Lay ơn Hiệp Thạnh 'níu' mùa hoa xuân

Người dân trồng hoa lay ơn ở Hiệp Thạnh đang dần gượng dậy sau những ngày lũ lớn

Vụ hoa tết trôi theo nước lũ

Hiệp Thạnh là vùng trồng hoa có truyền thống lâu đời, nơi cây lay ơn bén rễ từ khoảng năm 1990 và dần trở thành sinh kế chính của hàng trăm hộ dân.

Nhờ khí hậu ôn hòa, đất đai màu mỡ, vùng đất này nhanh chóng phát triển thành “thủ phủ hoa lay ơn” của Lâm Đồng. Cứ mỗi dịp cuối năm, cả vùng lại tràn ngập sắc đỏ, vàng, trắng, tím... của hoa tết. Từ đây, hàng triệu cành được cung cấp cho thị trường khắp mọi miền đất nước.

Thế nhưng năm nay, sắc xuân ấy chưa kịp bừng lên thì đã bị dập vùi bởi những trận lũ dồn dập. Hiệp Thạnh trải qua tháng cuối năm với cảm giác hụt hẫng không chỉ mất đi mùa hoa mà còn đánh mất cả nhịp sống quen thuộc bao thập kỷ.

Trong đám ruộng còn sền sệt bùn, ông Nguyễn Văn Năm - người đã gắn bó hơn 35 năm với nghề trồng hoa đang chậm rãi dựng lại từng gốc lay ơn còn sót. Đôi tay thô ráp của ông nhấc lên những gốc hoa đã mềm nhũn sau nhiều ngày bị vùi nước. “Cả đời trồng hoa, tôi chưa bao giờ chứng kiến cảnh 3 lần xuống giống, 3 lần lũ cuốn. 9 sào hoa tết coi như mất hết. 3 sào còn lại cây đứng mà cứ như người ốm, chẳng biết sống được bao nhiêu”, ông Năm nói, giọng trầm xuống.

Hơn 350 triệu đồng đầu tư cho vụ tết từ giống, phân bón đến hệ thống tưới gần như trôi theo dòng nước đục. Dù nước đã rút, lớp bùn sâu và đất bị đóng bệt, bùn phủ lên hầu hết ruộng hoa đã xuống giống nhưng ông vẫn không bỏ cuộc, ngày nào cũng ra ruộng, nắn chỉnh những gốc hoa còn sót lại.

Cách đó không xa, chị La Thị Phượng đang lom khom nhặt từng đoạn dây tưới bị vùi dưới bùn. 7 sào hoa của chị bị ngập khi cây mới được 20 ngày tuổi giai đoạn cây dễ tổn thương nhất. “20 năm trồng lay ơn, chưa bao giờ tôi gặp cảnh này. 3 lần lũ chỉ trong vài tuần, cây chưa kịp bén rễ đã bị nhấn chìm. Mỗi vụ hoa tết là tiền ăn, tiền học, tiền trả nợ… Giờ coi như hết”, chị Phượng nói rồi lại cúi xuống dựng từng cây còn sống, như không cho phép mình buông xuôi.

Cuối tháng 11, đầu tháng 12, toàn bộ vùng trũng Hiệp Thạnh chìm dưới làn nước cao 1 - 2,5 m. Lũ từ suối Đa Tam, hồ Ta Hoét và thượng nguồn đổ về cùng lúc trong khi lòng suối hẹp và quanh co, khiến nước dồn lại như chiếc “lòng chảo” khổng lồ. Hơn 200 ha hoa lay ơn - cây trồng chủ lực của xã thì có gần 100 ha thiệt hại nặng. Những đợt mưa lũ khiến xã Hiệp Thạnh thiệt hại hơn 31 tỷ đồng, phần lớn đến từ cây trồng.

Không chỉ hoa bị cuốn trôi, nước lũ còn lấy đi lớp đất mặt. Ruộng đồng bị xói mòn, đất đóng bệt, nhiều diện tích phải cải tạo hoàn toàn mới có thể tiếp tục sản xuất. Hệ thống tưới vốn là tài sản tích góp của cả gia đình bị dòng nước xiết phá hỏng. Ông K’Lâm - Chủ tịch Hội Nông dân xã Hiệp Thạnh cho biết, nước rút chậm, đất nhão, nhiều diện tích phải bỏ lại hoặc lùi vụ. Thiệt hại này không dễ phục hồi trong ngày một ngày hai.

Bà Nguyễn Thị Lượng chăm sóc cây lay ơn sau ngập lụt

Còn đất là còn trồng lại

Dù nền đất còn ướt sình, người dân vẫn xuống đồng ngay sau khi nước rút. Họ dựng từng cây hoa còn sống, cào từng mảng bùn khô, sửa từng đoạn ống tưới bị đứt gãy. Giữa cánh đồng lổm nhổm màu bùn, hình ảnh người trồng hoa kiên trì chăm lại từng luống hoa khiến ai nhìn thấy cũng không khỏi xúc động. “Bỏ sao được, hoa là nghề, là sinh kế để nuôi con. Còn đất là còn trồng lại”, chị Phượng nói, tay vẫn thoăn thoắt nhặt những thứ còn lại giữa ruộng hoa.

Chính quyền xã cho biết, ngay sau khi nước rút, địa phương đã triển khai nhiều biện pháp hỗ trợ khẩn cấp nhằm giúp người dân sớm ổn định cuộc sống và tái sản xuất. Ngoài việc cấp gạo và nhu yếu phẩm cho các hộ thiệt hại nặng, xã đã bố trí hơn 1,5 tỷ đồng để hỗ trợ tái sản xuất cho các hộ bị ảnh hưởng trực tiếp.

Cùng với đó, địa phương đang đề xuất thêm nguồn lực hỗ trợ giống và phân bón, đồng thời phối hợp với ngành nông nghiệp tổ chức hướng dẫn kỹ thuật phục hồi sau ngập úng để giúp người dân khôi phục những diện tích còn khả năng cứu vãn.

Ông Hồ Hữu Hiếu - Trưởng Phòng Kinh tế xã Hiệp Thạnh cho biết, địa phương đang kiến nghị tỉnh đẩy nhanh xây dựng dự án Hồ chứa Ta Hoét để giảm áp lực thoát nước cho vùng trũng; đồng thời đề xuất nắn dòng, mở rộng suối Đa Tam trên quãng dài 9 km, có giải pháp căn cơ để bảo vệ vùng sản xuất hoa.

Mùa tết năm nay, Hiệp Thạnh không có những cánh đồng đỏ rực như mọi năm. Thay vào đó là hình ảnh những người nông dân lom khom dựng từng gốc hoa nằm rạp, rửa bùn trên từng củ hoa còn sót lại. Nhưng trong sự nhọc nhằn ấy, người ta lại thấy được sức sống bền bỉ của vùng đất đã gắn bó với cây lay ơn những năm qua.

Người dân xã Hiệp Thạnh đã từng trải qua những năm thiên tai, những biến động thị trường khiến giá hoa lên xuống thất thường. Nhưng mỗi lần thất bát, họ lại gượng dậy, trồng lại và giữ lấy nghề như giữ lấy phần nếp sống của mình.

Tết năm nay có thể không trọn vẹn, lợi nhuận có thể không đủ để bù lại những khoản nợ đã vay nhưng những người trồng lay ơn chưa từng nghĩ đến việc từ bỏ. Bởi với họ, mỗi luống hoa không chỉ là kế sinh nhai, mà còn là niềm hi vọng, là lời khẳng định rằng bất kỳ khó khăn nào rồi cũng có thể vượt qua.

Giữa cánh đồng còn loang lổ vệt bùn, những mầm cây non vẫn đang bắt đầu nhú lên. Và có lẽ chính từ những mầm xanh nhỏ bé ấy, Hiệp Thạnh sẽ lại gây dựng một mùa hoa mới bền bỉ hơn, mạnh mẽ hơn, như cách người dân nơi đây vẫn lặng lẽ vượt qua những khó khăn.

Ghi chép: Đức Hùng .