Liệu Chatbot có thể thay thế các nền tảng tìm kiếm?

Ảnh: Business Insider

Tuần này Sundar Pichai, Giám đốc điều hành của Google, đã thông báo rằng công cụ tìm kiếm trên internet của công ty - cách mà đại đa số con người tương tác với một kho kiến thức khổng lồ - sắp thay đổi. Nhập một truy vấn và bạn sẽ nhận được nhiều hơn các các trang liên kết nối tiếp nhau khô khan. Giờ đây, người dùng sẽ nhận được sự hỗ trợ từ trí tuệ nhân tạo.

"Sắp tới người dùng sẽ thấy các tính năng do AI cung cấp trong dịch vụ Tìm kiếm sẽ giúp chắt lọc thông tin phức tạp và nhiều quan điểm thành các định dạng dễ hiểu, vì vậy người dùng có thể nhanh chóng hiểu được bức tranh toàn cảnh về những gì họ đang thắc mắc". Một chatbot có tên Bard sẽ cung cấp kết quả tìm kiếm ở dạng câu trả lời hoàn chỉnh, giống như con người.

Một ngày sau, Satya Nadella, Giám đốc điều hành của Microsoft, thông báo rằng công cụ tìm kiếm cạnh tranh của công ty ông, Bing, cũng sẽ làm điều tương tự, sử dụng công nghệ đằng sau chatbot AI phổ biến ChatGPT. Microsoft coi AI là cơ hội lớn để soát ngôi Google trong thị trường màu mỡ này.

Theo Business Insider, những chatbot mới này không quá thông minh. Công nghệ đằng sau nó được biết đến là một mô hình ngôn ngữ, có thể trích xuất các nội dung liên quan đến nhau từ cơ sở dữ liệu khổng lồ và phức tạp. Tuy nhiên, thay vì phải lựa chọn giữa rất nhiều kết quả tìm kiếm, các siêu AI này lại hỗ trợ người dùng chọn ra nội dung phù hợp nhất.

Những câu trả lời mông lung

Đôi khi một câu trả lời đơn giản là tốt. Trong bối cảnh người dùng muốn có câu trả lời thực tế cho một câu hỏi cụ thể. Giống chó phổ biến nhất là gì? Madonna bao tuổi? Google rất giỏi về những thứ đó.

Mặt khác khi người dùng tìm kiếm, khám phá những thông tin mới thay vì những câu trả lời cụ thể. Chẳng hạn như Thỏa thuận với Chiến tranh Ba mươi năm là gì? Google sẽ đưa ra hàng ngàn câu trả lời và rất khó để tìm kiếm phương án phù hợp, chẳng khác gì "mò kim đáy bể" trên mạng.

Năm ngoái, Phó chủ tịch mảng tìm kiếm của Google chia sẻ rằng công ty đã sử dụng AI dưới dạng ngầm để giúp tăng trải nghiệm cho người dùng. Tuy vậy, với sự thành công nhanh chóng của ChatGPT, Google đã phải vội vã đưa ra chatbot AI của riêng mình.

Thực tế, Google đã có dự định đưa siêu AI của mình ra công chúng từ rất lâu trước đó. Tại một hội nghị vào năm 2011, Chủ tịch của Google vào thời điểm đó là Eric Schmidt đã tuyên bố rằng “trò chơi cuối cùng” của tìm kiếm là sử dụng AI để đưa ra kết quả, thay vì đưa ra các trang web có liên quan. Ngoài ra, trong một bài viết vào năm 2021 của Google Research, các chatbot được hỗ trợ bởi mô hình ngôn ngữ có thể cung cấp nhiều câu trả lời giống như con người hơn so với tìm kiếm thông thường.

Tuy nhiên, vấn đề của công nghệ này cũng xuất hiện khi AI có thể không hiểu hết về thế giới của con người. Do đó, nó không có khả năng biện minh cho các câu trả lời của mình nếu thông tin nằm ngoài kho dữ liệu đào tạo.

Trong bài viết của Google Research, để chatbot AI hiệu quả trong tìm kiếm, nhà phát triển cần xây dựng quyền lực và tính minh bạch hơn. Bằng cách nào đó, họ cần loại bỏ sự thiên vị khỏi cơ sở dữ liệu đào tạo và dạy siêu AI này việc kết hợp các quan điểm đa dạng.

Thực tế, theo nhận định của Insider, những người tìm kiếm thông tin trên mạng cũng góp phần vào chính quá trình này. Theo đó, đa phần con người đều có khả năng phát hiện thông tin sai lệch và tự tìm ra nội dung phù hợp cho chính mình.

Trong khi đó, câu trả lời của chatbot sẽ bị loại bỏ nhiều yếu tố, dẫn đến việc thiếu tính minh bạch. Ngoài ra, các siêu AI này cũng có thể thiếu thông tin trong câu trả lời do nó chỉ cố chọn lọc nội dung trong cơ sở dữ liệu đào tạo.

Vẫn cần nhiều thời gian phát triển

Trong bài đăng trên blog của mình, CEO Sundar Pichai của Google cho biết các câu trả lời từ việc truy vấn chatbot sẽ dễ hiểu hơn một danh sách dài các liên kết như hiện nay. Chúng chắc chắn dễ đọc và giúp người dùng tiết kiệm thời gian hơn. Mặc dù vậy, Insider nhận định câu trả lời từ một chatbot có thể bị đơn giản quá mức.

"Trong nhiều tình huống không có câu trả lời nào là duy nhất. Không có câu trả lời dễ dàng. Bạn phải để mọi người tự khám phá ra câu trả lời của họ", Chirag Shah, một nhà khoa học thông tin tại Đại học Washington.

"Bây giờ chúng tôi có khả năng kỹ thuật để xây dựng một mô hình ngôn ngữ lớn có thể nắm bắt cơ bản tất cả kiến thức của con người. Giả sử chúng tôi có thể làm điều đó. Câu hỏi đặt ra là, sau đó bạn có sử dụng nó để trả lời tất cả các câu hỏi không? Ngay cả khi đó là những câu hỏi không thực tế? Hoặc những câu hỏi vô đạo đức".

Hiện tại, các chủ đề và ý tưởng phức tạp với nhiều khía cạnh không phù hợp với câu trả lời một lần, theo Insider. Những gì người dùng muốn là nhấp vào các liên kết và chọn lọc nội dung. Đây cũng là cách mọi người biến thông tin và nghệ thuật hiện có thành một thứ mới mẻ, thông qua sự đổi mới và tổng hợp.

Bot của Microsoft đã cho thấy khả năng của nó. Google cũng đang nghiên cứu công nghệ tương tự nhưng thành thật mà nói, nó có thể không được ưu tiên nhiều. "Họ muốn giữ mọi thứ đơn giản và dễ dàng nhất có thể cho người dùng cuối," Shah nhận xét. "Điều đó cho phép Google tạo nhiều quảng cáo hơn trong cùng một màn hình và tối ưu hóa theo bất kỳ số liệu nào họ muốn về mặt xếp hạng".

Nhìn chung, để có thể thay thế được mô hình tìm kiếm hiện tại, công nghệ AI vẫn còn cần một khoảng thời gian nữa để hoàn thiện trong tương lai.

Theo Business Insider

Tiến Dũng