Lễ khai giảng khó quên của 26 triệu học sinh

“Sau 80 năm giời nô lệ làm cho nước nhà bị yếu hèn, ngày nay chúng ta cần phải xây dựng lại cơ đồ mà tổ tiên đã để lại cho chúng ta, làm sao cho chúng ta theo kịp các nước khác trên toàn cầu. Trong công cuộc kiến thiết đó, nước nhà trông mong chờ đợi ở các em rất nhiều. Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em”.

Sáng 5/9, những lời nhắn gửi đầy xúc động của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi đến các học sinh 80 năm trước một lần nữa được nhắc lại trong lễ khai giảng năm học mới 2025-2026.

Trong không khí trang nghiêm, nhiều cảm xúc, lời nhắn nhủ của Bác Hồ do Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhắc lại như con thoi thời gian, đưa học sinh, giáo viên cả nước trở lại 80 năm trước, khi nước ta vừa giành độc lập và bắt đầu công cuộc xây dựng nền giáo dục nước nhà.

80 năm đầy thăng trầm và biến đổi

80 năm trước, ngay sau khi nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời, đất nước đối diện muôn vàn khó khăn với thù trong giặc ngoài, kinh tế kiệt quệ, hơn 90% dân số mù chữ.

Thời điểm đó, nhiệm vụ cấp bách “diệt giặc dốt” được triển khai mạnh mẽ qua phong trào Bình dân học vụ, biến việc học chữ quốc ngữ thành nghĩa vụ bắt buộc và miễn phí cho toàn dân. Phong trào không chỉ xóa mù chữ cho hàng triệu người mà còn trở thành kênh tuyên truyền đường lối kháng chiến.

Song song, một nền giáo dục mới được hình thành với ba nguyên tắc: Dân tộc hóa, khoa học hóa và đại chúng hóa. Đỉnh cao là cuộc cải cách giáo dục năm 1950, thay thế hệ thống phổ thông 12 năm bằng 9 năm, xây dựng chương trình và sách giáo khoa mới, phục vụ kháng chiến và kiến quốc.

Bác Hồ bày tỏ những kỳ vọng đối với nền giáo dục, các thế hệ học sinh Việt Nam. Ảnh: Moet.

Sau Hiệp định Genève, đất nước chia cắt đã tạo ra hai hệ thống giáo dục khác biệt. Miền Bắc cơ bản xóa mù chữ vào cuối những năm 1950, hình thành hệ thống giáo dục quốc dân hoàn chỉnh, đào tạo hàng vạn trí thức, cán bộ, kỹ sư, bác sĩ phục vụ công cuộc xây dựng và chi viện cho miền Nam. Trong chiến tranh, giáo dục miền Bắc vẫn duy trì ổn định, quy mô học sinh phổ thông tăng đều qua các năm.

Ở miền Nam, trong vùng giải phóng, nền giáo dục cách mạng kiên cường bám trụ, mở trường lớp dân chủ, đào tạo cán bộ kháng chiến và in ấn hàng triệu bản sách giáo khoa. Thành tựu của cả hai miền đã tạo nền tảng quan trọng để thống nhất và đổi mới sau ngày đất nước toàn thắng.

Sau ngày đất nước hoàn toàn giải phóng, ngành giáo dục nước ta tập trung tiếp quản, thống nhất hệ thống trên phạm vi cả nước. Cuộc cải cách giáo dục lần thứ ba từ năm 1979-1986 diễn ra trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế - xã hội, nhưng đã đặt nền móng pháp lý và tổ chức cho một nền giáo dục thống nhất, từ mầm non đến đại học.

Giai đoạn này, ngành giáo dục duy trì và mở rộng mạng lưới trường lớp, xóa mù chữ, nâng cao dân trí, góp phần đưa nhân dân tham gia vào các hoạt động chính trị - xã hội, còn khó khăn nhưng đã định hình quan điểm và đường lối giáo dục xã hội chủ nghĩa.

Bước vào thời kỳ đổi mới, ngành giáo dục nước ta đạt nhiều thành tựu nền tảng như hoàn thiện thể chế, tái cấu trúc hệ thống giáo dục quốc dân, hoàn thành phổ cập tiểu học và xóa mù chữ vào năm 2000, triển khai phổ cập THCS. Cơ sở vật chất, đội ngũ nhà giáo, công tác xã hội hóa và hội nhập quốc tế được đẩy mạnh, tạo tiền đề quan trọng cho đổi mới toàn diện trong thế kỷ XXI.

Tiếp đó là hai thập niên đầu thế kỷ XXI, đánh dấu sự chuyển hướng mạnh mẽ của toàn ngành giáo dục. Nếu giai đoạn đầu những năm 2000 tập trung mở rộng quy mô, thì từ 2011-2020, ngành tập trung đổi mới căn bản, toàn diện, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và hội nhập quốc tế. Sau năm 2020, giáo dục tiếp tục chứng minh khả năng thích ứng linh hoạt trước nhiều biến động.

Trải qua gần 80 năm, từ phong trào Bình dân học vụ đến công cuộc đổi mới căn bản, toàn diện hôm nay, giáo dục Việt Nam đã chứng minh vai trò then chốt trong xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước. Những thành tựu đã đạt được là tiền đề quan trọng để ngành tiếp tục thực hiện sứ mệnh trong kỷ nguyên hội nhập và tri thức toàn cầu.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn gọi 80 năm giáo dục của Việt Nam là một "phép màu". Ảnh: Đinh Hà.

Phép màu chuyển mình

Bước vào kỷ nguyên mới, ngành giáo dục của Việt Nam đón nhận những tín hiệu chuyển biến tích cực. Hiện, cả nước có trên 52.000 trường học, đủ không gian học tập cho 26 triệu học sinh, trong đó 65 % trường phổ thông đạt chuẩn, nhiều trường học đã khang trang hiện đại; cùng với đó là 1,6 triệu nhà giáo được đào tạo bài bản, ưu tú không kém bạn bè thế giới.

Trong lễ khai giảng năm học mới 2025-2026 vào sáng 5/9, Bộ trưởng GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn xúc động ví nền giáo dục suốt 80 năm qua như một “phép màu”.

Chỉ trong 80 năm, phép màu này đã đưa đất nước chuyển mình rõ rệt, từ 95% người dân mù chữ trở thành nơi toàn quốc hoàn thành phổ cập giáo dục từ mẫu giáo 5 tuổi đến hết THCS. Phép màu này còn được thể hiện ở việc chất lượng giáo dục được nâng cao, được đánh giá có nền giáo dục phổ thông tốt và liên tục lọt top trong các kỳ thi Olympic quốc tế.

Cũng tại lễ khai giảng, một trong số 26 triệu nhân tố tạo nên “phép màu” của giáo dục Việt Nam - em Kiều Tuấn Định, sinh viên khóa 67 ngành Hệ thống nhúng và IoT, Đại học Bách khoa Hà Nội - bày tỏ lòng biết ơn đối với sự hy sinh của thế hệ đi trước để các học sinh ngày nay nhận được điều kiện thuận lợi để học tập, phát triển từng ngày.

Kiều Tuấn Định đại diện cho 26 triệu học sinh, sinh viên phát biểu tại lễ khai giảng. Ảnh: Moet.

Nam sinh bày tỏ quan điểm rằng phát triển đất nước trong kỷ nguyên số gắn liền với công nghệ, nơi những vi mạch bán dẫn nhỏ bé hay dòng lệnh AI trở thành nền tảng của hiện tại và tương lai.

Theo Tuấn Định, việc rèn luyện kiến thức, kỹ năng nghề nghiệp, tư duy sáng tạo và khả năng giải quyết các bài toán công nghệ không chỉ là nhiệm vụ của sinh viên ngành kỹ thuật, mà còn là trách nhiệm và mệnh lệnh từ trái tim mỗi người trẻ Việt Nam.

Định cho biết em mong muốn khởi nghiệp, xây dựng doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khoa học và công nghệ. Nam sinh cũng nhìn nhận thế hệ trẻ khi bước ra biển lớn sẽ đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt trong công nghệ, kỹ thuật và thương mại toàn cầu. Để chiến thắng, ngoài ý chí và quyết tâm, cần phải có trí tuệ cùng năng lực mới phù hợp với yêu cầu của thời đại.

Từ bài học lịch sử và truyền thống dân tộc, Định nhấn mạnh rằng thế hệ trẻ cần tựa chắc vào văn hóa, bản sắc và tinh thần nhân văn Việt Nam.

“Chúng em sẽ khiêm tốn, thật thà và dũng cảm học hỏi thế giới, để đương đầu và vượt qua thử thách mới với tinh thần ‘tôi là người Việt Nam’”, Định chia sẻ.

Học sinh lớp 1 trường Tiểu học Nguyễn Bình Khiêm hào hứng với lễ khai giảng đầu tiên của thời học sinh. Ảnh: Quỳnh Danh.

Đưa “phép màu” tới trường

"Sao nhỏ đến trường

Tung tăng cắp sách

Tự tin ánh mắt

Tỏa sáng ước mơ.

Sao bé yêu thế

Tung tăng tới trường

Bé cười tỏa nắng

Rộn rã sân trường".

Khi tiếng trống trường của Tổng Bí thư Tô Lâm vang lên rộn rã ở thủ đô Hà Nội, tại những địa phương khác trên cả nước, học sinh các cấp cũng hứng khởi bước vào năm học mới với nhiều ấp ủ cho riêng mình.

Gia đình hotgirl Salim - Hải Long, vợ chồng Đăng Khôi - Thủy Anh, diễn viên Vân Trang khoe hình ảnh các con trong ngày khai giảng. Ảnh: FBNV.

Sáng sớm, vợ chồng hotgirl Salim và thiếu gia Hải Long chia sẻ hình ảnh con gái Pamela (tên thật là Hải Đường) mặc đồng phục, chuẩn bị cho lễ khai giảng. Hotgirl Salim cho biết buổi sáng tựu trường, con gái Hải Đường vẫn bịn rịn và khóc một chút. Nhưng khi vào lớp, con lại vui và tự giác ăn cơm cùng các bạn.

Trong khi đó, tại trường Tiểu học Nguyễn Bỉnh Khiêm (phường Sài Gòn, TP.HCM), học sinh mặc đồng phục chỉnh tề được các thầy cô, đoàn diễn viên xiếc chào đón. Với riêng học sinh lớp 1, các em nhận được băng đô, thẻ tên kèm lời chúc của nhà trường, cùng với đó là những cái ôm ấm áp, những cái đập tay vui vẻ từ các giáo viên trường.

"Chúng ta hãy là những ngôi sao nhỏ tỏa sáng trên bầu trời nhé", Bảo Hân, đại diện 345 học sinh lớp 1 của trường Tiểu học Nguyễn Bỉnh Khiêm, dõng dạc phát biểu tại lễ khai giảng.

Chào đón học sinh bằng ánh nhìn trìu mến, ngập tràn hạnh phúc, bà Đỗ Ngọc Chi, Hiệu trưởng trường Tiểu học Nguyễn Bỉnh Khiêm, chia sẻ rằng nhà trường luôn trân trọng và lắng nghe những ước mơ đẹp đẽ của học sinh, đồng thời mong muốn nuôi dưỡng để những ước mơ ấy trở thành hiện thực.

Bà hy vọng một ngày nào đó, học trò sẽ có thể tự hào nói: “Em là cựu học sinh trường Tiểu học Nguyễn Bỉnh Khiêm và em đã thực hiện được ước mơ của mình”.

Nhân dịp khai giảng, nữ hiệu trưởng gửi lời chào đến 345 học sinh lớp 1 - những “ngôi sao nhỏ” vừa bước vào ngôi nhà chung của trường, đồng thời khẳng định thầy cô và các anh chị luôn sẵn sàng đồng hành, giúp các em nhanh chóng thích nghi, cảm thấy an toàn, tự tin và hạnh phúc trong mỗi ngày đến lớp.

Giống như các năm trước, diễn viên Vân Trang đưa con gái Queenie tới trường Tiểu học Nguyễn Bỉnh Khiêm dự lễ khai giảng. Năm nay, con gái nữ diễn viên đã lên lớp 4. Chia sẻ ảnh chụp cùng con gái và các giáo viên trường, diễn viên phim Thiên mệnh anh hùng viết: “Khối phụ huynh đưa khối tựu trường đi khai giảng trong niềm hân hoan".

Cũng tại TP.HCM, vợ chồng ca sĩ Đăng Khôi và vợ hotgirl Thủy Anh tranh thủ lịch trình bận rộn để đưa 2 con trai dự lễ khai giảng. Trong bài đăng trên Facebook, vợ chồng nam ca sĩ cho biết vào 4h sáng 5/9, sau khi kết thúc buổi tổng duyệt cho concert Anh Trai Vượt Ngàn Chông Gai, anh và vợ nhanh chóng về nhà để đưa con đi khai giảng.

"Quyết tâm không bỏ lỡ bất kỳ cột mốc quan trọng nào của con. Đi học nhớ ngoan, nghe lời thầy cô nha hai con trai yêu của bố mẹ".

Không khí khai giảng tại trường THCS Tây Mỗ 3 rất sôi động. Ảnh: NTCC.

Tại Hà Nội, học sinh cũng háo hức bắt đầu năm học mới với lễ khai giảng đặc biệt. Trước khi cùng nahu theo dõi chương trình do Bộ GD&ĐT tổ chức, trường THCS Tây Mỗ 3 còn dành cho học trò các tiết mục biểu diễn cùng chương trình đón học sinh đầu cấp, tạo không khí rộn ràng.

Cô Hiệu trưởng Vũ Thị Thìn chia sẻ thầy trò trường THCS Tây Mỗ 3 rất hứng khởi chào đón năm học mới với quyết tâm cao phấn đấu học tập, rèn luyện để đạt được nhiều thành tích, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện và mũi nhọn của Thủ đô.

Năm học mới 2025-2026 với nhiều kỳ vọng chính thức bắt đầu, trên cả nước.

Thái An