Lễ hội mùa Thu Côn Sơn-Kiếp Bạc 2025: Tăng tính trải nghiệm cho du khách

Các kiến trúc họa tiết cổ thời Trần thế kỷ 14 tại Khu di tích Côn Sơn-Kiếp Bạc (Hải Phòng). (Ảnh: Tuấn Anh/TTXVN)

Di tích Quốc gia đặc biệt Côn Sơn-Kiếp Bạc (Hải Phòng) là tâm điểm của vùng đất thiêng “Chí Linh bát cổ.”

Sự giàu có về các giá trị văn hóa vật thể hội tụ cùng những giá trị văn hóa phi vật thể đặc sắc thể hiện ở các lễ hội gắn với di tích là lý do nơi đây thu hút hàng chục vạn lượt du khách mỗi năm.

Khu di tích bao gồm hai khu vực chính là chùa Côn Sơn và đền Kiếp Bạc.

Nếu như chùa Côn Sơn được biết đến là chốn Tổ của Thiền phái Trúc Lâm và là nơi lưu dấu cuộc đời vị danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Trãi thì đền Kiếp Bạc gắn với tên tuổi người anh hùng dân tộc Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn với kỳ tích 3 lần đánh thắng giặc Nguyên Mông.

Nơi đây có hình thế hiểm yếu về quân sự, đắc địa về phong thủy. Vào thời Trần, Trần Hưng Đạo đã lập đại bản doanh Vạn Kiếp, cùng vua tôi Nhà Trần tổ chức hội quân với ý chí quyết chiến, quyết thắng đập tan ý đồ bành trướng của đế quốc Nguyên Mông xâm lược.

Trần Hưng Đạo tên thật là Trần Quốc Tuấn, sinh năm 1228, thuộc dòng dõi tôn thất quý tộc Nhà Trần. Vào thế kỷ 13, giặc Nguyên Mông xâm lược nước ta, dưới tài chỉ huy thao lược của Quốc Công Tiết Chế Trần Hưng Đạo, quân và dân Đại Việt đã bừng bừng khí thế “Sát Thát” ba lần đánh tan quân xâm lược hung tàn, bảo vệ toàn vẹn bờ cõi đất nước.

Tên tuổi của Trần Hưng Đạo gắn liền với những chiến công hiển hách ở Đông Bộ Đầu, Hàm Tử, Tây Kết, Chương Dương, Vạn Kiếp, Bạch Đằng Giang… và mãi là niềm tự hào của dân tộc.

Không chỉ được biết đến là một nhà thiên tài quân sự, Trần Hưng Đạo còn soạn 2 bộ sách “Binh Thư yếu lược” và “Vạn Kiếp tông bí truyền thư” để dạy các tướng lĩnh đương thời cầm quân đánh giặc.

Tiêu biểu trong số đó là Hịch tướng sỹ đã khích lệ tinh thần yêu nước, căm thù giặc, làm lay động hàng nghìn tướng sỹ. Dưới trướng của Trần Hưng Đạo quy tụ được nhiều tướng tài phò vua giúp nước, trong đó có những anh hùng như Trương Hán Siêu, Phạm Ngũ Lão, Nguyễn Chế Nghĩa, Yết Kiêu, Dã Tượng…

Với công lao to lớn đó, Trần Hưng Đạo đã được các vua Trần phong tước vị Hưng Đạo Đại Vương và lập đền thờ khi ngài còn sống tại Vạn Kiếp gọi là “Sinh từ.” Thượng Hoàng Trần Thánh Tông đích thân soạn văn bia ca ngợi công đức của Hưng Đạo Đại Vương, gọi là “Sinh bi.”

Ngày 20/8 năm Canh Tý (1300), Hưng Đạo Đại Vương đã mất tại phủ đệ Vạn Kiếp. Triều đình đã tiến phong Hưng Đạo Đại Vương là Thái Sư Thượng Phụ Thượng Quốc Công Nhân Vũ Hưng Đạo Đại Vương. Nhân dân Đại Việt đã suy tôn Người là Đức Thánh Trần Cửu Thiên Vũ Đế và lập đền thờ ngay trên nền Vương phủ gọi là đền Kiếp Bạc để tưởng nhớ công ơn của Hưng Đạo Đại Vương đối với non sông, đất nước.

Trải qua bao biến thiên lịch sử, các di tích và những lễ hội truyền thống ở Côn Sơn-Kiếp Bạc còn vẹn nguyên các giá trị và có sức thu hút đặc biệt.

Lễ hội mùa Thu Côn Sơn-Kiếp Bạc năm 2025 diễn ra từ ngày 1-12/10 (tức từ mùng 10 đến 21/8 âm lịch) là sự kiện văn hóa truyền thống đặc sắc, tiêu biểu đầu tiên của thành phố Hải Phòng sau hợp nhất nhằm tưởng niệm 725 năm Ngày mất của Anh hùng dân tộc Trần Hưng Đạo, 583 năm Ngày mất của Anh hùng dân tộc, Danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Trãi.

Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy Hải Phòng Nguyễn Quang Phúc phát biểu kết luận cuộc họp báo. (Ảnh: Mạnh Tú/TTXVN)

Tại buổi họp báo về Lễ hội mùa Thu Côn Sơn-Kiếp Bạc năm 2025 ở Hải Phòng, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy Hải Phòng, Trưởng Tiểu ban Tuyên truyền lễ hội Nguyễn Quang Phúc cho biết năm nay, lễ hội có quy mô lớn hơn với các hoạt động phần lễ và phần hội được nâng cấp, tăng tính trải nghiệm cho nhân dân, du khách.

Các hoạt động của lễ hội nhằm vinh danh, quảng bá, tuyên truyền sự kiện Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử-Vĩnh Nghiêm-Côn Sơn, Kiếp Bạc được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới, góp phần nâng cao ý thức và trách nhiệm của cán bộ, nhân dân trong thực hành, gìn giữ và phát huy các giá trị di sản văn hóa dân tộc.

Sự kiện cũng nhằm quảng bá tài nguyên, xúc tiến du lịch, thương mại, thúc đẩy phát triển dịch vụ của Khu di tích Côn Sơn-Kiếp Bạc và thành phố; định hướng xây dựng nơi đây trở thành khu du lịch mang tầm quốc tế.

Trọng tâm của lễ hội tập trung vào ngày 7/10 (tức ngày 18/8 âm lịch) với Lễ tưởng niệm 583 năm Ngày mất của Anh hùng dân tộc, Danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Trãi; Lễ tưởng niệm 725 năm Ngày mất của Anh hùng dân tộc Trần Hưng Đạo; Khai hội mùa Thu năm 2025 và chào mừng, quảng bá sự kiện Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử-Vĩnh Nghiêm-Côn Sơn, Kiếp Bạc được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới; chương trình nghệ thuật “Hải Phòng - Tinh hoa miền di sản”; Lễ khai ấn Đức Thánh Trần.

Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hải Phòng Trần Thị Hoàng Mai cho biết điểm đặc biệt của lễ hội năm nay là cùng với các nghi lễ truyền thống còn có nhiều chương trình hấp dẫn như Giải chạy bán marathon (ngày 28/9) tại Khu di tích Côn Sơn-Kiếp Bạc; Tuần Văn hóa Du lịch và Xúc tiến thương mại kéo dài 9 ngày.

Các kiến trúc họa tiết cổ thời Trần thế kỷ 14 tại Khu Di tích Côn Sơn-Kiếp Bạc (Hải Phòng). (Ảnh: Tuấn Anh/TTXVN)

Dịp này, ngành Văn hóa sẽ công bố 3 tuyến du lịch mới gồm một hành trình 5 điểm đến di sản thế giới, Theo dấu chân Tam tổ Trúc Lâm, Khám phá Di sản thế giới Côn Sơn-Kiếp Bạc.

Tại di tích đền Kiếp Bạc, không gian lễ hội được mở rộng từ nghi môn đền Kiếp Bạc đến sông Lục Đầu. Chương trình nghệ thuật được dàn dựng kết hợp nghệ thuật biểu diễn, xiếc, nghệ thuật thị giác 3D mapping hiện đại, tái hiện chiến công hiển hách của quân và dân nhà Trần, đặc biệt là của Quốc công tiết chế Hưng Đạo Đại vương trên mảnh đất Vạn Kiếp.

Tuần Văn hóa Du lịch và Xúc tiến thương mại có quy mô mở rộng, diễn ra trong 9 ngày với 15 gian hàng, chia thành 3 khu vực, 6 tiểu cảnh trưng bày, giới thiệu, quảng bá văn hóa, du lịch, xúc tiến thương mại, các sản phẩm OCOP, nông sản và tiểu thủ công nghiệp tiêu biểu, làng nghề, tổ chức trình diễn, quảng diễn, giới thiệu quy trình chế tác các sản phẩm để du khách trải nghiệm.

Ông Lê Duy Mạnh, Phó Trưởng Ban Quản lý di tích Côn Sơn-Kiếp Bạc cho biết thời gian tới, Ban Quản lý tiếp tục nghiên cứu để phục dựng thêm một số nghi lễ để làm phong phú cho hoạt động lễ hội. Đó là phục hồi diễn xướng chém Phạm Nhan trên sông Lục Đầu, tổ chức nghi lễ chạy chữ ở đền thờ Nguyễn Trãi, nghi lễ cúng đàn Dược sư (từng được ghi chép đã có tại chùa Côn Sơn từ thế kỷ XVII); vinh danh những giá trị văn hóa đặc sắc của thành phố./.

(Vietnam+)