'Lệnh cấm xuất khẩu công nghệ EUV' khiến năng lực sản xuất chip của Trung Quốc chậm 10-15 năm so với Mỹ hay Đài Loan

CEO ASML cho rằng năng lực sản xuất chip của Trung Quốc vẫn chậm cả thập kỷ so với Mỹ hay Đài Loan

Ngay cả với các công cụ quang khắc DUV tiên tiến nhất, năng lực của SMIC khó có thể cạnh tranh hiệu quả về chi phí với công nghệ của TSMC. Nguyên nhân chính là Trung Quốc không thể tiếp cận các công cụ quang khắc EUV hiện đại, vốn là yếu tố cốt lõi để chế tạo các chip bán dẫn tiên tiến nhất.

“Lệnh cấm xuất khẩu công nghệ EUV khiến Trung Quốc tụt hậu từ 10 đến 15 năm so với phương Tây”, ông Christophe Fouquet, Giám đốc điều hành của ASML chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn với NRC.

ASML chưa từng chuyển giao bất kỳ thiết bị EUV nào cho Trung Quốc, do bị ràng buộc bởi Thỏa thuận Wassenaar và các lệnh trừng phạt của Mỹ, dù từng xuất hiện thông tin rằng SMIC đã đặt mua một máy EUV. Tuy thông tin cụ thể chưa được làm rõ, nhưng ASML đã không giao máy cho xưởng đúc Trung Quốc do các lệnh trừng phạt của Mỹ.

Tuy vậy, ASML vẫn duy trì việc cung cấp các công cụ quang khắc DUV tiên tiến, như mẫu Twinscan NXT:2000i, với khả năng sản xuất chip trên các tiến trình công nghệ 5nm và 7nm.

Nhờ vậy, SMIC đã chế tạo chip cho Huawei bằng công nghệ xử lý 7nm thế hệ thứ nhất và thứ hai trong nhiều năm qua, giúp Huawei phần nào vượt qua lệnh trừng phạt từ chính phủ Mỹ. Dĩ nhiên, điều này chắc chắn cũng giúp những gã khổng lồ công nghệ cao của Trung Quốc vượt qua các lệnh trừng phạt của chính phủ Mỹ.

Nhận thức rõ rằng việc tiếp cận các công cụ EUV từ nước ngoài là bất khả thi, Huawei và các đối tác đã bắt đầu hành trình phát triển công nghệ quang khắc cực tím tiên tiến nhằm xây dựng hệ sinh thái sản xuất chip nội địa. Tuy nhiên, quá trình này được dự báo sẽ kéo dài từ 10 đến 15 năm. Để so sánh, ASML cùng các đối tác của họ đã mất hơn 20 năm, từ những bước nghiên cứu ban đầu cho đến khi hoàn thiện hệ sinh thái EUV thương mại.

Tuy nhiên, lợi thế của Trung Quốc là họ không cần bắt đầu từ con số không, bởi nhiều công nghệ nền tảng phát triển từ thập niên 1990 đã được công khai, giúp rút ngắn đáng kể thời gian nghiên cứu. Dẫu vậy, ngay cả khi ngành bán dẫn Trung Quốc phát triển thành công công cụ Low-NA EUV, thì vào thời điểm đó, ngành công nghiệp chip phương Tây có thể đã tiến xa với công nghệ quang khắc High-NA EUV và thậm chí là Hyper-NA EUV, tạo nên một khoảng cách công nghệ mới đầy thách thức.

Theo Tom’s Hardware, mối quan ngại lớn hơn là khả năng các công ty Trung Quốc sẽ sao chép các máy DUV tiên tiến của ASML, chẳng hạn như Twinscan NXT:2000i, trong thời gian ngắn hơn. Mỹ đang gây áp lực buộc ASML ngừng bảo trì và sửa chữa các hệ thống DUV tiên tiến tại Trung Quốc, nhằm hạn chế rò rỉ công nghệ. Tuy nhiên, chính phủ Hà Lan hiện vẫn chưa chấp thuận yêu cầu này.

Chính phủ Mỹ hiện đang gia tăng áp lực lên ASML, yêu cầu hãng ngừng bảo trì và sửa chữa các hệ thống DUV hiện đại tại Trung Quốc. Tuy nhiên, chính phủ Hà Lan, nơi ASML đặt trụ sở, đến nay vẫn chưa chấp thuận yêu cầu này.

ASML, về phần mình, muốn duy trì quyền kiểm soát các máy móc đang hoạt động tại Trung Quốc để ngăn chặn nguy cơ rò rỉ công nghệ nhạy cảm. Điều này đặc biệt quan trọng, vì nếu các công ty Trung Quốc tự quản lý việc bảo trì, rủi ro bảo mật và khả năng bị sao chép công nghệ sẽ tăng cao đáng kể.

Hiện tại, các công ty Trung Quốc như SMIC, Hua Hong và YMTC là những khách hàng quan trọng của ASML, đóng góp hàng tỷ USD doanh thu mỗi năm thông qua việc mua các hệ thống quang khắc DUV. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là điều gì sẽ xảy ra nếu – hoặc chính xác hơn, khi nào các nhà sản xuất thiết bị in thạch bản Trung Quốc phát triển được hệ thống DUV của riêng mình hoặc sao chép các thiết kế từ ASML.

Kịch bản này có thể dẫn đến hai hệ quả. Một mặt, nhu cầu mua hàng từ ASML sẽ giảm, làm ảnh hưởng đến doanh thu của công ty. Mặt khác, Trung Quốc có thể xuất khẩu các thiết bị này ra thị trường quốc tế, trở thành đối thủ cạnh tranh trực tiếp với ASML. Dù khả năng chế tạo một cỗ máy tiên tiến như Twinscan NXT:2000i trong ngắn hạn là khó xảy ra, nhưng việc sao chép một hệ thống đơn giản hơn có thể khả thi trong thời gian không quá xa.

Hạ Chi