"Cấu trúc Richat" hay "Con mắt của Sahara" là một kết cấu địa chất hình elip nổi lên giữa sa mạc Sahara, ở trung tâm phía Tây Mauritania. Rất nhiều giả thuyết được đưa ra cho khu vực địa chất kỳ lạ rộng 40 km này, đó có thể là hiện tượng xói mòn, hoặc cũng có thể là tàn tích của vụ va chạm thiên thạch với trái đất hàng trăm triệu năm trước, nhưng không tìm thấy đá tan chảy để chứng minh cho giả thuyết này.
Cuối cùng, họ kết luận rằng Con mắt của Sahara là một mái vòm địa chất. Nhìn từ ngoài không gian, "con mắt của Sahara" là một vòng xoáy rộng 48,2 km giống như vỏ ốc hoặc con mắt. Những nhà địa chất cho rằng Con mắt được hình thành khoảng 300 triệu năm trước, khi siêu lục địa duy nhất trên thế giới Pangea bắt đầu tách ra do kiến tạo mảng.
Hàng triệu năm trước, những vùng này có khí hậu ôn hòa với lượng nước dồi dào, không phải sa mạc như ngày nay. Quá trình gió đẩy các lớp bụi, nước làm đọng cát và bùn đã góp phần hình thành những tảng đá sa thạch nhiều tầng. Hoạt động của núi lửa từ sâu bên dưới bề mặt Trái Đất đã nâng toàn bộ khu vực xung quanh Con mắt sa mạc. Sau khi núi lửa tàn lụi, gió và nước chảy bắt đầu ăn mòn tại các lớp đá. Khu vực tự sụp đổ, tạo hình dáng tựa con mắt.
Bên cạnh phần giải thích khoa học, nhiều giả thuyết cho rằng Con mắt của Sahara có thể chính là lời giải cho thành phố Atlantis đã mất, một hòn đảo hư cấu được đề cập đầu tiên bởi nhà triết học Hy Lạp cổ đại Plato hơn 2.300 năm trước.
Theo Plato, quốc đảo không tưởng tồn tại khoảng 9.000 năm trước thời của ông và đã biến mất một cách bí ẩn. Các câu chuyện kể lại cho thấy thành phố đã chìm xuống biển sau trận động đất hoặc sóng thần. Các câu chuyện kể lại cho thấy thành phố Atlantis trên biển Địa Trung Hải kéo dài tới Crete, hòn đảo lớn nhất Hy Lạp. Edgar Cayce, nhà huyền môn Kitô giáo người Mỹ, cho rằng Atlantis và lục địa Á - Âu có kích thước tương đương
Plato mô tả Atlantis có một hòn đảo trung tâm được bao quanh bởi các vành đai khác nhau - trong đó có cả những vành đai làm từ nước rất giống với Con mắt của Sahara. Thậm chí, các nhà nghiên cứu còn tin rằng một lượng lớn nước đã từng thoát ra khỏi Con mắt của Sahara, cho thấy nó có thể đã từng bị bao quanh bởi nước giống như Atlantis.
Theo truyền thuyết, thành phố Atlantis được xây dựng bởi thần Biển Poseidon. Ông đi khắp thế giới tìm kiếm hòn đảo lớn nhất cho đến khi thấy Atlantis, nơi sinh sống của những người đẹp và thông minh nhất thế giới. Tại đây, vị thần đã yêu Cleito. Để bảo vệ người yêu, Poseidon đặt thành phố trên đỉnh ngọn đồi biệt lập giữa biển và lấy tên Atlantis.
Điều trùng hợp là Con mắt của Sahara cũng được mô tả "nằm trong bóng tối của những ngọn núi ở phía bắc, nơi các dòng sông chảy xuống một thung lũng rộng lớn" tương đồng với vị trí được cho là nơi tọa lạc cuối cùng của Atlantis.
Dù nhiều người vẫn coi Atlantis chỉ là huyền thoại, nhiều giả thuyết cho thấy câu chuyện ngụ ngôn dựa trên các sự kiện có thật. Trong khi đó, chưa có lý do nào thực sự thuyết phục giải thích nguyên nhân vì sao Con mắt của Sahara lại có hình dạng tròn hoàn hảo đến như vậy.
Anh Tuấn
Ảnh: NASA, Wikimedia Commons, National Geographic, The Travel Club