Lắp camera giám sát

Ai xả cứ xả, ai vớt cứ... vớt

Ngoài làm nhiệm vụ cung cấp nước tưới cho nông nghiệp, các tuyến kênh chính còn cung cấp nguồn nước thô đầu vào cho 4 nhà máy nước sạch trên địa bàn huyện gồm Quỳnh Thạch, Quỳnh Hậu, Quỳnh Yên và Nhà máy nước Quỳnh Lưu. Tình trạng ô nhiễm nặng tại các kênh đã ảnh hưởng đến chất lượng nước đầu vào. Hệ quả cuối cùng là người dân phải chịu khi dùng nguồn nước sinh hoạt không bảo đảm.

Rác thải sinh hoạt đổ về kênh tưới giáp Quốc lộ 1 A, xã Quỳnh Văn, huyện Quỳnh Lưu

Tuy vậy, hiện tượng rác thải và động vật chết vứt bừa bãi xuống kênh tưới từ hồ Vực Mấu về các xã thuộc địa bàn vùng dưới thị xã Hoàng Mai và huyện Quỳnh Lưu xuất hiện từ năm 2021 đến nay vẫn thường xuyên xảy ra. Mặc dù, Xí nghiệp thủy lợi Quỳnh Lưu tuyên truyền nhắc nhở nhiều lần nhưng việc trục vớt vẫn cứ đến hẹn lại lên.

Chỉ trong vòng 4 tháng lại đây, Xí nghiệp Thủy lợi Hoàng Mai và Quỳnh Lưu đã 3 lần phải thuê Công ty Cổ phần Môi trường đô thị Hoàng Mai múc, xử lý; mỗi lần bốc khoảng trên dưới 10 tấn rác và khơi thông dòng chảy. Tuy vậy, đâu lại vào đó, cứ dăm bữa, nửa tháng rác thải các loại, được người dân “tiện tay” vứt xuống kênh mương tưới tiêu.

Theo chân cán bộ Xí nghiệp Thủy lợi Hoàng Mai đến tuyến mương tiếp giáp với Quốc lộ 1A thuộc địa bàn xóm 10, xã Quỳnh Văn vào chiều ngày 2.8, rác thải đổ về làm ngập gần 30m kênh tưới khiến dòng chảy bị tắc. Do rác ứ đọng nhiều ngày, nên đã bốc mùi hôi thối. Một người dân xóm 10, xã Quỳnh Văn cho biết, ngoài rác thải sinh hoạt, có thời điểm còn có xác súc vật như gà, vịt, thậm chí lợn chết trôi rất mất vệ sinh, gây nguy cơ ô nhiễm nguồn nước tưới, lây lan dịch bệnh rất lớn. Điều này đặc biệt nguy hiểm trong thời điểm địa phương đang có dịch tả châu Phi.

Đại diện Xí nghiệp Thủy lợi Quỳnh Lưu cho biết, đơn vị cũng đã phát hiện một vài trường hợp và gửi thông báo cho chính quyền địa phương các xã có kênh tưới đi qua để tuyên truyền, nhắc nhở và xử phạt nhưng tình hình không cải thiện.

Khó trong xử lý rác thải

Phó Giám đốc Xí nghiệp thủy lợi Hoàng Mai Phạm Hồng Phú cho biết, rác thải ứ đọng tại điểm kênh xã Quỳnh Văn là 1 trong 5 điểm thường xuyên bị ách của đơn vị. Rác ở đây từ nhiều nguồn đổ về, từ xã Quỳnh Trang, Quỳnh Tân cho đến Mai Hùng, Quỳnh Xuân và Quỳnh Văn. Xí nghiệp đã nhiều lần lập biên bản giao cho địa phương xử lý và phối hợp vận động tuyên truyền nhưng không hiệu quả. Cái khó trong xử lý rác thải làm tắc kênh tưới không chỉ về kinh phí nạo vét mà vớt lên đơn vị không biết đổ ở đâu.

Điều đáng quan tâm là rác do người dân vứt ra nhưng chính doanh nghiệp xử lý rác lại đang gặp khó với người dân và chính quyền sở tại. Bởi, rác vớt lên không đưa đi kịp thì người dân và chính quyền sẽ phản ứng; còn phía các xã thượng nguồn, có nguồn rác và gia súc chết vứt xuống thì lại vô can… hoặc bị phát hiện nhưng xử lý chưa đến nơi, đến chốn.

Điều đáng nói, các xã 2 bên kênh tưới từ thượng nguồn như xã Quỳnh Trang, Quỳnh Thắng, Quỳnh Hoa, Quỳnh Tân; hạ nguồn phường Quỳnh Xuân, Quỳnh Văn, Quỳnh Thạch… đều đã đạt chuẩn nông thôn mới. Và căn cứ vào quy định về tiêu chí nông thôn mới thì các xã, phường phải có hệ thống thu gom rác thải đến từng xóm, xã. Đại diện Phòng Tài nguyên môi trường thị xã Hoàng Mai khẳng định, rác thải hàng tuần được đưa đi xử lý nên không có lý do gì mà người dân lại vứt rác bừa bãi.

Để xử lý triệt để tình trạng trên, doanh nghiệp quản lý tuyến kênh cần tăng cường kiểm tra, giám sát, bố trí phương án lắp camera giám sát dọc tuyến kênh đi qua các khu dân cư. Đồng hành với doanh nghiệp thì chính quyền địa phương phải tăng cường tuyên truyền, phát huy vai trò giám sát của cộng đồng dân cư bằng cách khai thác dữ liệu từ camera an ninh hoặc làm thùng thư phản ánh để phát hiện hành vi vứt rác bừa bãi xuống các hệ thống sông, thủy lợi. Đặc biệt, đối với các trường hợp vi phạm, ngoài việc xử lý hành chính theo quy định, cần công khai thông tin vi phạm trên buổi họp tổ dân cư, cùng nhắc nhở, góp phần hạn chế hành vi “tiện tay” trong xử lý rác thải.

Bài và ảnh: Phương Hà