Lễ rước nước, tế cá tại Đền Trần

Lễ rước nước, tế cá là nghi lễ truyền thống quan trọng theo tín ngưỡng tâm linh từ xa xưa tại Đền Trần được người dân bản địa lưu giữ. Nghi lễ này, ngoài việc tri ân công lao của triều đại Trần, tôn vinh nền văn minh lúa nước và nghề chài lưới, gốc gác tiên tổ nhà Trần, còn mang ý nghĩa cầu mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt.

Tại buổi lễ đã diễn ra các nghi thức: dâng sớ, thỉnh chân nhang tại Đền Cố Trạch, sau đó tổ chức rước kiệu đựng chóe ra giếng Rồng, tiến hành nghi thức lấy nước. Đoàn rước gồm: đội rước rồng, lân; chiêng, trống, đội bát âm, kiệu rước nước, kiệu rước cá, đội đánh bắt cá với vật dụng đầy đủ như vó, giậm, nơm, kiệu Thánh, đội tế nam quan, đội tế nữ quan…

Nghi lễ lấy nước cá tại giếng Rồng. Ảnh: Phan Phương

Đoàn lễ tổ chức đánh cá tại ao cạnh giếng Rồng, đánh bắt hai loại cá triều đẩu (cá quả) và long ngư (cá chép) rồi chuyển đến kiệu Rồng. Đoàn rước nước và rước cá về Đền Thiên Trường, thực hiện nghi lễ dâng nước và tế cá. Tiếp đó, cá được đưa đi phóng sinh ở sông Hồng. Theo người dân dự lễ tại địa phương, việc tổ chức nghi lễ phóng sinh cá ra sông Hồng có ý nghĩa nhân văn lịch sử, tổ tiên thời nhà Trần xuất thân từ nghề chài lưới nên phải nhân nuôi đàn cá để bảo vệ nguồn lợi, khai thác lâu dài chứ không tận diệt nguồn lợi thiên nhiên ban tặng.

Nghi lễ dâng nước, tế cá. (Ảnh: Phan Phương)

Phóng sinh cá tại sông Hồng. Ảnh: Phan Phương

Lễ hội Khai ấn Đền Trần (cùng với lễ hội Đền Trần) được công nhận là Di sản văn hóa Quốc gia. Hàng năm lễ hội Khai ấn Đền Trần thu hút hàng vạn lượt du khách ở khắp mọi miền Tổ quốc về chiêm bái, dự hội. Lễ hội Khai ấn Đền Trần đã dần phục dựng các nghi lễ quan trọng liên quan, trong đó có lễ "rước nước, tế cá" - một lễ nghi truyền thống đặc sắc mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, tri ân công lao của tổ tiên triều đại nhà Trần - một Vương triều gắn bó với sông nước và cũng lập nên những chiến thắng lừng lẫy trên sông nước trong 3 lần đại thắng quân xâm lược Nguyên - Mông, ghi những trang vàng chói lọi trong lịch sử giữ nước của dân tộc.

Phan Phương - Tùng Dương