Hệ thống tên lửa S-400 là hệ thống tên lửa phòng không tầm xa của Nga, theo mật hiệu của Mỹ và NATO gọi là SA-21 Growler. Được thiết kế để tiêu diệt tất cả các phương tiện tấn công đường không-vũ trụ.
Còn Patriot là hệ thống phòng thủ chống tên lửa của Mỹ, đang được trang bị cho quân đội Mỹ và quân đội các nước đồng minh. Được thiết kế để che chắn các trung tâm hành chính-công nghiệp, các căn cứ hải quân và không quân lớn khỏi những cuộc tấn công từ trên không.
S-400 được đưa vào biên chế trang bị của quân đội Nga từ năm 2007. Trong khi hệ thống Patriot được trang bị cho quân đội Mỹ từ năm 1982. S-400 hiện đang có trong biên chế Nga, Thổ Nhĩ Kỳ, Trung Quốc và có các khách mua tiềm năng như Saudi Arabia, Ấn Độ, Bahrain, Việt Nam.
Hệ thống Patriot hiện đang được nhiều quốc gia sủ dụng hơn gồm Mỹ, Đức, Nhật Bản, UAE, Đài Loan, Hà Lan, Hàn Quốc, Saudi Arabia, Tây Ban Nha, Hy Lạp, Israel, Bahrain, Ai Cập, Jordan.
Về thành phần của tổ hợp tên lửa phòng không, S-400 có tám tên lửa phòng không với tổng số đến 12 dàn phóng trong mỗi tổ hợp. Trạm chỉ huy của hệ thống, trung tâm radar, tháp cơ động dành cho ăng-ten, các tên lửa có điều khiển. Ngoài ra còn có tổ hợp đảm bảo kỹ thuật của hệ thống, phương tiện kỹ thuật vận hành tên lửa.
Đối với hệ thống Patriot ngoài dàn phóng và các tên lửa phòng không có điều khiển còn được trang bị trạm radar, điểm kiểm soát hỏa hoạn, nguồn cấp điện. Các phương tiện thông tin liên lạc, thiết bị công nghệ, phương tiện vô tuyến và ngụy trang.
So sánh tính năng của S-400 và Patriot. Về tầm xa triệt hạ các mục tiêu khí động học của S-400 là 400 km còn Patriot là 160 km. Tầm xa phá hủy tên lửa đạn đạo của S-400 là 60 km, Patriot là 45 km. Độ cao triệt hạ mục tiêu, S-400 tối đa 27 km, tối thiểu 0,01 km; Patriot tối đa là 24 km, tối thiểu 0,06 km.
Phạm vi phủ sóng radar của S-400 lên tới 600 km, trong khi Patriot chỉ hơn 150 km. Thời gian triển khai của S-400 từ 5 -10 phút và Patriot là 30 phút. Tốc độ triệt hạ mục tiêu của S-400 lên đến 4.800 m/s, còn Patriot chỉ khoảng 2.200 m/s.
Các biến thể của hệ thống chống tên lửa Patriot hiện nay gồm PAC-1 được cải tiến tăng góc quét radar, cải tiến phần mềm. Tăng hiệu quả chống tên lửa đạn đạo chiến thuật. PAC-2 được bổ sung những thay đổi vào phần mềm, gia công thêm phần đầu đạn tên lửa trong đó có ngòi nổ mới, và các thành tố sát thương.
PAC-3 được thiết kế để đánh chặn đầu đạn của tên lửa đạn đạo và tên lửa hành trình chiến thuật, trong đó có sử dụng công nghệ "tàng hình" stealth. Mới nhất là phiên bản PAC-3 MSE được bổ sung động cơ công suất lớn hơn, gia tăng khả năng phân định và hoàn thiện hệ thống dẫn đường. Bán kính sát thương tăng gấp 1,5 lần so với PAC-3.
PAC-3 được thiết kế để đánh chặn đầu đạn của tên lửa đạn đạo và tên lửa hành trình chiến thuật, trong đó có sử dụng công nghệ "tàng hình" stealth. Mới nhất là phiên bản PAC-3 MSE được bổ sung động cơ công suất lớn hơn, gia tăng khả năng phân định và hoàn thiện hệ thống dẫn đường. Bán kính sát thương tăng gấp 1,5 lần so với PAC-3.
S-500 được chế tạo trước hết dành để tiêu diệt các đối tượng trong phạm vi không gian gần cho đến độ cao siêu thấp và cả vũ trụ. Trong số các mục tiêu có cả tên lửa hành trình "Tomahawk" bay ở cự ly cách mặt đất 5 mét.
Theo đánh giá của nhiều chuyên gia quân sự chuyên về phòng không, S-400 được nhận định là kiên cố hơn Patriot. Bệ phóng Patriot của Mỹ thực chất chỉ làm việc ở một hướng nhất định vì bệ phóng là kiểu phóng nghiêng. Cần trinh sát hướng nguy hiểm, nếu đối phương đánh tập hậu từ phía sau thì về thực chất, hệ thống không bảo đảm được chức năng của mình.
Còn S-400 của Nga thì không bị nhược điểm đó vì tên lửa của S-400 Triumf phóng thẳng đứng, hệ thống bảo đảm bắn các mục tiêu ở tất cả các hướng trong phạm vi 360 độ.
Ngoài ra yếu tố tầm bắn của hai hệ thống khác biệt rất lớn. Các tên lửa của Patriot có tầm bắn chỉ là 160 km, trong khi các tên lửa của S-400 có tầm tối đa đến 400 km. S-400 còn có thể sử dụng đến 3 loại tên lửa khác nhau, có thể tiêu diệt các mục tiêu phức tạp như tên lửa bay thấp, bom đạn chính xác cao, tên lửa đường đạn.
Ngoài ra S-400 có thể tiêu diệt mục tiêu đường đạn bay với tốc độ 4.500 m/s, Patriot không có khả năng này. Đánh giá chung, hệ thống tên lửa phòng không S-400 Triumf tạo ra lá chắn phòng không bảo vệ các mục tiêu chắc chắn hơn Patriot của Mỹ. Nguồn ảnh: Pinterest.
Quang Hưng