Lan tỏa tinh thần học tập suốt đời

Nhân rộng các mô hình học tập

Gia đình luôn là nơi khởi nguồn của mọi giá trị sống, là tế bào nuôi dưỡng nhân cách, thói quen và khát vọng học hỏi của mỗi con người. Bởi vậy, gia đình học tập không chỉ tạo ra tri thức mà còn bồi đắp phẩm chất, đạo đức và lối sống văn minh.

Học sinh trải nghiệm in mộc bản tại Bảo tàng Bắc Ninh số 2.

Giữa thời đại công nghệ số, mạng xã hội và thiết bị thông minh chi phối phần lớn thời gian của các thành viên trong gia đình, việc cả nhà cùng ngồi bên nhau đọc sách, chia sẻ suy nghĩ về một cuốn truyện hay, một tác phẩm ý nghĩa rất đáng quý. Là một trong những gia đình đọc sách tiêu biểu, chị Nguyễn Thị Hà ở xã Lương Tài không chỉ duy trì thói quen đọc sách hằng ngày mà còn lan tỏa niềm đam mê ấy đến các thành viên trong gia đình. Tủ sách nhỏ ở phòng khách trở thành không gian kết nối yêu thương, nơi bố mẹ thấu hiểu con cái hơn. Chị Hà kể: "Dù công việc bận rộn nhưng sau bữa cơm tối hằng ngày, gia đình tôi vẫn duy trì đều đặn ít nhất 30 phút đọc sách cùng nhau. Nhờ vậy mà tình cảm gia đình ngày càng thêm gắn bó, các con thêm hòa thuận, biết sẻ chia và yêu thương nhau".

Không chỉ dừng ở những trang sách, nhiều gia đình còn coi việc học là hành trình của trải nghiệm. Chị Nguyễn Thị Thanh Huyền ở phường Kinh Bắc thường dành thời gian rảnh đưa con đi tham quan bảo tàng, di tích lịch sử văn hóa để bồi đắp tình yêu quê hương và hiểu biết lịch sử. "Với tôi, việc học không chỉ nằm trong sách vở mà còn là những trải nghiệm, những câu chuyện và hiện vật mà mình được tận mắt chứng kiến. Những hoạt động trải nghiệm giúp gắn kết gia đình, bố mẹ và các con, đồng thời có thêm chủ đề trò chuyện cùng nhau, con trẻ tự tin hơn và vợ chồng tôi cũng được mở mang kiến thức, sống tích cực và có trách nhiệm hơn với cộng đồng" - Chị Huyền bộc bạch.

Những câu chuyện như thế đã, đang và sẽ tiếp tục tạo nên hạt nhân nòng cốt nuôi dưỡng tinh thần hiếu học trong cộng đồng. Vốn nổi tiếng với truyền thống hiếu học, khoa bảng, không phải ngẫu nhiên mà Bắc Ninh là một trong số ít tỉnh có Văn Miếu ghi danh các bậc đại khoa. Việc thúc đẩy phong trào học tập suốt đời chính là sự tiếp nối, là cách người Bắc Ninh hôm nay kế thừa và làm rạng danh truyền thống văn hiến của quê hương Kinh Bắc. Những năm gần đây, tỉnh Bắc Ninh đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp thúc đẩy phong trào học tập suốt đời. Các mô hình "Gia đình học tập", "Dòng họ học tập", "Đơn vị học tập", "Cộng đồng học tập" được mở rộng ở khắp các địa phương. Nhiều gia đình, dòng họ hiếu học được biểu dương; các hoạt động khuyến đọc, chương trình tôn vinh tri thức được tổ chức tạo hiệu ứng tích cực...

Mỗi thiết chế văn hóa là một không gian học tập mở

Để phong trào học tập suốt đời ngày càng đi vào thực chất, tỉnh quan tâm chỉ đạo các cấp, ngành, địa phương tiếp tục nhân rộng sáng kiến hay, mô hình mới trong phong trào đọc sách và học tập tại cơ sở. Cùng với đó, tăng cường đầu tư, ứng dụng công nghệ số trong thư viện, bảo tàng, nhà văn hóa, trung tâm học tập cộng đồng; tạo điều kiện để người dân dễ dàng tiếp cận tri thức từ sách giấy đến thư viện điện tử, đồng thời khuyến khích phát triển các chương trình học tập mở...

Toàn tỉnh hiện có 13 thiết chế văn hóa thể thao cấp tỉnh, 94/99 nhà văn hóa xã, 2.816/2.858 nhà văn hóa thôn đạt chuẩn cùng hơn 1.100 câu lạc bộ văn hóa - văn nghệ hoạt động thường xuyên. Đây không chỉ là địa điểm sinh hoạt cộng đồng mà còn là môi trường để mọi tầng lớp nhân dân có cơ hội tiếp cận sách báo, tham gia học tập, giao lưu, trao đổi kiến thức...

Tháng 10 vừa qua, Xuân Cẩm là địa phương đầu tiên trong tỉnh thành lập Thư viện công cộng cấp xã kể từ khi triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Bí thư Đảng ủy xã Xuân Cẩm Hoàng Công Bộ cho biết, Thường trực Đảng ủy quyết định đặt Thư viện và Trung tâm học tập cộng đồng tại tầng 2 của Trung tâm Phục vụ hành chính công, là nơi người dân thường xuyên đến, nhằm đưa văn hóa đọc thấm sâu vào đời sống. Xuân Cẩm vốn là vùng đất giàu truyền thống hiếu học, khoa bảng, từng có nhiều danh nhân đỗ đạt, tiêu biểu như Đình nguyên Tiến sĩ Nguyễn Đình Tuân - người từng làm Đốc học nhiều tỉnh và có nhiều đóng góp trong công tác khuyến học khuyến tài. Truyền thống quý báu ấy không phải tự nhiên có, mà kết tinh từ hành trình nỗ lực học tập, rèn luyện bền bỉ qua sách vở, qua thầy cô, gia đình, dòng họ.

Theo ông Hoàng Công Bộ, trong quá trình phát triển kinh tế-xã hội không thể thiếu nhiệm vụ bồi dưỡng tri thức, đạo đức, tâm hồn cho người dân và thư viện chính là không gian đáp ứng yêu cầu đó. Dù công nghệ phát triển như thế nào thì sách vẫn là "cửa ngõ của tri thức", phương thức nuôi dưỡng tư duy và nhân cách bền vững nhất. Vì thế, việc thành lập thư viện công cộng cấp xã là hành động thiết thực hướng đến cộng đồng, đặt nền tảng xây dựng xã hội học tập, nơi mỗi người dân được khuyến khích học tập suốt đời.

Một xã hội học tập chỉ có thể hình thành khi mỗi người dân có không gian để học, có động lực và niềm vui trong học tập. Từ những tủ sách gia đình đến thư viện xã, từ lớp học qua chương trình trải nghiệm tại bảo tàng, trung tâm văn hóa đến những câu lạc bộ nghệ thuật, thể dục thể thao đang từng bước xây dựng môi trường học tập rộng mở, thân thiện và bình đẳng cho mọi người. Học tập suốt đời chính là cách tiếp nối truyền thống hiếu học quý báu, chuẩn bị sẵn sàng nguồn lực chất lượng cao cho sự phát triển bền vững của quê hương Bắc Ninh.

Bài, ảnh: Thanh Lâm