Xe thiết giáp chở quân (APC) VN-1 chính là phiên bản xuất khẩu dựa trên biến thể nội địa ZBL-08 đang phục vụ với số lượng rất lớn trong lực lượng mặt đất của quân đội Trung Quốc.
Tổng cộng 5 chiếc APC với cấu hình 8 bánh chủ động (8x8) như vậy đã được quân đội Gabon mua về, chúng lần đầu tiên xuất hiện trong lễ duyệt binh nhân Ngày Độc lập của quốc gia châu Phi này vào tháng 8/2019, sau đó được gửi đến Cộng hòa Trung Phi (CAR).
Theo thông báo, những phương tiện tác chiến nói trên sau khi được triển khai cho nhiệm vụ gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc tại CAR đã liên tục gặp sự cố về động cơ.
“Xe bọc thép chở quân VN-1 được quân đội Gabon mua từ Trung Quốc vào năm ngoái đã cho thấy độ tin cậy kỹ thuật thấp trong quá trình hoạt động”, chuyên gia Kyle Mizokami của tạp chí National Interest cho biết.
Trước thực tế trên, người sử dụng đã phải đối mặt với đòi hỏi về việc thay thế hệ thống động lực tốn kém và mất nhiều thời gian, yêu cầu thiết bị phải được cung cấp trực tiếp từ Trung Quốc.
Điều này không thể xảy ra trong một sớm một chiều, vì vậy nhiều chiếc xe thiết giáp nói trên đang ở trong tình trạng hoạt động cầm chừng, hay thậm chí phải “đắp chiếu” toàn bộ.
Nhận xét trên được xem là đòn giáng mạnh vào vũ khí xuất khẩu của Trung Quốc, đặc biệt khi trong thời gian gần đây nhiều quốc gia châu Phi tỏ ra rất ưa chuộng sản phẩm quốc phòng nguồn gốc từ đất nước này.
Hiện tại chưa rõ phía Trung Quốc sẽ giải quyết sự cố nói trên ra sao, bởi chắc chắn các xe thiết giáp này vẫn còn trong thời gian bảo hành.
VN-1 là phiên bản xuất khẩu của ZBL-08 - một trong những loại xe bọc thép chở quân bánh lốp 8x8 chủ lực của lục quân Trung Quốc hiện nay. Chúng được trang bị động cơ diesel sản xuất theo giấy phép của nước ngoài có công suất tối đa 440 mã lực.
Trọng lượng chiến đấu của VN-1 là 21 tấn. Vũ khí trang bị bao gồm pháo tự động 30 mm thiết kế tương tự 2A72 của Liên Xô đi kèm súng máy 7,62 mm đồng trục.
Ngoài ra chiếc APC này còn được trang bị hệ thống tên lửa dẫn đường chống tăng (ATGM) HJ-73 - về cơ bản là sự phát triển từ Malyutka (AT-3) của Liên Xô, cho phép diệt xe tăng từ khoảng cách 3 km.
Phiên bản VN-1 cũng như ZBL-8 có tốc độ tối đa trên đường cao tốc là 100 km/h, vận tốc khi bơi 8 km/h thông qua hai động cơ đẩy phản lực nước. Dự trữ nhiên liệu cho tầm hoạt động 800 km, kíp lái 2 người và có thể mang theo 10 quân nhân.
Ngoài quân đội Trung Quốc và Gabon, xe bọc thép ZBL-08/VN-1 còn phục vụ trong biên chế thủy quân lục chiến Venezuela và quân đội hoàng gia Thái Lan.
Bên cạnh đó, pháo tự hành bánh lốp ST-1 (xe tăng hạng nhẹ) trang bị pháo 105 mm, được sản xuất trên khung gầm ZBL-08 cũng đã được Trung Quốc bàn giao cho quân đội Nigeria thời gian gần đây.
Việt Dũng