tiếp theo của MGM-140 gồm: MGM-140B - Block IA, MGM-164 ATACMS - Block II và MGM-168 ATACMS - Block IVA.

Sau khi được đưa vào trang bị, Lockheed Martin tiếp tục phát triển dự án ATACMS với việc cho ra đời các biến thể tiếp theo của MGM-140 gồm: MGM-140B - Block IA, MGM-164 ATACMS - Block II và MGM-168 ATACMS - Block IVA.

Đạn tên lửa MGM-140 nặng 1,6 tấn, dài 4 m, đường kính thân 610 mm, có thể mang theo nhiều loại đầu đạn khác nhau bao gồm cả các loại đầu đạn phân mảnh có khả năng gây sát thương trên diện rộng và chúng được dẫn đường bằng hệ thống định vị toàn cầu và dẫn đường quán tính.

Gần đây Mỹ đang tái khởi động chương trình chế tạo phiên bản mới của loại tên lửa này có tầm phóng lên tới 500 km.

M270 hiện là loại pháo phản lực phóng loạt phổ biến trong các nước phương Tây cũng như một số đồng minh châu Á của Mỹ.

Việt Hùng