Lạng Sơn đầu tư hạ tầng thiết yếu, nhân rộng mô hình giảm nghèo điển hình
Từ một tỉnh biên giới khó khăn, nhờ thực hiện hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, bức tranh kinh tế - xã hội của Lạng Sơn đã có nhiều chuyển biến tích cực, tỷ lệ hộ nghèo giảm hàng năm. Tỉnh đang tập trung đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu cho các xã nghèo, nhân rộng mô hình giảm nghèo điển hình.
Nguồn vốn phân bổ đúng đối tượng, phát huy hiệu quả
Ngay từ khi triển khai thực hiện Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025, Lạng Sơn đã ban hành nhiều chương trình, kế hoạch cho cả giai đoạn và hàng năm nhằm thực hiện đổi mới công tác giảm nghèo, phát huy sức mạnh toàn diện của cả hệ thống chính trị trong công cuộc giảm nghèo. Các sở, ngành chuyên môn của tỉnh đã tích cực, chủ động tham mưu UBND tỉnh triển khai thực hiện nghị quyết và các chương trình, cơ chế, chính sách đặc thù của tỉnh để hỗ trợ công tác giảm nghèo.
Đồng thời, dành một phần ngân sách để thực hiện các nội dung đối ứng vốn tín dụng, xây dựng hạ tầng cơ sở, thực hiện chính sách hỗ trợ đặc thù, bảo đảm sử dụng vốn huy động đúng mục đích, đối tượng. Qua đó, góp phần thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội, nâng cao đời sống của một bộ phận người dân thuộc hộ nghèo, người dân vùng đặc biệt khó khăn, vùng an toàn khu, khu vực biên giới. Nhờ đó, ý thức, trách nhiệm của người dân trong công tác giảm nghèo được nâng lên, chủ động vươn lên thoát nghèo.

Nhờ triển khai hiệu quả Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững, đời sống người dân vùng cao ngày càng nâng lên. Ảnh: Hùng Tráng
Sau gần 5 năm thực hiện Chương trình, Lạng Sơn đã hỗ trợ đất ở và nhà ở cho 53.116 hộ dân, cung cấp đất sản xuất cho 13.387 hộ, bảo đảm nước sinh hoạt phân tán cho 479.358 hộ, đầu tư xây dựng 809 công trình nước sinh hoạt tập trung và quy hoạch, sắp xếp, ổn định dân cư cho 25.056 hộ.
Tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh đã giảm mạnh từ 12,2% (năm 2021) xuống còn 3,36% (cuối năm 2024); hộ cận nghèo giảm từ 12,06% xuống còn 8%. Bình quân giai đoạn 2021 - 2024, mỗi năm tỉnh giảm được 2,95% hộ nghèo và 4,3% hộ nghèo đa chiều.
Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Dương Văn Huyên, việc thực hiện hiệu quả các chính sách giảm nghèo đã tạo được niềm tin của Nhân dân với Đảng, với chính quyền, góp phần ổn định xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh. Công tác kiểm tra, giám sát được thực hiện nghiêm túc, những trường hợp phát hiện sai sót trong rà soát hộ nghèo đều có biện pháp chấn chỉnh và chỉ đạo kịp thời. Đến thời điểm này, 100% chính sách giảm nghèo đều đến tay đúng đối tượng và phát huy hiệu quả.
Vẫn tiềm ẩn nguy cơ tái nghèo cao
Tuy vậy, chặng đường giảm nghèo bền vững trên địa bàn Lạng Sơn vẫn còn không ít thách thức khi tỷ lệ giảm nghèo chưa đồng đều; các chỉ tiêu thiếu hụt dịch vụ xã hội cơ bản còn ở mức cao. Đặc biệt, các chỉ tiêu về nhà ở, nhà tiêu hợp vệ sinh và việc làm gắn trực tiếp với thu nhập của người dân, tỷ lệ giảm hộ cận nghèo đạt thấp (1,71%), tiềm ẩn nguy cơ tái nghèo cao.
Ngoài ra, việc sử dụng các nguồn vốn ưu đãi hỗ trợ phát triển sản xuất, giải quyết việc làm, nhân rộng mô hình giảm nghèo… thiếu tập trung, chưa phát huy hết hiệu quả. Trong khi đó, nhận thức của nhiều hộ nghèo còn hạn chế, chưa chủ động phát triển sản xuất để thoát nghèo và vươn lên làm giàu...

Diện mạo nông thôn các xã vùng sâu, vùng xa trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn ngày càng khởi sắc. Ảnh: Minh Anh
Theo đánh giá của Ban Dân tộc HĐND tỉnh Lạng Sơn, quá trình triển khai các quy định, chính sách, hướng dẫn của Chính phủ và các bộ, ngành còn gặp một số khó khăn, vướng mắc. Cụ thể, vốn đầu tư phát triển thực hiện Tiểu dự án 1, Dự án 4 về phát triển giáo dục nghề nghiệp, việc làm bền vững dù nguồn lực lớn nhưng giới hạn về đối tượng, nội dung thực hiện, nên triển khai thực hiện gặp rất nhiều khó khăn. Bên cạnh đó, tỷ lệ giải ngân các dự án, tiểu dự án rất thấp do một số nội dung hoạt động chưa thực hiện, đối tượng thụ hưởng ít hơn so với số kinh phí được cấp, trùng lặp đối tượng thụ hưởng...
Đội ngũ nhân lực thực hiện công tác giảm nghèo cấp cơ sở cơ bản thay đổi, điều chỉnh sau sắp xếp, tổ chức lại bộ máy theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Khối lượng công việc nhiều, phải kiêm nhiệm nhiều mảng nên việc tiếp cận, triển khai nhiệm vụ tại cơ sở gặp lúng túng, có lúc, có việc triển khai chưa kịp thời…
Tập trung hỗ trợ nâng cao năng lực sản xuất
Năm 2025, Lạng Sơn đặt mục tiêu giảm thêm 2 - 2,5% hộ nghèo. Tỉnh đang ưu tiên đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu, tập trung vào các xã thuộc địa bàn các huyện nghèo cũ là Văn Quan, Bình Gia. Ngoài ra, hỗ trợ các địa phương khó khăn tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản (việc làm, giáo dục, y tế, nhà ở, nước sạch và vệ sinh, thông tin, môi trường,...) nhằm xây dựng, nhân rộng mô hình, dự án giảm nghèo điển hình của địa phương.
Tỉnh phấn đấu 80% người có khả năng lao động, có nhu cầu phát triển sản xuất thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo được hỗ trợ nâng cao năng lực sản xuất nhằm đổi mới phương thức, kỹ thuật sản xuất, bảo đảm an ninh lương thực, đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng, tăng thu nhập; phấn đấu hỗ trợ hộ nghèo, hộ cận nghèo có ít nhất một thành viên trong độ tuổi lao động có việc làm bền vững.
Đặc biệt, tỉnh sẽ tập trung đào tạo, nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ từ tỉnh đến cơ sở về kiến thức, kỹ năng cơ bản về quản lý, tổ chức thực hiện các chương trình, chính sách, dự án giảm nghèo…