'Lang thang trong sự tỉnh thức': Cần được đọc với sự nhiệt thành và mọi tâm huyết

TS. Vương Quân Hoàng, Tác giả cuốn sách Lang thang trong sự tỉnh thức.

Nghĩa là, có những cuốn sách chỉ cần đọc một vài phần, những cuốn khác có thể được đọc nhưng không cần đọc quá kỹ; nhưng có một vài cuốn sách cần phải đọc trọn vẹn, với sự nhiệt thành và mọi tâm huyết.

Là một độc giả yêu thích văn học cổ điển và triết học, tôi thường bị mê hoặc bởi những quyển sách "cần phải được đọc trọn vẹn, với sự nhiệt thành và tâm huyết", đó là các tác phẩm của Socrates, Plato, Aristotle, hay Nietzsche. Hay trong những giờ khắc ảm đạm của một vài ngày nào đó hoặc trong cuộc chiến đấu với sự vô nghĩa, lười biếng, hay tự mãn, ta có thể tìm đến các quyển sách viết về chủ nghĩa khắc kỷ.

Dù có vẻ là một độc giả kiêu ngạo phảng phất chút tự tin phù phiếm, tôi thừa nhận rằng tôi thường không đọc những cuốn sách hạt giống cho tâm hồn bày bán nhiều trên kệ sách ở các nhà sách trung tâm thành phố. Vậy tại sao tôi lại đọc cuốn "Lang thang trong sự tỉnh thức" của tác giả Vương Quân Hoàng, một cuốn sách trông có vẻ như là một tác phẩm triết học thông thường khác khi nhìn thoáng qua?

Việt Nam, Vương Quân Hoàng, Lý thuyết Mindsponge: Những cái tên này gợi nhớ và mang nhiều ý nghĩa khác nhau đối với tôi, nhưng trên hết, tôi choáng ngợp trước điều lớn lao mà tác giả muốn đạt được cho chính bản thân mình và đất nước quê hương ông.

Nếu triết học dạy chúng ta sống khôn ngoan và không sống một cuộc đời "tầm thường, trôi đi trong vô nghĩa", thì tôi tự đặt một câu hỏi rằng: Có triết lý nào cao hơn khi chính tác giả dùng hành động của chính mình chứng minh khát khao hướng đến sự lớn lao vĩ đại hay điều gì đó lớn hơn chính cuộc sống của anh ta? Theo nghĩa này, việc tác phẩm "Lang thang trong sự tỉnh thức" trở thành tựa sách Amazon Bestseller chỉ sau vài ngày xuất hiện là cách giải thích tuyệt vời cho việc "hành động luôn cao hơn lời nói".

“Meandering Sobriety” trở thành một trong những cuốn sách nhận được nhiều đơn hàng nhất tại Amazon UK (Vương quốc Anh).

Cuốn sách chứa khoảng 40 câu chuyện rất ngắn minh họa các khía cạnh khác nhau của thực tế, từ những quan sát tỉnh thức hàng ngày đến tri thức kinh doanh và sự hài hước trong khoa học. Nội dung của sách phản ánh rõ nét nét đẹp tri thức của người Việt Nam. Các câu chuyện không chỉ được điều chỉnh và chắt lọc dựa trên hệ thống lý thuyết thuần Việt (Lý thuyết Mindsponge, khung phân tích Bayesian Mindsponge Framework...), mà phần lớn còn dựa trên bối cảnh và hình thái xã hội Việt Nam.

Vì đại chúng yêu mến cuốn sách, vô vàn độc giả chia sẻ nhiều lời khen ngợi mà tôi hoàn toàn đồng ý. Trong số đó, tôi rất tâm đắc với lời đánh giá của TS. Ruining Jin (Đại học Chính Pháp Trung Quốc, Bắc Kinh) rằng: "Quyển sách kết hợp hài hòa giữa sự hài hước và trí tuệ. Các câu chuyện trong sách không chỉ giúp người đọc giải trí mà còn khuyến khích sự tự phản ánh và phát triển cá nhân. Sự hài hòa này cung cấp cho độc giả một khoảng lặng để giải tỏa căng thẳng của cuộc sống hàng ngày, đồng thời mời gọi họ suy ngẫm về những khía cạnh sâu sắc hơn trong sự tồn tại của họ."

Tuy vậy, tôi lại xem xét những câu chuyện, đặc biệt là những câu chuyện từ kinh nghiệm của tác giả, dưới một góc độ khác. Những câu chuyện này không chỉ thể hiện suy nghĩ và khiếu hài hước của ông mà còn ghi lại chính những khoảnh khắc mà Việt Nam và người dân đã trải qua trong bốn thập kỷ qua. Chẳng hạn, câu chuyện về một ngân hàng phi quốc doanh trong thời kỳ đầu sau "Đổi Mới" loay hoay tìm kiếm mô hình quản trị rủi ro hay câu chuyện những đứa trẻ thời kỳ bao cấp đọc đi đọc lại những cuốn sách cũ kỹ vì bố mẹ không có nhiều tiền để mua sách cho con cái.

Một điều hấp dẫn khác của cuốn sách là nhiều suy nghĩ triết học được thể hiện qua cách viết truyện ngụ ngôn, khiến người đọc trải nghiệm nhiều khoảnh khắc "a-ha" khi hiểu được những khái niệm phức tạp một cách dung dị nhất. Chẳng hạn, câu chuyện "Bậc thầy của trò lừa bịp" về loài cua còng đực với khả năng dùng thuật nghi binh của chúng. Theo cách này, đọc "Lang thang trong sự tỉnh thức" có phần giống như đọc một phiên bản đơn giản và tóm lược của Binh pháp Tôn Tử.

Thay lời kết, tôi muốn dẫn lại một câu nói mà tác giả Vương Quân Hoàng trích dẫn trong trong cuốn sách của mình, đó là "Tất cả đều công bằng trong tình yêu và chiến tranh", và tôi cho rằng câu nói này khá đúng cho hành trình của một người học hỏi tri thức, tạo ra tri thức mới và không ngừng vươn đến điều cao cả.

TS Hoàng Thị Hương Giang, Đại học Monash