Liệu pháp bức xạ flash hứa hẹn trong điều trị khối u khó tiêu diệt
Mới đây, các nhà nghiên cứu đã báo cáo về kết quả thử nghiệm FAST-01 trong Hội nghị thường niên của Hiệp hội Ung thư bức xạ Hoa Kỳ cho thấy, điều trị bằng bức xạ flash có thể hứa hẹn là một phương pháp điều trị cho các khối u khó tiêu diệt.
Phương pháp bức xạ flash là gì?
Phương pháp bức xạ flash với tốc độ cao hơn 300 lần so với tốc độ được sử dụng trong phương pháp điều trị bức xạ thông thường. Điều này tạo ra một hiện tượng được gọi là hiệu ứng flash, làm giảm tác hại có thể xảy ra đối với mô bình thường xung quanh khối u trong quá trình xạ trị, trong khi vẫn tiêu diệt tế bào ung thư tại vị trí khối u.
Công nghệ này, trước đây đã được thử nghiệm trên động vật, được chứng minh là an toàn và hiệu quả như bức xạ thông thường mà không gây ra tác dụng phụ. Kết quả của thử nghiệm được trình bày trong hội nghị này là nghiên cứu đầu tiên trên người bị ung thư xương.
Theo TS.Emily C. Daugherty - tác giả chính của nghiên cứu, cho biết: "Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy xạ trị flash với proton là một phương pháp thực tế để giảm đau. Nó đáng được khám phá thêm vì có khả năng làm giảm các tác dụng phụ liên quan đến phương pháp điều trị bức xạ thông thường".
Giúp giảm đau và hiệu quả với khối u ở vị trí khó
GS. John Breneman - chuyên gia về ung thư bức xạ và phẫu thuật thần kinh tại Trung tâm Ung thư Đại học Cincinnati phân tích: Bởi vì phương pháp bức xạ flash được thực hiện với tốc độ cực cao, nó dường như ít gây ra tổn thương mô bình thường hơn. Điều này mang lại khả năng điều trị liều lượng bức xạ lớn hơn, có thể dẫn đến tỷ lệ chữa khỏi cao hơn cho những bệnh nhân có khối u kháng thuốc, mà vẫn không làm tăng tác dụng phụ.
Hầu hết các nghiên cứu ban đầu về flash RT đều sử dụng chùm tia điện tử để cung cấp bức xạ. Nhưng những chùm tia này không xuyên sâu vào mô, đây là hạn chế khả năng ứng dụng cho phương pháp điều trị này.
Nhưng khi sử dụng chùm proton cho bức xạ tốc độ cực cao, đã cho phép thâm nhập đủ để tiếp cận các vị trí khối u ở hầu hết mọi người. Trong các thử nghiệm trên động vật cho thấy flash -RT có thể cung cấp bức xạ liều cao một cách an toàn với ít tác dụng phụ có hại hơn. FAST-01 là phương pháp điều trị thử nghiệm lâm sàng đầu tiên trên người.
Trong nghiên cứu này, bức xạ tốc độ liều cực cao được thực hiện cho 10 bệnh nhân, từ 27-81 tuổi, mỗi người có 1 đến 3 di căn xương gây đau đớn ở tứ chi. Các phương pháp điều trị đã được phân phối đến 12 vị trí di căn tích lũy ở tay và chân của bệnh nhân. Mỗi lần điều trị flash mất khoảng 3/10 giây. Hiện tượng đau, việc sử dụng thuốc giảm đau và các tác dụng phụ được đo vào ngày điều trị. Kết quả được đánh giá sau 15 ngày - 1 tháng - 2 và 3 tháng sau khi điều trị. Sau đó các nhà nghiên cứu tiếp tục đo các kết quả này 2 tháng một lần cho đến 13 tháng.
Kết quả : 7/10 bệnh nhân đã giảm đau hoàn toàn hoặc một phần. Trong số 12 vị trí được điều trị, cơn đau đã thuyên giảm hoàn toàn ở 6 vị trí và một phần ở 2 vị trí bổ sung. Cơn đau tạm thời xảy ra ở 4 trong 12 vị trí được điều trị.
Các tác dụng phụ từ việc điều trị là nhẹ. 4 bệnh nhân bị tăng sắc tố da nhẹ (da sẫm màu), 1 người bị đổi màu da, 2 người bị phù chân tay nhẹ (sưng hoặc bọng nước), 2 người bị viêm ngứa (ngứa da), 1 người mệt mỏi, 1 người bị ban đỏ (da đỏ) và 1 người đã trải qua nỗi đau tột cùng.
TS. Daugherty giải thích: "Sau khi điều trị, cả giảm đau và tác dụng phụ đều phù hợp với những gì có thể xảy ra với bức xạ thông thường. Chúng tôi không thấy bất kỳ độc tính bổ sung bất ngờ nào với thời gian điều trị ngắn hơn đáng kể".
GS.Breneman cho biết: Flash RT sẽ rất hữu ích trong việc điều trị các bệnh ung thư khó tiêu diệt ở não, phổi hoặc đường tiêu hóa - nơi các mô khỏe mạnh xung quanh khối u đặc biệt dễ bị tổn thương khi tiếp xúc với bức xạ. Tuy nhiên, các thử nghiệm lâm sàng ở những vị trí này không được phép, cho đến khi các nghiên cứu cho thấy bức xạ tốc độ liều cực cao là an toàn và hiệu quả ở các khu vực khác, ít nhạy cảm hơn.
FDA đã giới hạn sự chấp thuận cho nghiên cứu này đối với những người trưởng thành bị di căn xương ở tay, chân và những khu vực có nguy cơ thấp hơn nhiều nếu các biến chứng phát sinh.
Các nhà khoa học cũng cho rằng: Flash RT cũng có thể hữu ích trong điều trị ung thư ở trẻ em. Vì trẻ em nhạy cảm hơn với các tác dụng phụ của xạ trị, nhưng cần nhiều nghiên cứu hơn nữa để khẳng định sự an toàn trước khi đưa ra sử dụng.
Nhóm nghiên cứu sẽ tiếp tục kiểm tra tính an toàn và hiệu quả của flash RT với những bệnh nhân có di căn gần phổi và tim hơn. Thử nghiệm FAST-02 hiện đang thu nhận bệnh nhân người lớn bị di căn xương lồng ngực.