Liệu Nga có thể tìm được nguồn nhập khẩu dầu nếu EU tiến tới với lệnh cấm vận?

Nếu Liên minh châu Âu (EU) áp đặt lệnh cấm vận dầu mỏ, Phó Thủ tướng Nga Alexander Novak đã phát cảnh báo rằng nước này sẽ chuyển bất kỳ nguồn cung cấp nào bị các nước châu Âu từ chối sang các khu vực khác như châu Á.

Ông gợi ý rằng châu Âu, quốc gia phụ thuộc vào Nga với khoảng 1/4 nhập khẩu dầu thô, sẽ phải tìm nguồn cung cấp thay thế đắt tiền hơn.

Thị trường năng lượng liên tiếp chịu biến động về giá. Ảnh: Reuters.

Điều này xảy ra sau khi Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Lavrov áp đặt lệnh cấm vận dầu mỏ của phương Tây vào đầu tháng này.

Hôm qua (19/5), Ủy ban châu Âu đã tiết lộ kế hoạch trị giá 210 tỷ euro nhằm chấm dứt sự phụ thuộc của châu Âu vào nhiên liệu hóa thạch của Nga vào năm 2027 và đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang năng lượng tái tạo.

Bên cạnh đó, EU cũng đang xem xét loại bỏ dần nguồn cung dầu của Nga, thứ mà họ muốn đưa vào gói trừng phạt thứ sáu sau khi hạn chế nhập khẩu than từ nước này hai tháng trước.

Tuy nhiên, Hungary vẫn tiếp tục từ chối sự ủng hộ của mình, mặc dù thực tế là các hình phạt cần có sự chấp thuận nhất trí của khối thương mại.

Trong những ngày gần đây, các quan chức EU và chính phủ Hungary đã đàm phán về một giải pháp tài chính tiềm năng để bù đắp cho những khó khăn kinh tế do việc cắt giảm dầu của Nga.

Các con số đề xuất được cho là gần một tỷ euro.

Châu Âu là khách hàng tiêu thụ chính của Nga, vì vậy việc loại bỏ 4 triệu thùng/ngày từ Nga sẽ gây khó chịu cho EU cũng như đối với Điện Kremlin.

Kể từ khi Nga tấn công lên Ukraine vào tháng 2, EU đã chi 28 tỷ euro cho nguồn cung cấp dầu mỏ do Điện Kremlin hậu thuẫn, vượt xa cam kết viện trợ Ukraine.

Callum Macpherson, người đứng đầu bộ phận hàng hóa tại Investec, chia sẻ với City A.M. tuần trước rằng Nga sẽ gặp khó khăn trong việc tìm kiếm những người tiêu dùng mới sẵn sàng hấp thụ dầu với số lượng tương đương với những người mua ở châu Âu.

Điều này có nghĩa là nguồn cung dầu có thể rời khỏi thị trường, đẩy giá lên cao hơn, hiện đang ở trên ngưỡng 100 đô la.

"Nếu lệnh cấm vận được mở rộng và được thực hiện nhanh chóng, sẽ là một khó khăn lớn đối với Nga trong việc định hướng nguồn cung, khiến EU phải cạnh tranh với những nhà nhập khẩu nguồn dầu thô thay thế hiện tại - điều này nhất thiết sẽ kéo theo chi phí cao hơn vì một số người tiêu dùng sẽ cần phải trả giá nhiều hơn", ông nói.

Vì những thách thức trên, khách hàng của tập đoàn năng lượng quốc gia Gazprom phải chịu áp lực và đưa ra các khoản thanh toán bằng đồng rúp

Cho đến nay, EU vẫn tránh các biện pháp trừng phạt đối với khí đốt của Nga, bất chấp việc khối này phụ thuộc vào Nga với 40% lượng hàng nhập khẩu của mình.

Chỉ có Lithuania đã hành động một mình để áp đặt lệnh cấm vận, với châu lục này lo ngại về khả năng thiếu hụt nguồn cung trong mùa đông này nếu nguồn cung thay thế không có sẵn.

Ngoài lập trường lạc quan về dầu của Nga, Phó thủ tướng Nga Novak tuyên bố rằng một nửa trong số 54 khách hàng của Gazprom đã mở tài khoản tại Gazprombank.

Mặc dù trên thực tế, tất cả các hợp đồng cung cấp của châu Âu đều được thực hiện bằng đồng euro hoặc USD, Điện Kremlin vẫn yêu cầu khách hàng sử dụng khí đốt của Nga thanh toán bằng đồng rúp.

Tháng trước, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã thông qua luật yêu cầu các khách hàng quốc tế 'không thân thiện' phải thanh toán bằng đồng rúp trong nỗ lực củng cố đồng tiền của đất nước và để “trả đũa” các lệnh trừng phạt nghiêm khắc của phương Tây áp đặt sau cuộc xung đột của Nga vào Ukraine.

Các tập đoàn châu Âu phải đăng ký tài khoản tại Gazprombank và chuyển đồng euro hoặc USD, sau đó được đổi thành rúp trước khi giao dịch, thông qua một cơ chế thanh toán cố định.

Liên minh châu Âu (EU) đã chỉ trích yêu cầu của Nga, nhưng khối đã đạt được thỏa thuận với các tập đoàn phương Tây, cho phép họ mua bán khí đốt của Nga miễn là họ tuyên bố giao dịch hoàn tất sau khi gửi euro hoặc đô la vào tài khoản Gazprombank.

Trước đó, Nga đã cắt nguồn cung cấp khí đốt cho Bulgaria và Ba Lan vào tháng 4 sau khi cả hai từ chối đáp ứng yêu cầu của Nga rằng các khách hàng châu Âu bắt đầu trả tiền cho khí đốt của Nga bằng đồng rúp.

Phần tiếp theo có thể là Phần Lan vì công ty năng lượng quốc doanh Gasum của nước này cũng đã từ chối chuyển đổi sang cơ chế mới.

Tuần này, quốc gia này cho hay họ sẽ tìm kiếm công lý trong tranh chấp với Gazprom Export của Nga về các khoản thanh toán bằng đồng rúp.

Nước này gần đây đã công bố ý định gia nhập NATO - điều này càng khiến Điện Kremlin thêm phần quyết hơn trong động thái tiếp theo.

Lê Na (Theo OilPrice)