Lãnh đạo mảng tìm kiếm AI rời Apple đến Meta giữa lúc đại tu Siri

Chỉ vài tuần trước, Ke Yang được bổ nhiệm làm trưởng nhóm Answers, Knowledge and Information (AKI). Đây là nhóm đang phát triển các tính năng giúp trợ lý giọng nói Siri trở nên giống ChatGPT hơn, bằng cách bổ sung khả năng truy xuất thông tin từ web.

AKI giữ vai trò trung tâm trong kế hoạch đại tu phiên bản Siri dự kiến ra mắt vào tháng 3, một phần trong nỗ lực rộng lớn hơn của Apple nhằm hồi sinh hoạt động AI (trí tuệ nhân tạo) đang gặp khó khăn. Phiên bản mới của Siri sẽ có những tính năng từng bị trì hoãn từ đầu năm nay, gồm cả khả năng truy cập dữ liệu cá nhân để xử lý các yêu cầu phức tạp hơn.

Đặc biệt, tính năng Answers được thiết kế để giúp Apple cạnh tranh tốt hơn với OpenAI, Perplexity và Google Gemini trong thị trường tìm kiếm dựa trên AI. Đây là lĩnh vực đang phát triển nhanh chóng với cả người dùng smartphone lẫn máy tính.

Gần đây, Ke Yang trực tiếp báo cáo cho John Giannandrea, Phó chủ tịch cấp cao phụ trách AI và học máy của Apple. Trước đó, Ke Yang lãnh đạo mảng tập trung vào tìm kiếm trong AKI, rồi được giao quyền điều hành toàn bộ phận này, sau khi người đứng đầu trước đó là Robby Walker rời đi.

Phiên bản Siri mới đang được phát triển với sự hợp tác giữa nhóm AI và học máy của Apple (gọi tắt là AIML) cùng đội kỹ sư Siri, hiện do bộ phận phần mềm của Craig Federighi giám sát.

Trong nội bộ AIML, Ke Yang từng được xem là lãnh đạo nổi bật nhất làm việc cho sáng kiến Siri mới.

Việc Ke Yang rời đi là một trong những tổn thất lớn nhất của bộ phận AI Apple trong năm nay, giai đoạn chứng kiến làn sóng ra đi của nhiều nhà nghiên cứu hàng đầu xây dựng mô hình AI lõi cho công ty.

Hồ sơ Linkedin của Ke Yang - Ảnh chụp màn hình

Khoảng hơn 12 thành viên trong nhóm Foundation Models đã rời Apple, gồm cả người sáng lập và nhà khoa học trưởng Ruoming Pang. Ruoming Pang cùng một số người khác đã gia nhập bộ phận Superintelligence Labs của Meta Platforms để phát triển siêu trí tuệ dành cho mọi người.

Foundation Models là nhóm trọng yếu của Apple trong lĩnh vực AI, đóng vai trò nền tảng cho hệ sinh thái AI của công ty, đặc biệt là Apple Intelligence.

Sam Wiseman, nhà nghiên cứu tại thành phố New York (Mỹ), rời Apple đầu tháng 10 để gia nhập công ty khởi nghiệp Reflection AI. Reflection AI là công ty đầy tham vọng, đang xây dựng các mô hình nền tảng lớn và hệ thống tự chủ, với mục tiêu tiên phong trong lĩnh vực AI mã nguồn mở.

Chong Wang, một trong những nhà nghiên cứu cấp cao khác của Apple, cũng chuyển sang Meta Platforms vào tuần trước.

Tháng 8 vừa qua, Meta Platforms tuyển dụng Frank Chu, lãnh đạo cấp cao khác trong bộ phận AI của Apple, từng dẫn dắt các đội ngũ về AI cho mảng tìm kiếm.

Sự ra đi liên tục của các nhân sự cấp cao cho thấy sự bất ổn trong đội ngũ AI của Apple vào thời điểm công ty đang chạy đua để cố bắt kịp OpenAI và Google. Bloomberg đưa tin Apple đang tìm kiếm người từ bên ngoài thay thế John Giannandrea.

Sau khi Ke Yang rời Apple, AKI sẽ được chuyển giao cho Benoit Dupin, cấp phó của John Giannandrea, người đang phụ trách hạ tầng điện toán đám mây liên quan đến học máy của Apple.

Công cụ tìm kiếm web AI cho Siri của Apple có gì để cạnh tranh với OpenAI và Perplexity?

Đầu tháng 9, Bloomberg đưa tin Apple chuẩn bị ra mắt công cụ tìm kiếm web tích hợp AI vào năm 2026, gia tăng cạnh tranh với OpenAI và Perplexity.

Theo nguồn tin của Bloomberg, Apple đang phát triển một hệ thống mới, tên mã nội bộ là World Knowledge Answers, sẽ được tích hợp vào trợ lý giọng nói Siri. Apple đã thảo luận về việc sẽ bổ sung công nghệ này vào trình duyệt Safari và Spotlight - công cụ tìm kiếm từ màn hình chính iPhone.

Apple đặt mục tiêu ra mắt dịch vụ đó, được một số lãnh đạo mô tả là công cụ trả lời, vào mùa xuân năm 2026 như một phần của đợt nâng cấp toàn diện Siri bị trì hoãn lâu nay.

Ý tưởng là biến Siri và các hệ điều hành của Apple thành nơi người dùng có thể tra cứu thông tin từ khắp internet, theo cách tương tự ChatGPT, AI Overviews trong Google Search và nhiều ứng dụng mới khác. Cách tiếp cận này sẽ dựa trên các mô hình ngôn ngữ lớn, công nghệ then chốt cho AI tạo sinh.

Mô hình ngôn ngữ lớn giúp Siri phiên bản mới hoạt động có thể đến một phần từ Google, đối tác lâu năm của Apple trong mảng tìm kiếm internet. Tháng trước, hai công ty đã đạt thỏa thuận chính thức cho phép Apple đánh giá và thử nghiệm một mô hình AI do Google phát triển nhằm hỗ trợ Siri.

Theo đó, trải nghiệm tìm kiếm mới của Apple sẽ bao gồm giao diện sử dụng văn bản, ảnh, video và các điểm tham quan địa phương. Nó cũng sẽ cung cấp hệ thống tóm tắt tích hợp AI, được thiết kế để cho kết quả dễ hiểu nhanh hơn và chính xác hơn so với Siri hiện nay.

Hiện tại, Siri có thể trả lời những câu hỏi cơ bản và cung cấp thông tin về người nổi tiếng, sự kiện, phim ảnh, thể thao cùng một số lĩnh vực khác. Thế nhưng, Siri sẽ gặp khó khăn với các truy vấn phức tạp và câu hỏi kiến thức tổng quát, thường trả về kết quả từ Google hoặc ChatGPT của OpenAI. Từng tạo đột phá khi ra mắt vào năm 2011, trợ lý giọng nói này nay lại trở thành tâm điểm cho những hạn chế của Apple trong lĩnh vực trí AI.

Diễn biến đó diễn ra cùng tuần khi thẩm phán liên bang Amit Mehta phán quyết Apple có thể duy trì thỏa thuận để Google trở thành công cụ tìm kiếm mặc định trên thiết bị của mình, chỉ cần điều chỉnh nhỏ. Thỏa thuận đó mang về khoảng 20 tỉ USD doanh thu hằng năm cho Apple và các nhà đầu tư thở phào khi nó tiếp tục được duy trì. Tuy vậy, sự chuyển hướng sang tìm kiếm dựa trên AI vẫn đang được triển khai.

Hồi tháng 4, Eddy Cue (Phó chủ tịch cấp cao phụ trách dịch vụ Apple) khai tại tòa rằng số lượng truy vấn Google từ thiết bị Apple đã giảm. “Điều đó chưa từng xảy ra trong 20 năm. Chúng ta đang bắt đầu thấy những đối thủ tiềm tàng đáng gờm với công cụ tìm kiếm truyền thống”, ông nói, ám chỉ các ứng dụng dựa trên AI.

Phán quyết từ thẩm phán liên bang Mỹ cho phép duy trì thỏa thuận với Google có thể khiến Apple ít chịu áp lực hơn trong việc tự phát triển dịch vụ riêng.

Apple đã thảo luận với Google về việc dùng Gemini để vận hành phiên bản Siri mới - Ảnh: Internet

Là một phần của cuộc đại tu Siri đã hứa hẹn từ lâu, trợ lý số này sẽ có thể truy cập dữ liệu cá nhân và nội dung trên màn hình để xử lý truy vấn tốt hơn. Siri cũng sẽ điều hướng thiết bị chính xác hơn bằng giọng nói. Song giờ đây, Apple muốn tiến xa hơn thế. Một đợi cải tổ công nghệ cho Siri sẽ đặt nền móng cho tính năng tìm kiếm bằng AI.

Craig Federighi, Giám đốc kỹ thuật phần mềm Apple và người phụ trách chiến lược Siri, gợi ý về những thay đổi mở rộng trong một buổi họp toàn công ty cuối tháng 8.

“Những công việc chúng ta làm trong cuộc tái thiết Siri toàn diện này đã đem lại kết quả cần thiết. Điều này đặt chúng ta vào vị trí không chỉ hoàn thành những gì đã công bố, mà còn mang đến bản nâng cấp lớn hơn nhiều so với dự tính”, ông nhấn mạnh.

Nhiều nhóm đang tham gia sáng kiến tìm kiếm đó, gồm cả nhóm Siri do Craig Federighi dẫn dắt, bộ phận AI của John Giannandrea và đơn vị dịch vụ của Eddy Cue.

Mike Rockwell, người tạo ra kính thực tế hỗn hợp Vision Pro, cũng tham gia dự án này dưới quyền Craig Federighi.

Apple hướng tới việc sử dụng cùng sáng kiến tìm kiếm cho cả tính năng tra cứu kiến thức toàn cầu lẫn khả năng tìm kiếm chính xác trong thiết bị người dùng (đã công bố nhưng bị trì hoãn). Công cụ này sẽ giúp người dùng tìm nhanh hơn hình ảnh, file và các loại thông tin khác.

Dù chủ yếu muốn tích hợp hệ thống tìm kiếm mới vào các tính năng hiện có, Apple cũng cân nhắc phát triển ứng dụng giống chatbot dành cho tìm kiếm.

Siri và các thay đổi tìm kiếm mới hiện được lên kế hoạch phát hành trong bản cập nhật phần mềm sắp tới, tên mã nội bộ là Luck E, tương ứng với iOS 26.4, dự kiến trình làng sớm nhất vào tháng 3.2026.

Apple chọn Google Gemini vì Anthropic đòi mức phí cao

Apple đang tái thiết Siri xoay quanh ba thành phần cốt lõi: Công cụ lập kế hoạch, hệ thống tìm kiếm (cho web và thiết bị) và bộ tóm tắt. Công cụ lập kế hoạch diễn giải đầu vào bằng giọng nói hoặc văn bản và quyết định cách phản hồi; hệ thống tìm kiếm quét web hoặc dữ liệu người dùng; bộ tóm tắt kết hợp tất cả để đưa ra câu trả lời.

Trong một thay đổi lớn, Apple đang cân nhắc vận hành Siri phiên bản mới ít nhất một phần bằng mô hình AI bên thứ ba. Hiện tại, Siri chạy hoàn toàn trên công nghệ của Apple.

Theo các nguồn tin, gần đây Apple nghiêng về việc dùng một mô hình Google Gemini tùy chỉnh cho công cụ tóm tắt, sẽ chạy trên hệ thống Private Cloud Compute của Apple. Google đã bàn giao công nghệ này cho Apple và cả hai công ty đang cùng tinh chỉnh, thử nghiệm.

Private Cloud Compute là hạ tầng điện toán đám mây riêng do Apple thiết kế.

Apple cũng cân nhắc dùng Gemini cho chức năng lập kế hoạch, nhưng vẫn tiếp tục đánh giá Claude của Anthropic hoặc các mô hình nội bộ. Apple và Google cũng không loại trừ khả năng về sau sẽ dùng Gemini cho nhiều tính năng AI và tìm kiếm khác.

Hiện tại, nhà sản xuất iPhone có kế hoạch giữ lại công nghệ riêng, gọi là Apple Foundation Models, để tìm kiếm dữ liệu người dùng. Điều này giúp công ty bảo vệ quyền riêng tư vì thông tin khách hàng sẽ không bị xử lý bằng công nghệ bên thứ ba.

Ban đầu, Google không phải đối tác hàng đầu cho dự án Siri. Anthropic từng dẫn trước trong thỏa thuận, khi đánh giá nội bộ của Apple cho thấy Claude vượt Gemini về chất lượng.

Tuy nhiên, Anthropic yêu cầu mức phí cao, hơn 1,5 tỉ USD/năm, trong khi Google đưa ra điều khoản tài chính dễ chấp nhận hơn. Điều đó khiến Apple đề nghị Google tạo một mô hình AI để hỗ trợ Siri, Bloomberg đưa tin.

Đây không phải lần đầu Apple và Google bàn bạc về thỏa thuận AI. Năm ngoái, Apple tiếp cận Google về việc tích hợp chatbot Gemini vào Siri nhưng cuối cùng lại hợp tác với OpenAI qua ChatGPT.

Sơn Vân