Lò bánh của mẹ

Mẹ tôi làm nghề tráng bánh. Tuổi thơ nghèo khó nên mẹ không được học nhiều. Thời con gái, người ta được sửa soạn áo váy còn mẹ đã phải vào lò tráng bánh với nhuốc nhem tro, nhọ. Mẹ lấy chồng, mang theo nghề bánh tráng về làm dâu. Một mình mẹ tráng bánh chăm lo mẹ chồng già yếu và nuôi đàn con thơ. Lầm lũi theo tháng ngày, bà nội đã khuất núi, anh em chúng tôi cũng trưởng thành, chỉ mẹ vẫn còn ngồi đó với lò đất, với chiếc nồi đồng, cái gáo và với những chồng vỉ đã nhẵn bóng theo năm tháng. Bánh mẹ tráng vẫn tròn xinh và thảo thơm vị gạo quê, chỉ có mẹ đã già đi lúc nào chẳng hay…

Mẹ gửi ước mơ con chữ của các con vào những chồng bánh lặng thầm. Mỗi ngày, mẹ dậy trước lúc gà gáy, tự mình gánh gạo đi xay rồi nhóm lò, tráng bánh. Ngày nào cũng cả ngàn bánh, mồ hôi đầm đìa, vậy mà mẹ chưa từng than nhọc. Mỗi khi anh em tôi được điểm chín, điểm mười, mẹ ngồi ngắm trang vở thơm và cười thật hiền, bếp lửa lò bánh như cũng biết reo vui tí tách. Mỗi lúc anh em tôi dối mẹ trốn học đi chơi, mẹ ngồi bần thần bên bếp, khói bay lên cay xè làm mắt mẹ rưng rưng…

Tuổi thơ tôi có biết bao kỷ niệm êm đềm bên mẹ và lò bánh tráng tần tảo tháng ngày. Những ngày nghỉ học, tôi ở nhà phụ phơi bánh, được mẹ chỉ cách quay bánh sao cho tròn, cách vớt bánh không bị rách; rồi ngồi kể mẹ nghe những chuyện vui trên lớp. Mẹ vui biết bao, từng chiếc bánh tráng cứ thế tròn vành vạnh, từng vỉ bánh cứ thế đầy nhanh hơn như hiểu cả lòng người làm bánh. Những chiều mẹ đạp xe chở bánh đi bán, tôi ngồi đầu sân trông, vì dù hôm đó bán đắt ế thế nào, mẹ cũng có quà cho mấy anh em. Nhiều hôm, mải tranh nhau quà mà chúng tôi không thấy trên mắt mẹ nỗi buồn thoáng đọng vì bánh hôm ấy không bán được nhiều…

Tôi vào đại học sư phạm rồi ra trường đi dạy. Mẹ không giấu nổi niềm hạnh phúc đong đầy. Ước mong về một ngày con gái út của mẹ được đứng trên bục giảng đã thành hiện thực. Mẹ đi khoe khắp xóm làng, mang bánh tráng tặng bà con để chia vui. Rồi mỗi sáng tôi lên lớp dạy, mẹ đều dừng quay bánh để ra ngắm cô giáo của mẹ trong bộ áo dài tinh tươm. Đi làm về, tôi xuống phụ úp bánh thì mẹ lại bảo lên nhà nghỉ ngơi vì đi dạy mệt rồi. Niềm hạnh phúc của mẹ đơn sơ vậy thôi, là được thấy con mình mạnh khỏe, bình an và hoàn thành mơ ước. Còn tôi, từ sâu thẳm lòng mình, vô cùng biết ơn mẹ, biết ơn những chồng bánh tráng nhọc nhằn từ tay mẹ cho tôi được ăn học, được làm điều mình ước mơ…

Giờ đây, anh em tôi đã lớn khôn và lo được cho mẹ. Nhiều lần chúng tôi khuyên mẹ nghỉ tráng bánh nhưng mẹ nhất định không chịu. Mẹ bảo còn khỏe, làm cho khuây khỏa thôi. Nhưng tôi hiểu rằng, cả một đời mẹ lam lũ nơi góc bếp, lò bánh tráng không chỉ giúp mẹ trang trải mọi bề mà còn là người bạn lặng thầm cùng mẹ đi qua năm tháng, qua bao vui buồn với những ước mơ nhỏ bé mà biết mấy lớn lao…

Trịnh Bích Thùy