Lễ Shavuot - Giá trị văn hóa, nghệ thuật đặc sắc của đất nước Israel

Các bé gái mặc trang phục truyền thống màu trắng để mừng lễ hội Shavuot. Ảnh: israel21c.org

Lễ Shavuot không chỉ gắn liền với sự kiện Thiên Chúa ban Torah (lời dạy) cho người Do Thái tại Núi Sinai, mà còn là lễ hội mùa màng truyền thống, là dịp để người dân bày tỏ lòng biết ơn với đất trời qua những vụ thu hoạch đầu tiên.

Shavuot, ban đầu là một lễ hội nông nghiệp trong Kinh Thánh, đánh dấu khởi đầu mùa thu hoạch lúa mì và nghi thức dâng "trái đầu mùa" tại Đền Thánh (Beit HaMikdash). Tuy nhiên, theo phân tích của các giáo sĩ trong Talmud dựa trên Sách Xuất hành, người Do Thái đã đến Núi Sinai vào tháng thứ ba (Sivan) và chính vào ngày mồng 6 của tháng này trùng với lễ Shavuot, họ đã nhận được Torah. Chính sự kiện này đã mang lại chiều sâu tinh thần mới cho Shavuot. Từ một lễ hội nông nghiệp, nó trở thành biểu tượng cho giao ước thiêng liêng giữa Thiên Chúa và dân tộc Do Thái, thời khắc họ nhận lấy luật lệ nền tảng và lời dạy của Do Thái giáo.

Tại các giáo đường cổ kính ở các thành phố lớn, hàng nghìn tín đồ Do Thái tham gia nghi thức Tikkun Leil Shavuot – thức suốt đêm học Torah. Những buổi học kéo dài từ hoàng hôn đến bình minh không chỉ là sự tôn vinh kiến thức, mà còn là biểu tượng cho lòng khao khát tìm kiếm sự khai sáng nội tâm. Cùng lúc đó, ở nhiều nơi, các buổi hòa nhạc, triển lãm nghệ thuật tôn giáo và dân gian cũng được tổ chức, phản ánh sự giao thoa giữa cổ kính và hiện đại trong đời sống tinh thần người Israel.

Không thể thiếu trong Lễ Shavuot là các món ăn từ sữa – biểu tượng của sự thuần khiết và dưỡng nuôi. Trên khắp các bàn tiệc, người ta dễ dàng bắt gặp hình ảnh bánh cheesecake, blintzes, hoặc các món salad phô mai kiểu Địa Trung Hải, được chế biến tinh tế và bày biện đẹp mắt. Nhiều người lý giải rằng khi Torah được ban xuống, người Do Thái chưa có thời gian chuẩn bị đồ ăn phù hợp với luật kashrut, nên họ ăn món sữa như một sự tuân thủ ngay lập tức và mộc mạc.

Tại các kibbutz (hợp tác xã nông nghiệp) và moshav (làng nông nghiệp), lễ hội diễn ra trong không khí tưng bừng với diễu hành máy kéo, trình diễn vũ điệu dân gian, trưng bày sản vật địa phương như lúa mì, sữa, mật ong, trái cây đầu mùa. Trẻ em đội vòng hoa, mặc trang phục trắng, hát vang những bài ca truyền thống. Hình ảnh ấy gợi nhớ nghi lễ cổ xưa khi người dân dâng trái đầu mùa lên Đền Thánh.

Ở Tel Aviv, Shavuot mang một diện mạo khác: các buổi hòa nhạc ngoài trời, chiếu phim nghệ thuật, hội chợ thủ công và các workshop học Torah dành cho giới trẻ diễn ra khắp nơi – từ công viên, trung tâm văn hóa cho đến sân thượng các tòa nhà hiện đại. Dù không có biểu tượng vật chất nổi bật như lều của Sukkot hay chân đèn của Hanukkah, Shavuot được xem là “lễ hội của kiến thức”, nhấn mạnh vai trò của học tập và nội tâm trong đời sống tôn giáo và xã hội.

Lễ Shavuot tại Israel không chỉ là dịp để thể hiện đức tin, mà còn là một trải nghiệm văn hóa toàn diện – từ âm nhạc, ẩm thực đến lịch sử và nông nghiệp. Trong sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và đổi mới, Shavuot tiếp tục là nhịp cầu kết nối người Israel hôm nay với cội nguồn xa xưa của mình.

Thanh Bình (TTXVN)