Lan tỏa giá trị sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả

Bà Nguyễn Thị Lâm Giang, Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công - Bộ Công Thương phát biểu khai mạc lễ trao giải.

Sự kiện không chỉ là hoạt động vinh danh thường niên, mà còn phản ánh rõ định hướng nhất quán của Việt Nam trong việc coi sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả là một trụ cột quan trọng bảo đảm an ninh năng lượng, giảm phát thải và thúc đẩy phát triển bền vững.

Từ tôn vinh điển hình tiên phong đến động lực chuyển đổi xanh trong công nghiệp và xây dựng

Trong bối cảnh nhu cầu năng lượng tiếp tục gia tăng cùng quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa nhanh, dư địa mở rộng nguồn cung ngày càng hạn chế, việc khai thác “nguồn năng lượng vô hình” thông qua tiết kiệm và nâng cao hiệu suất sử dụng đang trở thành giải pháp có chi phí thấp nhưng hiệu quả cao. Chính vì vậy, các chính sách, chương trình và công cụ khuyến khích doanh nghiệp tham gia sử dụng năng lượng hiệu quả ngày càng được hoàn thiện và triển khai đồng bộ.

Nghị quyết số 70-NQ/TW của Bộ Chính trị đã xác định rõ nhiệm vụ bảo đảm nguồn năng lượng ổn định, chất lượng cao cho phát triển đất nước, đồng thời nhấn mạnh yêu cầu đẩy mạnh áp dụng công nghệ hiệu suất cao, giảm tiêu hao và giảm phát thải. Trên nền tảng đó, Luật số 77/2025/QH15 sửa đổi, bổ sung Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đã tạo hành lang pháp lý mạnh mẽ hơn, khuyến khích các sáng kiến và mô hình tiết kiệm năng lượng từ doanh nghiệp đến cộng đồng.

12 thương hiệu được trao cúp Người dẫn đầu sản phẩm Hiệu suất năng lượng cao nhất năm 2025.

Song song với khung pháp lý, Chương trình Quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019–2030 (VNEEP3) đặt mục tiêu tiết kiệm từ 8–10% tổng tiêu thụ năng lượng toàn quốc đến năm 2030. Đây là mục tiêu mang tính chiến lược, đòi hỏi sự tham gia chủ động của khu vực sản xuất công nghiệp, lĩnh vực xây dựng – hai “điểm nóng” tiêu thụ năng lượng hiện nay.

Giải thưởng hiệu quả năng lượng: công cụ chính sách mềm thúc đẩy doanh nghiệp đổi mới

Trong bức tranh chung đó, các giải thưởng về hiệu quả năng lượng do Bộ Công Thương và Hội VECEA tổ chức được xem là công cụ chính sách mềm nhưng có sức lan tỏa mạnh, góp phần chuyển hóa định hướng vĩ mô thành hành động cụ thể ở cấp doanh nghiệp. Năm 2025 đánh dấu năm thứ năm liên tiếp các giải thưởng được triển khai trên phạm vi toàn quốc, với quy mô và chất lượng ngày càng được nâng cao.

Theo Ban tổ chức, mùa giải năm nay đã tiếp cận gần 1.000 đơn vị trên toàn quốc. Số lượng hồ sơ tham gia cho thấy sự quan tâm ngày càng rõ nét của doanh nghiệp đối với vấn đề sử dụng năng lượng hiệu quả: 25 hồ sơ trong lĩnh vực công nghiệp, 22 hồ sơ công trình xây dựng, 13 doanh nghiệp với 288 sản phẩm tham gia giải Sản phẩm hiệu suất năng lượng cao nhất, cùng 7 giải pháp công nghệ đổi mới, sáng tạo tranh giải ở hạng mục mới.

Việc bổ sung hạng mục Giải pháp công nghệ hiệu quả năng lượng đổi mới, sáng tạo được xem là điểm nhấn quan trọng của năm 2025. Đây không chỉ là sự mở rộng cơ cấu giải thưởng, mà còn thể hiện rõ định hướng gắn tiết kiệm năng lượng với khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, phù hợp với tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số quốc gia.

Phát biểu tại lễ trao giải, bà Nguyễn Thị Lâm Giang, Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương), nhấn mạnh kỳ vọng các sản phẩm và giải pháp được vinh danh sẽ tiếp tục được hoàn thiện, cải tiến, giữ vai trò dẫn dắt thị trường, qua đó thúc đẩy việc sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong toàn xã hội.

Công ty TNHH Crystal Martin (Việt Nam) đạt Giải Đặc biệt của Hội đồng Giám khảo.

Ở góc độ chuyên môn, đại diện Hội VECEA đánh giá cao chất lượng hồ sơ tham gia năm nay, với nhiều minh chứng kỹ thuật, số liệu đo lường rõ ràng. Hội đồng giám khảo làm việc công bằng, minh bạch, lựa chọn các đơn vị, sản phẩm và cá nhân thực sự tiêu biểu. Kết quả, 12 doanh nghiệp được trao danh hiệu “Người dẫn đầu”, 111 sản phẩm hiệu suất năng lượng cao nhất được chứng nhận và công bố công khai để người tiêu dùng dễ dàng tra cứu, lựa chọn.

Không chỉ tập trung vào sản phẩm, giải thưởng còn ghi nhận công trình và con người – hai yếu tố then chốt trong hành trình tiết kiệm năng lượng. Năm 2025, 16 công trình xây dựng tiêu biểu (gồm cả công trình mới và cải tạo) được vinh danh, cho thấy tiềm năng tiết kiệm năng lượng rất lớn từ việc nâng cấp các công trình hiện hữu. Đồng thời, 17 cán bộ quản lý năng lượng xuất sắc cũng được trao giải, nhấn mạnh vai trò của nguồn nhân lực trong việc duy trì và nhân rộng các mô hình hiệu quả.

Nhiều ý kiến cho rằng, giá trị cốt lõi của các giải thưởng hiệu quả năng lượng không nằm ở số lượng danh hiệu, mà ở hiệu ứng thay đổi hành vi thị trường. Khi doanh nghiệp tiên phong được ghi nhận, thương hiệu được nâng tầm, người tiêu dùng có thêm thông tin tin cậy để lựa chọn, thị trường sẽ từng bước hình thành xu hướng ưu tiên sản phẩm, công trình và giải pháp tiết kiệm năng lượng.

Trong dài hạn, từ những mô hình được tôn vinh hôm nay, một hệ sinh thái sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đang dần hình thành. Đây chính là nền tảng quan trọng giúp Việt Nam giảm áp lực đầu tư nguồn năng lượng mới, tăng sức cạnh tranh của doanh nghiệp và tiến gần hơn tới mục tiêu phát triển bền vững trong giai đoạn tới.

Thái Phương