Liên minh ba nhà kiến tạo động lực cho đổi mới sáng tạo Việt Nam

Tam giác phát triển của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo

Chiều ngày 5/12, Hiệp hội Doanh nghiệp Khoa học và Công nghệ Việt Nam (VST) tổ chức, phối hợp với Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp Công nghệ (Bộ KH&CN) tổ chức Hội nghị Thượng đỉnh Liên minh Doanh nhân và Trí thức Khoa học – Công nghệ Kỷ nguyên mới lần thứ nhất.

Hội nghị lần này có chủ đề: "Kết nối trí tuệ Việt Nam – Chung tay làm chủ công nghệ Việt Nam, phát triển nền kinh tế tri thức". Đây là sự kiện có ý nghĩa quan trọng, nhằm kết nối các nhà khoa học, doanh nhân và trí thức để đưa những sản phẩm KH&CN nghiên cứu ra thị trường, tạo giá trị cho xã hội. Sự kết nối đó sẽ tạo nên một sức mạnh mới – sức mạnh của một Liên minh Doanh nhân và Trí thức Khoa học – Công nghệ Việt Nam thực chất, bền bỉ, hữu ích.

Các diễn giả tham dự diễn đàn Liên minh khoa học công nghệ giải quyết vấn đề từ thực tiễn.

Phát biểu tại sự kiện, Anh hùng lao động Hoàng Đức Thảo, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Khoa học và Công nghệ Việt Nam (VST) cho biết, trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư lan tỏa mạnh mẽ, những đột phá của khoa học – công nghệ như trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn (Big Data), công nghệ số, tự động hóa thông minh… đang làm thay đổi cách thức vận hành của nền kinh tế.

Bên cạnh đó, tiến trình toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế diễn ra ngày càng sâu rộng, đòi hỏi Việt Nam phải tham gia chủ động và hiệu quả vào chuỗi giá trị toàn cầu, điều đó đòi hỏi năng lực đổi mới sáng tạo của các doanh nghiệp phải không ngừng nâng tầm mới để củng cố sức cạnh tranh quốc gia. Cùng với đó, xu thế số hóa cũng như yêu cầu ngày càng tăng của xã hội đối với các dịch vụ công trực tuyến và thương mại điện tử đã tạo áp lực mạnh mẽ lên các khu vực công – tư, thôi thúc chúng ta chuyển đổi số toàn diện, nhanh chóng và bền vững.

Anh hùng lao động Hoàng Đức Thảo, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Khoa học và Công nghệ Việt Nam (VST).

Hơn lúc nào hết, doanh nghiệp và trí thức khoa học – công nghệ Việt Nam cần phát huy tinh thần làm chủ thị trường, tự cường công nghệ, thể hiện tinh thần tiên phong, dám nghĩ dám làm, dám đầu tư vào nghiên cứu và thương mại hóa sản phẩm khoa học công nghệ nhằm lan tỏa trong nước và hội nhập quốc tế.

Ông Trần Xuân Đích, Phó Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ, Bộ Khoa học Công nghệ cho rằng, Nhà nước – Nhà khoa học – Doanh nghiệp có những vai trò khác nhau, nhưng lại chia sẻ cùng một mục tiêu: phát triển đất nước dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Ông Trần Xuân Đích, Phó Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ, Bộ Khoa học Công nghệ.

Nhà nước kiến tạo môi trường: bằng Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, các Nghị quyết của Chính phủ, Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo 2025, Nghị định 268 về DNKHCN, các cơ chế quỹ, sàn giao dịch công nghệ, ưu đãi thuế, đất đai…

Nhà khoa học kiến tạo tri thức: bằng những đề tài, công trình, sáng chế, giải pháp kỹ thuật, mô hình mới – trong y tế, nông nghiệp, logistics, chuyển đổi số, năng lượng, vật liệu…

Doanh nghiệp, đặc biệt là DNKHCN, kiến tạo giá trị: bằng việc chấp nhận rủi ro, đầu tư, thử nghiệm, thương mại hóa, đưa sản phẩm, dịch vụ khoa học và công nghệ ra thị trường, ra quốc tế.

Ba nhà, nếu đứng riêng lẻ, sẽ rất vất vả. Nhưng khi kết nối thành một liên minh, chúng ta có: Bài toán từ thực tiễn sản xuất, kinh doanh; Giải pháp công nghệ từ các viện, trường; Công cụ chính sách, chương trình hỗ trợ từ Nhà nước. Đó chính là "tam giác phát triển" của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo Việt Nam.

Làm thật, nghiên cứu thật, đầu tư thật

Tại hội nghị, DNKHCN tiếp tục được nhấn mạnh là "điểm gặp" của ba dòng chảy: tri thức khoa học, vốn và thị trường, cùng chính sách – thể chế. Đây cũng là lực lượng tiên phong hiện thực hóa tinh thần "Make in Vietnam", giữ vai trò "đội quân chủ lực" của kinh tế tri thức và chiến lược tự chủ công nghệ.

Nhiều mô hình doanh nghiệp được nêu như minh chứng sống động cho hiệu quả của sự kết nối ba nhà. Trong nông nghiệp, Tiến Nông và ThaiBinh Seed phối hợp chặt chẽ với các viện, trường để phát triển giống cây trồng, phân bón thông minh giúp nông dân nâng cao hiệu quả canh tác, thích ứng biến đổi khí hậu.

Trong lĩnh vực dược – dược liệu, Savipharm và Sao Thái Dương đầu tư mạnh cho nghiên cứu – phát triển, nắm vững công nghệ bào chế, cung ứng sản phẩm chất lượng cao, giảm phụ thuộc nhập khẩu.

Doanh nghiệp hạ tầng như Busadco thương mại hóa thành công các kết quả nghiên cứu, triển khai giải pháp thoát nước, chống ngập và bảo vệ môi trường đô thị.

Các doanh nghiệp y tế thúc đẩy số hóa bệnh viện, ứng dụng dữ liệu và công nghệ số nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ.

Ông Trần Xuân Đích mong muốn, mỗi doanh nghiệp, đặc biệt là DNKHCN hoặc doanh nghiệp có khát vọng đổi mới, được khuyến nghị xác định ít nhất một bài toán hoặc nhu cầu công nghệ gửi lên Hiệp hội, Cục hoặc đưa lên các nền tảng kết nối.

Mỗi nhóm nghiên cứu, nhà khoa học được đề nghị lựa chọn một kết quả nghiên cứu sẵn sàng chuyển giao, trình bày "bằng ngôn ngữ doanh nghiệp" để dễ hiểu hơn, kèm mô tả rõ ứng dụng, thị trường, chi phí và hiệu quả.

Về phía cơ quan quản lý, Bộ KH&CN và các Sở KH&CN cam kết tiếp tục hoàn thiện cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) cho các mô hình và sản phẩm mới; Đơn giản hóa thủ tục để doanh nghiệp và nhà khoa học tiếp cận quỹ, chương trình hỗ trợ một cách nhanh và minh bạch hơn; Lắng nghe, đồng hành với các đề xuất cụ thể từ Liên minh doanh nhân – trí thức KHCN.

Những bước đi này được kỳ vọng sẽ rút ngắn quãng đường từ phòng thí nghiệm đến nhà máy, từ ý tưởng đến sản phẩm, từ chính sách đến thị trường.

Đại diện Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ nhấn mạnh ấn tượng với thông điệp “Làm thật là yêu nước”. Trong khoa học – công nghệ và đổi mới sáng tạo, “làm thật” đồng nghĩa với: Nghiên cứu thật – giải quyết vấn đề thật của đất nước, doanh nghiệp và người dân; Đầu tư thật – dám bỏ vốn cho R&D, thử nghiệm và chấp nhận rủi ro; Sử dụng chính sách thật – chủ động tận dụng công cụ mà Nhà nước đã ban hành; Kết nối thật – hợp tác thẳng thắn và cùng có lợi.

Đại diện Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ tin rằng hội nghị sẽ là điểm khởi đầu cho nhiều mối liên kết mới: hợp tác nghiên cứu – phát triển, hợp đồng chuyển giao công nghệ, sự ra đời của thêm nhiều DNKHCN trong viện, trường và doanh nghiệp, cũng như những chính sách được hoàn thiện dựa trên góp ý từ cộng đồng.

Tô Hội