Lễ hội chùa Bà-Cảng thị Nước Mặn là di sản phi vật thể quốc gia
Lễ hội Chùa Bà - Cảng thị Nước Mặn là một trong những lễ hội truyền thống có quy mô lớn và ra đời sớm ở Bình Định.
Sáng 19-2, tại di tích lịch sử - văn hóa Chùa Bà (thuộc thôn An Hòa, xã Phước Quang, huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định), UBND huyện phối hợp với Sở VH&TT tổ chức lễ đón nhận Bằng chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia lễ hội Chùa Bà - Cảng thị Nước Mặn.
Phát biểu tại buổi lễ, ông Lâm Hải Giang, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định cho biết: Từ những năm 1610, khi Cảng thị Nước Mặn bước vào thời kỳ phồn vinh, cùng với người Việt, người Minh Hương, cộng đồng các sắc tộc cư trú từ một số vùng, miền di cư đến Nước Mặn mua bán đông đúc thì Chùa Bà được khởi dựng.
Buổi đầu đây là một ngôi miếu đơn sơ để phục vụ nhu cầu tín ngưỡng của một bộ phận nhân dân. Họ thường đến đây để đi lễ, tỏ lòng cảm ơn Thiên Hậu Thánh Mẫu đã phù hộ cho họ di cư an toàn đến vùng đất mới, đồng thời cầu mong một cuộc sống sung túc, đủ đầy.
Dần dần, khi đã an cư, lạc nghiệp, làm ăn phát đạt, phố cảng Nước Mặn cũng trở nên sầm uất, một số thương nhân đã đóng góp tiền của, tu bổ miếu thêm khang trang và to đẹp hơn. Từ đó, tên gọi Chùa Bà ra đời và được UBND tỉnh xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh vào năm 2010.
Lễ hội Chùa Bà - Cảng thị Nước Mặn là một trong những lễ hội truyền thống có quy mô lớn và ra đời sớm ở Bình Định. Hàng năm, lễ hội được tổ chức trong ba ngày (từ ngày cuối cùng của tháng giêng âm lịch đến ngày thứ 2 tháng hai âm lịch).
Lễ hội diễn ra với nhiều nghi lễ, tín ngưỡng mang tính đặc trưng của vùng cảng thị xưa, như: Lễ tế các vị thần linh đã phù hộ cho người đi biển, buôn bán, che chở đời sống tinh thần, vật chất của người dân, bảo hộ việc sinh sản mẹ tròn con vuông; lễ rước các biểu trưng ngư, tiều, canh, mục…nhằm tưởng nhớ, tôn vinh công lao khai sáng của cha ông đã biến vùng đầm lầy ven biển trở thành một đô thị thương cảng sầm uất.
Lễ hội Chùa Bà - Cảng thị Nước Mặn là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia thứ tư của tỉnh Bình Định được ghi danh, tiếp sau võ cổ truyền Bình Định, hát bội Bình Định và nghệ thuật Bài chòi Bình Định.
“Việc lễ hội Chùa Bà - Cảng thị Nước Mặn được tôn vinh đã góp phần nâng cao nhận thức về giá trị văn hóa dân gian của loại hình di sản văn hóa phi vật thể này. Qua đó, khẳng định vai trò của lễ hội trong đời sống tinh thần của cộng đồng địa phương, tôn trọng giá trị của di sản tại vùng đất Bình Định, góp phần tạo nên sự đa dạng văn hóa trong tổng thể các giá trị di sản văn hóa phi vật thể của Việt Nam” - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định Lâm Hải Giang khẳng định.