Lịch sử chỉnh nha, niềng răng và những bí mật thú vị ít người biết
Chỉnh nha có vẻ giống như một phát minh hiện đại, nhưng ít ai biết rằng nó có lịch sử lâu đời. Rất nhiều nền văn hóa cổ đại đã phát triển các phương pháp tiên tiến đáng ngạc nhiên để làm thẳng và bảo tồn sự nguyên vẹn của hàm răng.
Hàm răng khỏe mạnh và một nụ cười hấp dẫn từ lâu đã được coi là điều đáng mơ ước. Nhiều nền văn minh cổ đại đã sử dụng hình thức niềng răng thô sơ để nắn chỉnh những chiếc răng khấp khểnh khi còn sống hoặc giữ gìn chúng thẳng hàng, nguyên vẹn khi về thế giới bên kia.
Vật liệu phổ biến được sử dụng để niềng răng trong thế giới cổ đại bao gồm vàng, kim loại hoặc catgut. Trải qua lịch sử, các vật liệu khác được sử dụng cho niềng răng bao gồm bạch kim, bạc, thép, gỗ, ngà voi và đồng.
Các nền văn minh cổ đại đã sử dụng niềng răng
Tại Ai Cập, người ta đã phát hiện ra phần còn lại của xác ướp Ai Cập với các trụ kim loại trên răng được buộc bằng dây từ catgut (điều chế từ ruột cừu hoặc ruột ngựa), hoạt động như dây cung trong niềng răng hiện đại - thiết bị tạo áp lực lên răng và khiến chúng bị xê dịch.
Văn hóa Ai Cập rất coi trọng thế giới bên kia, vì vậy người ta thường niềng răng cho người đã khuất hơn là người sống.
Cornelius Celsus Aulus (26 TCN – 50) là một người La Mã cổ đại người đã cống hiến cả cuộc đời mình cho nghiên cứu và phát triển những thực hành y khoa.
Celsus ghi nhận đã có một bệnh nhân dùng lực ngón tay để đẩy các răng của mình để giúp chúng đều hơn. Thông qua các ghi chú chi tiết, Celsus đưa ra giả thuyết là răng có thể được định vị và tự sắp xếp lại do lực ngón tay tác động trong thời gian dài.
Ông phát biểu rằng “Nếu răng sữa vẫn tồn tại khi răng vĩnh viễn mọc, răng vĩnh viễn sẽ bị lệch. Khi đó, phải nhổ răng sữa và dùng ngón tay đẩy mỗi ngày cho răng vĩnh viễn bị lệch di chuyển về đúng vị trí”.
Bên cạnh đó người La Mã cổ đại là nền văn minh đầu tiên sử dụng niềng để sắp xếp răng khi còn sống. Người ta đã tìm thấy dây vàng mịn (được gọi là dây nối) luồn qua răng tại một số khu chôn cất người La Mã.
Niềng răng hiện đại được phát minh khi nào?
Niềng răng hiện đại được phát minh vào năm 1819 bởi Christophe-Francois Delabarre. Người Pháp đã phát triển lĩnh vực nha khoa vào những năm 1700, với những tiến bộ đáng chú ý bao gồm các dụng cụ bảo vệ răng miệng tùy chỉnh và loại bỏ răng khôn để quản lý tình trạng quá chen chúc.
Tuy nhiên, chính Delabarre mới là người tạo ra kỹ thuật niềng răng như chúng ta biết ngày nay. Ông đã nghĩ ra một sợi dây được cài trên cả răng trên và dưới, đeo trong thời gian dài để làm thẳng răng.
Mãi đến năm 1997, lấy cảm hứng từ phương pháp điều trị chỉnh nha của chính mình, một sinh viên tốt nghiệp Stanford tên là Zia Chishti đã hình dung ra một bộ niềng bằng nhựa trong suốt, có thể thực hiện hành động nắn giống như mắc cài kim loại truyền thống mà không cần đến dây cung hoặc điều chỉnh thường xuyên.
Anh đã hợp tác với Kelsey Wirth - một sinh viên tốt nghiệp Stanford - để tạo ra các khay ký hiệu rõ ràng tùy chỉnh bằng cách sử dụng phần mềm máy tính mới nhất. Họ đặt tên cho phát minh là Invisalign. Invisalign được phát minh vào năm 1997 nhưng mãi đến năm 2000, chúng mới được cung cấp ra thị trường.
Cha đẻ ngành chỉnh nha
Edward Angle (1855-1930) được mệnh danh là “Cha đẻ của ngành chỉnh nha”. Phân loại đầu tiên của Angle về sai khớp cắn từ năm 1899 vẫn được sử dụng cho đến ngày nay.
Angle đã thiết kế nhiều thiết bị chỉnh nha và phần lớn được ghi nhận là đã phát triển điều trị chỉnh nha từ một quá trình suy đoán thành một khoa học chính xác.
Angle tin chắc rằng do sự phức tạp của nó, chỉnh nha đòi hỏi phải được đào tạo chuyên khoa và sau đó ông đã thiết lập chương trình sau đại học đầu tiên dành riêng cho chỉnh nha. Các trường đại học trên khắp thế giới đã tiếp tục chương trình đào tạo này kể từ đó, với các chuyên gia tốt nghiệp được gọi là bác sĩ chỉnh nha.