Leipzig, nơi bóng đá là trái tim rỉ máu

Di chứng của lịch sử

Tháng 11/1989, Bức tường Berlin bị kéo sập, đánh dấu thời khắc thống nhất hai miền nước Đức. Một viễn cảnh mới được mở ra với những người dân Đông Đức, vốn luôn nhìn về phía Tây cùng niềm hy vọng về một cuộc sống tốt hơn. Nhưng theo thời gian, họ nhận ra, đời thực không giống như câu khẩu hiệu thường vang lên: Miền Đông cũng như miền Tây (Nationalmannschaft).

Thành phố Leipzig vốn nổi tiếng nhờ công nghiệp và âm nhạc, cũng là nơi giữ thi hài Bach.

Hơn 3 thập niên qua, dòng vốn đầu tư của Cộng hòa Liên bang Đức tập trung cho phát triển miền Đông luôn được duy trì ở mức rất cao. Nhưng ở một góc độ nào đó, kinh tế vùng Đông Đức vẫn có mức chênh lệch nhất định so với miền Tây. Câu chuyện tương tự cũng xảy ra trong môn thể thao vua.

Có bao nhiêu đội bóng Đông Đức đang chơi ở cấp độ cao nhất của Bundesliga? Union Berlin là một trường hợp đặc biệt, khi họ đi lên bằng thực lực bản thân và được mọi người ủng hộ. Một trường hợp khác có thành tích tốt hơn nhiều, luôn nằm ở top đầu nhưng chỉ nhận được sự ghẻ lạnh: Leipzig. Liam là một người hâm mộ bóng đá sinh ra và lớn lên ở Leipzig. Tại kỳ EURO lần này, hòa vào dòng fan khắp nơi trên châu Âu đổ về, người đàn ông Đức này cũng xuống đường cổ vũ. Tuy nhiên, bên cạnh áo của đội tuyển Đức, trang phục thi đấu anh mặc trên người lại là của Borussia Dortmund, không phải CLB Leipzig.

"Bóng đá Đức có tính tự tôn rất cao. Chúng tôi không chỉ ủng hộ đội bóng tại địa phương nơi mình sinh ra và lớn lên. Một đội bóng xứng đáng nhận được tình cảm của người hâm mộ, chỉ khi họ sở hữu một bề dày lịch sử, cũng như tồn tại và phát huy giá trị vì người hâm mộ", Liam nói sau khi nhấp một ngụm bia.

Những điều người đàn ông Leipzig này nói không hề sai. So với những đội bóng có lịch sử hơn 100 năm hình thành và phát triển như Dortmund, Bayern, 15 năm của Leipzig chỉ như một khoảnh khắc chớp mắt. Họ cũng không tồn tại và phát triển với tôn chỉ "vì cộng đồng" như Liam và nhiều khán giả khác tâm niệm. Có nhiều lựa chọn cho Liam và những khán giả tại Leipzig. Họ có thể cổ vũ cho một đội bóng khác ở Bundesliga, hoặc bỏ tiền mua vé (với giá rẻ như cho) đến xem những đội địa phương đang thi đấu ở hạng dưới. Đó là cách tốt nhất để đồng hành với bóng đá "đúng nghĩa", cùng những giá trị cộng đồng họ theo đuổi.

Khán giả quốc tế sẽ thấy lạ vì nhiều người Leipzig lại không ưa đội Leipzig.

Khi được hỏi về góc nhìn cá nhân với Leipzig, Liam không ngần ngại giãi bày bằng những từ ngữ khó nghe. Đó thực sự là thông tin gây sốc với những khán giả nước ngoài. Nhưng càng lắng nghe câu chuyện của Liam, ta mới hiểu thêm về giá trị đích thực khi một đội bóng tồn tại, cũng như sứ mệnh một CLB cần truyền tải đến người hâm mộ xuyên suốt hành trình của nó.

Câu lạc bộ ở Đức, “hồn” ở nơi đâu?

Lịch sử hình thành và phát triển CLB Leipzig đến bây giờ vẫn là một câu chuyện gây tranh cãi. Ở một góc độ nào đó, điều này xuất phát từ tinh thần "quốc tế hóa" của cha đẻ đội bóng. Tỷ phú Dietrich Mateschitz là người Áo, gây dựng cơ nghiệp nhờ một loại đồ uống ông mua từ Thái Lan và phổ biến ra toàn cầu.

Vào khoảng năm 2005, Dietrich Mateschitz muốn nâng thị phần của ngành công nghiệp sản xuất đồ uống ông sở hữu lên tầm cao mới. Phương thức hiệu quả nhất, từ góc nhìn của vị tỷ phú này, là gắn liền sản phẩm của ông cùng với những thương hiệu thể thao. Bên cạnh những CLB đua thuyền và đua xe, trọng tâm chiến lược là xây dựng một đội bóng thuộc 5 giải hàng đầu châu Âu.

Ban đầu, Mateschitz muốn thâu tóm một đội bóng tại Anh hoặc Pháp, nhưng kế hoạch này nhanh chóng phá sản. Hai quốc gia này không cho phép kinh doanh đồ uống có taurine, vốn nằm trong danh mục chất cấm của họ. Thế là mục tiêu của Mateschitz chuyển hướng sang Đức, bên cạnh quê hương ông, nước Áo.

Vị tỷ phú này đã thực hiện hàng trăm chuyến đi đến Đức, chỉ để trao đổi, đàm phán mua lại một đội bóng. Nhưng St Pauli, Munich 1860 rồi Fortuna Dusseldorf đều nhất quyết không chấp nhận một thương vụ mua lại - sáp nhập. Lý do rất đơn giản: Ngay cả trong bối cảnh tài chính khó khăn, họ vẫn muốn giữ gốc rễ văn hóa Đức của mình, thay vì trở thành đế chế kinh doanh.

Một nguyên nhân khác khiến Mateschitz gặp khó trong đầu tư vào bóng đá ở Đức là những quy định được luật hóa. Phần lớn các bang của Đức, cũng như điều lệ của Liên đoàn Bóng đá Đức đều ghi rõ một đội bóng không được phép có cá nhân nào nắm giữ 51% cổ phần trở lên. Ở đâu Mateschitz đến, nơi đó đều có sự phản đối, thậm chí kêu gọi tẩy chay bóng đá. Kế hoạch sở hữu một đội bóng có bề dày lịch sử của Mateschitz lâm vào ngõ cụt. Đó cũng là lúc ông đưa ra một quyết định không ai ngờ đến. Thay vì dựa vào lịch sử, vị tỷ phú này sẽ xây nên lịch sử từ con số 0. Đó cũng là lúc Leipzig được để ý đến, dù cả ba đội bóng trước đây ông muốn thâu tóm đều nằm ở Tây Đức, chứ không phải khu vực phía Đông.

Thực tế, Leipzig không nổi tiếng về thể thao. Nơi đây được biết tới như thành phố công nghiệp hiếm hoi ở vùng Saxony, là nơi lưu giữ thi hài của nhà soạn nhạc Sebastian Bach. Thế rồi một đội bóng xuất hiện. Ngay cả khi không được người dân địa phương đón nhận, nó vẫn tồn tại và phát triển, thăng tiến như một ốc đảo đầy ắp nước giữa sa mạc khô cằn.

Phát triển bất chấp rào cản

Năm 2009, đội bóng Leipzig chính thức được thành lập sau khi doanh nghiệp của Mateschitz mua lại suất của một đội hạng 5 có tên SSV Markanstadt. Họ lập tức giành quyền lên hạng 4 trong mùa giải đầu tiên. Chỉ trong vòng 7 năm sau đó, họ đã giành quyền lên chơi tại Bundesliga, sở hữu một số danh hiệu quốc nội cùng dàn cầu thủ trị giá hàng trăm triệu euro.

Hoffenheim cũng bị ghét vì dùng “ngoại lực” để phát triển.

Những khán giả bảo thủ với Leipzig như Liam tồn tại không ít ở khu vực Đông Đức, cũng như ngay tại thành phố này. Nhưng ở chiều ngược lại, đội bóng ấy ngày càng thu hút nhiều người hâm mộ đến sân theo dõi. Phần lớn fan của Leipzig là những khán giả trẻ, vốn quan tâm đến văn hóa bóng đá chiến thắng, cũng như một số ngôi sao mà đội bóng sở hữu.

Matthias, một sinh viên tại Leipzig đã đến sân cổ vũ đội bóng này từ vài năm trước. Giờ đây, tại mỗi trận đấu Leipzig được chơi trên sân nhà, anh luôn nằm trong số 45.000 khán giả thường trực. 15 năm trước, số khán giả trung bình đến xem họ thi đấu ở giải hạng 5 chỉ là vỏn vẹn trên dưới 2.000 người. "15 năm trước, SSV Markanstadt được mua lại với giá 350.000 euro. Giờ đây, Leipzig đang dần trở thành một thế lực mới của bóng đá châu Âu. Họ chính là hình mẫu trở thành đội bóng nhóm đầu từ con số 0, với sự đầu tư bài bản và hợp lý. Chúng tôi tự hào vì CLB không ngại phải chịu mác kinh doanh bóng đá, nhưng vẫn hoạt động ổn định và phát triển", Matthias cho biết.

Từ 350.000 euro được bỏ ra vào năm 2009, dòng tiền đầu tư vào CLB Leipzig vẫn chảy đều đặn. Di sản của Mateschitz tiếp tục được xây dựng và bồi đắp ngay cả khi ông đã qua đời. Những khán giả trung thành như Matthias ngày một nhiều lên. Họ tự hào mình là một phần trong lịch sử câu lạc bộ, và sẽ được nhắc đến như những người tiên phong sau nhiều thập kỷ nữa.

Ở chiều ngược lại, nhiều đội bóng hàng đầu của Đức, vốn tự hào về truyền thống và bề dày lịch sử, lại lâm vào tình cảnh khó khăn. Borussia Dortmund của Liam từng suýt lâm vào thế phá sản, và họ chỉ có thể tồn tại nhờ cách vay tiền từ những đội bóng khác. Stuttgart chỉ mới vực lại thời gian gần đây, trong khi Schalke 04 đã thực sự rơi về thời xa vắng.

Đơn Ca (từ CHLB Đức)